กระบวนพยุหยาตรา

จอมทัพไทย

ชาติของเรา เป็นไทยอยู่ได้ จนถึงตัวเราคนหนึ่งนี้ เพราะบรรพบุรุษของเรา เอาเลือด เอาเนื้อ เอาชีวิต และความลำบากยากเข็ญเข้าแลกไว้

โขลงช้างยังมีพญาสาร	ครอบครองบริวารทั้งหลาย
ฝูงโคขุนโคก็เป็นนาย	มุ่งหมายนำพวกไปหากิน
ฝูงหงส์มีเหมราชา	สกุณามีขุนปักษิณ
เทวายังมีสักรินทร์	เป็นปิ่นเทวัญชั้นฟ้า
เผ่าชนจะตั้งเป็นคณะ	จะต่างคิดเกะกะตามประสา
จะอยู่ได้ดีกี่เวลา	ดูน่าจะยับอับจน
จำเป็นต้องมีหัวหน้า	กะการบัญชาให้เป็นผล
กองทัพบริบูรณ์ผู้คน	ไม่มีจุมพลจะสู้ใคร

(พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าพระเจ้าอยู่หัว)

พระมหากษัตริย์ไทยทรงเป็นจอมทัพไทยมาทุกยุคทุกสมัย สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ที่ได้รวบรวมเผ่าไทย ตั้งขึ้นเป็นราชอาณาจักรไทย ณ ผืนแผ่นดินไทยแห่งนี้

คำว่า พระมหากษัตริย์ หมายถึง นักรบผู้ยิ่งใหญ่ หรือจอมทัพ เพราะในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ ชาติที่เข้มแข็งเท่านั้น จึงจะดำรงคงความเป็นชาติอยู่ได้ ชาติที่อ่อนแอ ก็จะตกไปเป็นผู้ที่อยู่ในครอบครองของชาติอื่น ความเข้มแข็งที่สำคัญยิ่ง คือความเข้มแข็งทางการทหาร ความเข้มแข็งในด้านอื่นๆ เป็นส่วนประกอบ ซึ่งก็จะขาดเสียมิได้ เนื่องจากการศึกมิได้ทำอยู่ตลอดไป ระยะเวลาว่างศึกมีอยู่มากกว่า ในห้วงเวลาดังกล่าว ก็จะมีการสร้างเสริมความแข็งแกร่งในด้านต่าง ๆ เพื่อความเจริญรุ่งเรืองของประเทศ และความอยู่ดีกินดีของอาณาประชาราษฎร์

ชาติไทยเป็นชาติที่มีอารยธรรมสูงมาแต่โบราณกาล ดังนั้น องค์ประกอบอันเป็นแบบฉบับ แสดงถึงความเป็นจอมทัพไทย จึงมีอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ มีสัญญลักษณ์ที่เป็นเอกลักษณ์ของไทย มีความสง่างาม สมพระเกียรติยศแห่งจอมทัพไทย

ธงชัยราชกระบี่ยุทธ - ธงชัยพระครุฑพาห์

ธงชัย เป็นธงที่ใช้เนื่องในพระมหากษัตริย์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้ทรงสถาปนาธงชัยกระบี่ธุช พระครุฑพ่าห์ขึ้น 2 ชุด มีลักษณะเป็นธงสามชาย ขนาดเล็ก 1 คู่ และขนาดใหญ่ 1 คู่ ที่คันธงของธงชัยทั้งคู่นี้ มีโลหะปิดทอง รูปกระบี่ และครุฑยุดนาคเป็นเครื่องประกอบ จึงเรียกว่า ธงชัยพระกระบี่ธุชพระครุฑพ่าห์ใหญ่ และ ธงชัยพระกระบี่ธุชพระครุฑพ่าห์น้อย

ต่อมา ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2453 ได้ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้สร้าง ธงชัยพระราชกระบี่ยุทธ มีรูปวานรทรงเครื่องบนพื้นผ้าสีแดง และ ธงชัยพระครุฑพ่าห์ มีรูปครุฑสีแดงบนพื้นผ้าเหลือง เพิ่มขึ้นจากของเดิมดังกล่าวแล้ว เนื่องจากได้มีการขุดพบแผ่นสำริดรูปกระบี่ 1 รูป รูปครุฑ 1 รูป ซึ่งเป็นธงชัยประจำพระมหากษัตริย์แต่โบราณ

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2472 ได้นำหลักประเพณีเดิมที่ปรากฎอยู่ใน โคลงพระราชพิธีทวาทศมาศ มาใช้ในพระราชปฏิบัติระเบียบการเชิญธง โดยให้ธงพระกระบี่ธุชอยู่ทางซ้าย ธงพระครุฑพ่าห์น้อยอยู่ทางขวา และเรียกว่า ธงชัยราชกระบี่ยุทธ และ ธงชัยพระครุฑพ่าห์

| หน้าต่อไป | บน |