| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป |

เล่ม ๓ กาลิทาส - ขอมแปรพักตร์       ลำดับที่ ๔๑๐ - ๗๒๒      ๓/๑๒๖๕ - ๑๙๒๓

           ๔๑๐. กาลิทาส กวีเอกของอินเดีย มีชีวิตอยู่ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๐ เรื่องที่กาลิทาสเป็นผู้แต่งศกุนตลา รฆวงศ์ กุมารสมภพ เมฆทูต ฤตุสังหาร เป็นต้น           ๓/ ๑๒๖๕
           ๔๑๑. กาลิลี  ๑. เป็นแคว้นโรมัน ตั้งอยู่ทางภาคเหนือของประเทศปาเลสไตน์ ปัจจุบันคือ อิสราเอล แคว้นกาลิลี ยาวจากเหนือถึงใต้ประมาณ ๑๐๐ กม. กว้างประมาณ ๕๐ กม. ทางตะวันออกจดประเทศตจอร์แดน ทางใต้จดแคว้นสะมาเรีย และภูเขาคาร์เมล ทางตะวันตกจดทะเลเมดิเตอเรเนียน
                   เมืองสำคัญได้แก่ เมืองไฮฟา อันเป็นเมืองท่าสำคัญ กาลิลีมีซากซึ่งแสดงถึงความเจริญในสมัยโบราณอยู่หลายแห่ง นับตั้งแต่สมัยหินจนถึงสมัยประวัติศาสตร์ มีซากวัดและอารามของพวกไบแซนไตน์ โบสถ์และป้อมปราการในสมัยสงครามครูเสด
                   ๒. เป็นทะเลสาบในประเทศอิสราเอล อยู่ทางด้านตะวันออกของแคว้นกาลิลี มีความยาวประมาณ ๒๔ กม. กว้างประมาณ ๑๐ กม. อยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลเมดิเตอเรเนียน ๒๒๗ เมตร ลึก ๕๐ เมตร          ๓/๑๒๖๕
           ๔๑๒. กาลิเลโอ กาลีไล  เป็นนักดาราศาสตร์ นักคณิตศาสตร์ และปรัชญาเมธีชาวอิตาเลียน เกิดเมื่อปี พ.ศ.๒๑๐๗ เป็นนักปราชญ์คนแรกที่บอกว่าโลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ กาลิเลโอเกิดเมื่อปีพ.ศ.๒๑๐๗ ที่เมืองปีซา เขาเป็นคนมีความคิดเป็นเป็นอิสระไม่ค่อยเชื่อคนอื่นโดยง่าย จนกว่าจะได้ทดลองเป็นจริงด้วยตนเอง
                   ในปีพ.ศ.๒๑๒๔ เขาได้สังเกตเห็นโคมที่แขวนที่หลังคาโบสถ์แกว่งไปมาได้สังเกตเห็นว่าระยะที่แกว่างไปมานั้นจะยาวหรือสั้นก็ตาม เวลาที่โคมแกว่งสิ้นสุดลงครั้งหนึ่ง ๆ นั้นเท่ากันเสมอ เขาได้นำผลที่ได้จากการสังเกตนี้ไปใช้ในทฤษฎีของการแกว่งแห่งลูกตุ้มนาฬิกา
                   ระหว่างปีพ.ศ.๒๑๓๒-๒๑๓๔ เขาได้ทำการทดลองต่าง ๆ ซึ่งทำให้เกิดหลักแรก ๆ ของวิชาพลศาสตร์ขึ้นจากหอคอยแห่งเมืองปีซาว่าเทหวัตถุสองก้อนที่มีน้ำหนักไม่เท่ากัน เมื่อทิ้งลงมาจากหอคอย ณ ความสูงเดียวกัน จะตกลงมาถึงพื้นดินด้วยอัตราความเร็วเท่า ๆ กัน ต่อมาเขาได้แถลง ว่าวิถีของโปรเจกไตล์ย่อมมีลักษณะเป็นรูปทรงพาราโบลา
                   ในระยะแปดปีแห่งบั้นปลายของชีวิตเขาได้มีชีวิตอยู่อย่างเงียบ ๆ แต่ความคิดยังไม่ลดถอยลงเลย ในปีพ.ศ.๒๑๗๙ เขาได้เขียนหนังสือขึ้นอีกเล่มหนึ่งบรรยายถึงผลแห่งการทดสอบในหลักต่าง ๆ ของวิชากลศาสตร์ เขาเป็นปราชญ์คนแรกที่แถลงเรื่องแรงและเรื่องการเคลื่อนที่ ดังนั้นในกิ่งวิชานี้เขาก็นับว่าเป็นปราชญ์คนแรกซึ่งทำทางไว้ให้ เซอร์ ไอแซก นิวตัน ผู้ซึ่งปรับปรุงแก้ไขและเสนอกฎต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของวัตถุได้ เขายังได้ชื่อว่าเป็นผู้ได้นำคณิตศาสตร์เข้าไปใช้เป็นเครื่องมืออธิบายปรากฎการณ์ต่าง ๆ ในวิชาพิสิกส์
                   นอกจากนี้เขาเป็นผู้ที่สร้างเทอร์โมมิเตอร์เป็นคนแรกคนหนึ่งด้วย          ๓/๑๒๖๙
           ๔๑๓. กาลี - เจ้าแม่  เป็นปางหนึ่งของพระอุมาในลักษณะที่ดุร้าย ในลัทธิฮินดูนิกายศากตะ เป็นเจ้าแม่แห่งโรคระบาด และเหตุการณ์ร้ายแรงแห่งธรรมชาติ มีผิวกายดำ ปากเปื้อนโลหิตแดง มีเขี้ยวงอกออกมา สวมมาลัยทำด้วยศีรษะมนุษย์          ๓/ ๑๒๗๖
           ๔๑๔. กาเลน  เกิดเมื่อปี พ.ศ.๖๗๔ ได้เรียนปรัชญาและแพทย์ ได้เป็นศัลยแพทย์ของโรงเรียนนักต่อสู้ที่ใช้อาวุธ ได้เป็นแพทย์ประจำพระองค์จักรพรรดิ์โรมันชื่อ มาร์คัส ออริลิอุส และจักรพรรดิ์โรมันต่อมาอีกสององค์ กล่าวว่า กาเลนเขียนหนังสือไว้กว่า ๕๐๐ เล่ม งานและการสั่งสอนของกาเลน มีอิทธิพลครอบคลุมการศึกษาทางแพทย์ ต่อมาอีกเกือบ ๑,๒๐๐ ปี          ๓/๑๒๗๖
           ๔๑๕. กาเลส์  เป็นเมืองอยู่ในจังหวัดปาส์ เดอ กาเลส์ ทางตอนเหนือของประเทศฝรั่งเศส บนช่องแคบโดเวอร์ ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ได้มีการรบอย่างหนักในบริเวณเมืองนี้           ๓/๑๒๘๑
           ๔๑๖. กาว  หมายถึง ของเหนียวที่เคี่ยวมาจากเอ็น หนัง กีบสัตว์ เพื่อใช้ผนึกสิ่งของ
                   คำว่า กาว ตามความนิยมทั่ว ๆ ไป หมายถึง วัตถุประสานอย่างอื่นด้วย          ๓/ ๑๒๘๑
           ๔๑๗. กาวิละ  นามเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์หนึ่ง เป็นบุตรเจ้าชายแก้ว ที่พระเจ้าอังวะตั้งให้เป็นเจ้าฟ้า เจ้าเมืองนครลำปาง ในพงศาวดารโยนกกล่าวว่า เจ้ากาวิละ เกิดเมื่อปี พ.ศ.๒๒๘๕ ถึงแก่พิราลัย เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๕๖
                   พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า ฯ โปรดให้สถาปนาเกียรติยศขึ้นเป็นพระเจ้าเชียงใหม่ เจ้าขัณฑสีมาเสมอกับเกียรติยศเจ้านครเวียงจันทน์ มีราชทินนามว่าพระบรมราชาธิบดีศรีสุริยวงศ์ ฯ เป็นใหญ่ในลานนา ๕๗ หัวเมือง          ๓/๑๒๘๙
           ๔๑๘. กาษมีระ  ดู กัษมีร (ลำดับที่ ๓๓๖)          ๓/๑๒๙๓
           ๔๑๙. กาสี   แคว้นหนึ่งในแคว้นใหญ่ (มหาชนบท) ๑๖ แคว้นของอินเดียสมัยโบราณ มีเมืองหลวงคือ กรุงพาราณสี สมัยก่อนพุทธกาลเป็นแคว้นที่มีอำนาจมากที่สุด ในมัธยมประเทศ พระมหากษัตริย์ของแคว้นนี้มีพระนามส่วนมากว่า ท้าวพรหมทัต ต่อมในสมัยพุทธกาลแคว้นนี้หมดอำนาจลง ตกเป็นส่วนหนึ่งของแคว้นโกศล และบางคราวก็ตกอยู่ในอำนาจของแคว้นมคธ          ๓/๑๒๙๓
           ๔๒๐.กาหลง  ๑ ชื่อเรียกไม้ประดับชนิดหนึ่ง เป็นไม้พุ่มขนาดย่อม ดอกขาวใหญ่ ๕ - ๘ ซม. หอมจาง ๆ ออกเป็นช่อแบน ๆ ช่อละ ๑ - ๑๐ ดอก นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ          ๓/๑๒๙๕
           ๔๒๑. กาหลง  ๒ - ดอก เป็นชื่อเรียกดอกตัวผู้ของกระเบาน้ำ          ๓/๑๒๙๕
           ๔๒๒. กาหลิบ   ภาษาอาหรับเรียกว่า คอลีฟะห์ คือ ผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจากนบีมูฮำหมัด ให้มีหน้าที่เป็นผู้แทนของท่าน หลังจากท่านล่วงลับไปแล้ว เพื่อดูแลผลประโยชน์ทั่วไปของบรรดามุสลิม          ๓/๑๒๙๕
                   กาหลิบ ที่ได้รับแต่งตั้งจาก นบีมูฮำหมัด มีอยู่สี่ท่านคือ
                   ๑ อาบู บากัร อัล - สีดดีก เป็นบุตรอุสมาน เป็นหลานของอารืม ท่านผู้นี้เป็นญาติกับนบีมูฮำหมัด ท่านถึงแก่กรรมเมื่อปี พ.ศ.๑๑๔๐ (ฮ.ศ.๑๖)
                   ๒ อุมัร บิน อัล - ก๊อตตอบ เป็นบุตรของ นาฟิล เป็นญาติกับนบีมูฮำหมัด
                   ๓ อุสมาน เป็นบุตร อัฟฟาน บิน อาบีอัสอาส เป็นญาติ นบีมูฮำหมัด
                   ๔ อาลี เป็นบุตร อาบูคอเล็บ บิน อัดุลมุตตอเล็บ เป็นญาติ นบีมูฮำหมัด
                   กาหลิบทั้งสี่ท่าน ดำรงตำแหน่งอยู่รวม ๒๙ ปี ๖ เดือน ๔ วัน ต่อมาตำแหน่งนี้ได้เรียกว่า มะลิก หรืออิมามอาดิล คนแรกที่ได้รับตำแหน่งคือ อาบูมอาวียะห์
                   ศาสนาอิสลามได้มีบัญญัติไว้ว่า ห้ามมิให้มุสลิมขัดแย้งหรือฝ่าฝืน คำสั่งสอนของท่านเหล่านั้น ในเรื่องที่ไม่ขัดกับหลักของศาสนา          ๓/๑๒๙๕
           ๔๒๓. กาฬ - พระ  ดู กาล (ลำดับที่ ๔๐๐)          ๓/๑๒๙๗
           ๔๒๔. กาฬโรค  เป็นโรคติดต่อที่แพร่หลายลุกลามได้รวดเร็ว และผู้ที่เป็นจะตายได้คราวละมาก ๆ ในระยะเวลาอันสั้น จัดอยู่ในพวกโรคระบาด ตามปรกติเป็นโรคประจำของสัตว์จำพวกกัดแทะ เช่น หนูตามบ้าน หรือสัตว์จำพวกกัดแทะตามป่า โรคเหล่านี้เข้าสู่คนจากสัตว์ที่เป็นโรค หรือเป็นพาหนะได้ โดยหมัดของสัตว์นั้น ๆ ซึ่งมีเชื้อโรคแล้ว นำเข้าสู่คนโดยวิธีกัดคน          ๓/ ๑๒๙๗
           ๔๒๕. กาฬิสินธุ์  จังหวัดในภาคอีสาน ทิศเหนือจด จ.สกลนคร และจ.อุดรธานี ทิศตะวันออกดจด จ.นครพนม ทิศใต้จด จ.มหาสารคาม และ จ.ร้อยเอ็ด ทิศตะวันตกจด จ.ขอนแก่น ภูมิประเทศตอนเหนือและตะวันออกเป็นโคกสลับแอ่ง มีต้นไม้ใหญ่ ๆ มาก ตอนกลางและตอนใต้เป็นที่ราบน้ำท่วมถึงทุกปีมีโคกเล็ก ๆ บ้าง มีป่าเขาสลับบ้างเป็นบางตอน
                   จ.กาฬิสินธุ์ เดิมเป็นเพียงหมู่บ้านชื่อราษฎรชาวเวียงจันทน์มีท้าวโสมพามิตรเป็นหัวหน้าได้อพยพผู้คนประมาณ ๕,๐๐๐ คน ข้ามเขาภูพานมาเห็นทำเลที่ริมลำน้ำป่าว คือดงสงเปีอยเป็นภูมิประเทศที่เหมาะสม เพราะอยู่ใกล้น้ำมีแก่งเรียกว่าแก่งสัมโฮง (แก่งสำโรง) เป็นบริเวณกว้างขวาง จึงตั้งถิ่นฐานอยู่ประมาณสิบปี ถึงปีพ.ศ.๒๓๓๔ เจ้าเมืองร้อยเอ็ดได้นำท้าวโสมพระมิตรเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า ฯ ถึงปีพ.ศ.๒๓๓๖ ได้โปรดให้ยกบ้านแก่งส้มโฮงขึ้นเป็นเมืองกาฬสินธุ์และโปรดให้ท้าวโสมพะมิตรเป็นพระยาชัยสุนทรเจ้าเมืองกาฬสินธุ์ ในปีพ.ศ.๒๔๕๕ ยกเมืองกาฬสินธุ์ขึ้นเป็น จ.กาฬสินธุ์ขึ้นมณฑลร้อยเอ็ด ถึงปีพ.ศ.๒๔๗๕ ยุบ จ.กาฬสินธุ์เป็นอำเภอเปลี่ยนชื่อเป็น อ.หลุบ ขึ้น จ.มหาสารคามถึงปีพ.ศ.๒๔๙๐ ยก อ.กาฬสินธุ์เป็นจังหวัด
                   สิ่งสำคัญในจังหวัดนี้คือ พระไสยา เป็นพระพุทธรูปก่อด้วยศิลาแลงอยู่ที่ถ้ำภูตอง บ.นาสีนวล ต.โพนศิลา อ.สหัสขันธ์ พระพุทธรูปองค์ดำ วัดกลางเมืองกาฬสินธุ์ เป็นพระพุทธรูปสมัยลพบุรี เสมาสมัยทวาราวดี อยู่ที่วัดโพธิ์ศรีเสมา ต.หนองแปน อ.กมลาสัย เจดีย์ธาตุยาคู เป็นเจดีย์แบบทวาราวดี อยู่ที่ บ.เสมา ต.หนองแปน อ.กมลาสัย เมืองฟ้าแดดสูงยาง เป็นเมืองโบราณ มีพระพุทธรูปสลักบนแผ่นศิลามีใบเสมาหินแลง สันนิษฐานว่าเป็นเมืองเก่าสมัยขอม อยู่ที่ บ.มะก้อน ต.หนองแปน อ.กมลาสัย เมืองเชียงโสม เป็นเมืองโบราณ ยังมีซากคูเมืองอยู่ อยุ่ที่ ต.โคกเครือ อ.สหัสขันธ์           ๓/๑๒๙๘
           ๔๒๖. กาฬุทายี  ชื่อพระเถระองค์หนึ่งซึ่งเป็นเอตทัคคะ คือ ยอดเยี่ยมในทางชักนำตระกูลให้เลื่อมใส        ๓/๑๓๐๒
           ๔๒๗. กาฮัง - นก  ดู กะวะ (ลำดับที่ ๒๘๓)          ๓/๑๓๐๔
           ๔๒๘. กำนัน  ชื่อตำแหน่งผู้ปกครองราษฎรในเขตตำบลหนึ่ง ๆ ซึ่งเป็นหน่วยการปกครองที่ซอยมาจาก "แขวง" หรือ"อำเภอ" ตำแหน่งกำนันเคยมีมาแล้ว ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ผู้ดำรงตำแหน่งกำนัน มักได้รับบรรดาศักดิ์เป็น "พัน"          ๓/๑๓๐๔
           ๔๒๙. กำเนิดนพคุณ  เมืองเก่าใน อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ สันนิษฐานว่าตัวเมืองเดิมจะอยู่ที่บ้านท่ามะนาวต่อมาย้ายมาตั้งที่บ้านท่ากะหลอ ปัจจุบันเรียกกันว่าบ้านหลักเมือง ยังมีเสาหินหลักเมืองปรากฏอยู่ เมื่อปีพ.ศ.๒๔๓๘ ได้ยุบเมืองนี้เป็นอำเภอขึ้นเมืองชุมพร ถึงปีพ.ศ.๒๔๔๙ ตั้งเมืองประจวบคีรีขันธ์ขึ้นจึงยกอำเภอนี้มาขึ้นเมืองประจวบ ฯ แล้วย้ายมาตั้งริมทางรถไฟ เมื่อปีพ.ศ.๒๔๕๙ เปลี่ยนชื่อเป็น อ.บางสะพาน เมื่อปีพ.ศ.๒๔๖๐          ๓/๑๓๑๕
           ๔๓๐. กำปอด  ชื่อเมืองและจังหวัดหนึ่งของประเทศกัมพูชา ตั้งอยู่ชายทะเลในอ่าวกำปอด มีอาณาเขตทิศเหนือจดจังหวัดกำพงสะบือ ทิศตะวันออกจดจังหวัดตาแก้ว ทิศตะวันตกจดจังหวัดเกาะกง ทิศใต้ตกทะเลในอ่าวไทย ทิศตะวันออกเฉียงใต้จดประเทศเวียดนาม          ๓/๑๓๑๖
            ๔๓๑. กำพงจาม  ชื่อเมืองและจังหวัดหนึ่งของประเทศกัมพูชา มีแม่น้ำโขงไหลผ่านใจกลางจังหวัดนี้ มีอาณาเขตทิศเหนือจดจังหวัดกำปงธมและจังหวัดกระแจะ ทิศตะวันออกจดประเทศเวียดนาม ทิศใต้จดจังหวัดพนมเปญและจังหวัดไพรแวง          ๓/๑๓๑๖
           ๔๓๒. กำพงฉนัง  ชื่อเมืองและจังหวัดหนึ่งของประเทศกัมพูชา มีอุตสาหกรรมปั้นหม้อ และเครื่องปั้นดินเผามาก มีอาณาเขตทิศเหนือจดจังหวัดกำพงธม ทิศตะวันออกจดจังหวัดกำพงจาม ทิศตะวันตกจดจังหวัดโพธิ์สัด (แปลว่าโพธิลอย) ทิศใต้จดจังหวัดกำพงสะบือ ทิศตะวันออกเฉียงใต้จดจังหวัดพนมเปญ กำพงฉนังแปลว่า บ้านหม้อ          ๓/๑๓๑๗
           ๔๓๓. กำพงธม  ชื่อเมืองและจังหวัดหนึ่งของประเทศกัมพูชา มีอาณาเขตทิศเหนือจดแดนประเทศไทยในตอนใต้ของ จ.ศรีสะเกษ และจ.อุบล มีทิวเขาพนมดงรักเป็นเขตนั้น ทิศตะวันออกจด จ.สะตรึงเตรง (เชียงแตง) และ จ.กระแจะ ทิศตะวันตกจด จ.เสียมราฐ ทิศใต้จด จ.กำพงฉนัง และ จ.กำพงจาม          ๓/๑๓๑๗
           ๔๓๔. กำพงสม  ชื่ออ่าวและเมืองอยู่ในเขตจังหวัดเกาะกง ของประเทศกัมพูชา          ๓/๑๓๑๗
           ๔๓๕. กำพงสะปือ  ชื่อเมืองและจังหวัดหนึ่งของประเทศกัมพูชา มีอาณาเขตทิศเหนือจด จงโพธิ์สัด และ จ.กำพงฉนัง ทิศตะวันออกจด จ.พนมเปญ และ จ.ตาแก้ว ทิศตะวันตกจด จ.เกาะกง ทิศใต้จด จ.กำปอด และ จ.ตาแก้ว เมืองนี้ตั้งอยู่บนเส้นทางถนนจากพนมเปญไปเมืองเรียมและเมืองกำปอด          ๓/๑๓๑๗
           ๔๓๖. กำพรวด, กำพราด ฟ้า ฟ้าหิน - ปลา  เป็นปลาน้ำจืด มีเกล็ด รูปร่างเหมือนปลาตะโกก          ๓/๑๓๑๘
           ๔๓๗. กำพูด เขื่อ จมพรวด ตุมพรวด - ปลา  เป็นปลาบู่ชนิดหนึ่ง อยู่ทั้งในน้ำเค็มและน้ำจืดใกล้ทะเล รูปร่างค่อนข้างยาว ขนาดใหญ่ยาวประมาณ ๑๕ ซม. โดยทั่วไปเรียกว่า ปลาตีน          ๓/๑๓๑๘
           ๔๓๘. กำแพงเขย่ง  เป็นชื่อพระพุทธรูปปางลีลาขนาดเล็ก ๆ ชนิดหนึ่ง นับถือกันในพระเครื่องรางพบที่เมืองกำแพงเพชรก่อน มักพบที่ทุ่งเศรษฐี อ.เมือง จ.กำแพงเพชร ทำด้วยดินเผาเป็นรูปนูนลอยตัว เรียกว่า พลูจีบ อีกชนิดหนึ่งเรียกว่า เม็ดขนุน เป็นรูปเม็ดขนุนผ่าครึ่งซึก วงศ์พระพุทธรูปเป็นรูปนูนต่ำ
                   นอกจากที่เมืองกำแพงเพชร เมืองสุพรรณบุรีก็ยังมีพบที่เมืองอื่น ๆ อีกเช่น เมืองสุโขทัย (สวรรคโลก) และเมืองพิษณุโลก เป็นต้น          ๓/๑๓๑๙
           ๔๓๙. กำแพงพัง - โรค  เป็นศัพท์แพทย์แผนโบราณใช้เรียกชื่อโรคไข้กาฬชนิดหนึ่ง
                   โรคนี้เกิดขึ้นเป็นจำนวนมากในประเทศไทย เมื่อปีพ.ศ.๒๔๘๙ มีอาการตั้งต้นด้วยเป็นตุ่มเล็ก ๆ มีอาการเจ็บปวดที่แผลและเป็นไข้ ภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมงจะเป็นแผลเน่าพังออกอย่างรวดเร็วและภายในไม่กี่วันจะเน่าเปื่อยลึกถึงกระดูกและแผ่กว้างออกไปทุกทางหลายนิ้วฟุต          ๓/๑๓๒๐
           ๔๔๐. กำแพงเพชร  จังหวัดในภาคเหนือของไทย อาณาเขตทิศเหนือจด จ.ตาก และ จ.สุโขทัย ทิศตะวันออก จด จ.พิจิตร และ จ.พิษณุโลก ทิศใต้จด จ.นครสวรรค์ ทิศตะวันตกจด จ.ตาก
                   จ.กำแพงเพชร เป็นเมืองโบราณสมัยสุโขทัย เป็นเมืองลูกหลวง และเมืองหน้าด่าน เดิมมีสองเมืองคือ เมืองชากังราว อยู่ทางฝั่งซ้ายแม่น้ำปิง มีมาแต่เดิม อีกเมืองหนึ่งคือ เมืองนครชุม อยู่ทางฝั่งขวาแม่น้ำปิง ตรงข้ามกับเมืองกำแพงเพชร
                   ภูมิประเทศทางเหนือ ตะวันออกและใต้เป็นที่ราบมีป่าและเขา ทางตะวันตกเป็นดงทึบ มีไม้สักมีเขาสลับซับซ้อน ทางตะวันออกของทิวเขาเป็นที่เกิดของลำธารต่าง ๆ ไหลลงคลองสวนหมากแล้วลงแม่น้ำปิง
                   กำแพงเพชรเป็นเมืองโบราณ มีโบราณสถานมาก เช่น กำแพงเมืองเก่า วัดพระแก้ว (เคยเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกต) ศาลพระอิสวร เมืองเทพนคร เมืองนครชุม วัดพระบรมธาตุ วัดช้างรอม วัดพระนอน วัดพระสี่อิริยาบถ สระมนต์ สระแก้ว สระเกศ สระคา และยังมีโบราณวัตถุอีกหลายอย่าง          ๓/๑๓๒๑
           ๔๔๑. กำแพงเพชรอัครโยธิน - นายพลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ  (พ.ศ.๒๔๒๔ - ๒๔๗๙) พระนามเดิม พระองค์เจ้าเปรมบูรฉัตรไชยากร ต้นสกุลฉัตรไชย (พ.ศ.๒๔๗๐ - ๒๔๗๕) เป็นผู้ให้กำเนิดการวิทยุกระจายเสียงในประเทศไทย (พ.ศ.๒๔๗๑) เป็นพระราชโอรสพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า ฯ          ๓/๑๓๒๓
           ๔๔๒. กำแพงเมืองจีน  เป็นกำแพงเมืองที่ยาวที่สุดในโลก ชาวจีนรู้จักดีในชื่อว่า กำแพงหมื่นลี้ ชาวมองโกเลียนเรียกว่า กำแพงขาว พระเจ้าจิ๋นซีฮ่องเต้ (พ.ศ.๒๙๗ - ๓๓) ให้สร้างขึ้นเพื่อสกัดกันพวกคนป่า เช่น พวกตาด มิให้รบกวนทางภาคเหนือของจีน เริ่มสร้างเมื่อปี พ.ศ.๓๒๙ ตั้งแต่ฝั่งทะเลเหลืองไปทางทิศตะวันตก ในชั้นแรกยาวเพียง ๓๒๐ กม. พระเจ้ากรุงจีนองค์ต่อ ๆ มาให้สร้างเพิ่มเติมตามลำดับ จนที่สุดยาว ๒,๔๐๐ กม. มีป้อมและหอคอยตั้งอยู่บนกำแพงเป็นระยะ ๆ กำแพงนี้กั้นจีนกับแมนจูเรีย          ๓/๑๓๒๗
           ๔๔๓. กำแพงแสน  เป็นอำเภอ ขึ้น จ.นครปฐม มีโบราณสถานคือ กำแพงของเมืองกำแพงแสน
                   ภูมิประเทศทางเหนือและตะวันออกเป็นที่ราบลุ่ม ทางใต้และตะวันตกเป็นป่าไม้ไผ่และไม้เบญจพรรณ บางแห่งเป็นหนอง บึง มีห้วยชื่อกำแพงแสน
                   อ.กำแพงแสน เดิมตั้งที่ว่าการที่ บ.ห้วยพระ แล้วย้ายไปตั้งที่ บ.สามแก้ว เมื่อปีพ.ศ.๒๔๔๙ ชาวบ้านจึงมักเรียกว่า อ.สามแก้ว ถึงปีพ.ศ.๒๔๙๐ ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอไปตั้งที่ ต.ทุ่งกระพังโหม          ๓/๑๓๒๘
           ๔๔๔. กำมะถัน  เป็นของแข็งสีเหลืองอ่อนมีกลิ่นเล็กน้อย ไม่ละลายในน้ำ ใช้ในการทำไม้ขีดไฟ ทำดินปืน ยาปราบแมลง ทำให้ยางแข็ง ทำกรดกำมะถัน          ๓/๑๓๒๙
           ๔๔๕. กำยาน   เป็นยางไม้ชนิดแข็งที่มีกลิ่นหอมได้มาจากต้นกำยาน ที่เกิดในเกาะสุมาตรา และประเทศไทย กำยานใช้ในการปรุงน้ำอบไทย และเป็นส่วนสำคัญของเทียนอบ นอกจากนั้นยังใช้ประกอบในการทำธูป การเผารมเพื่อให้มีกลิ่นหอมต่าง ๆ ของไทย และประเทศใกล้เคียง ตลอดจนถึงอินเดียและอียิปต์          ๓/๑๓๓๒
           ๔๔๖. กำลัง  ความหมายทางวิทยาศาสตร์ หมายถึงพลังงานที่มนุษย์ควบคุมได้ และสามารถนำมาใช้ทำงาน ให้เป็นประโยชน์ ขั้นแรกได้จากกล้ามเนื้อของมนุษย์และสัตว์ ต่อมาใช้พลังงานของกระแสลม และกระแสน้ำจากความร้อนของโลก และดวงอาทิตย์ และจากการเผาไหม้ของเชื้อเพลิง หน่วยที่ใช้วัดกำลังเรียกว่า แรงม้า
                   เจมส์ วัตต์ กำหนดไว้เมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๖ ว่า หนึ่งแรงม้าเท่ากับงานที่ทำได้สามหมื่นสามพันฟุต - ปอนด์ ในหนึ่งนาที งานที่ทำได้นี้ประมาณสิบเท่า ของงานที่คนทำได้ใน ๑ นาที โดยที่วันหนึ่งทำงาน ๘ ชั่วโมง          ๓/๑๓๓๖
           ๔๔๗. กำหนด - พระราช  หมายถึง กฎหมายที่พระมหากษัตริย์ทรงตราให้ใช้บังคับ เช่น พระราชบัญญัติในสองกรณีคือ
                   ๑.ในเหตุฉุกเฉิน ที่มีความจำเป็นรีบด่วนในอันจะรักษาความปลอดภัยสาธารณะ หรือเพื่อป้องกันภัยพิบัติสาธารณะ และจะเรียกประชุมสภาผู้แทนราษฎร ให้ทันท่วงทีไม่ได้ หรือระหว่างที่ยุบสภา ในคราวต่อไปต้องเสนอพระราชกำหนดนั้น ต่อสภาโดยไม่ชักช้า ถ้าสภาอนุมัติแล้ว พระราชกำหนดนั้น ก็มีผลเป็นพระราชบัญญัติต่อไป ถ้าสภาไม่อนุมัติ พระราชกำหนดนั้นก็เป็นอันตกไป
                   ๒. ในระหว่างสมัยประชุม ถ้ามีความจำเป็นต้องมีกฎหมายเกี่ยวด้วยภาษีอากรหรือเงินตรา ซึ่งจะต้องพิจารณาโดยด่วน และลับเพื่อรักษาผลประโยชน์ของแผ่นดิน พระราชกำหนดนี้ต้องนำเสนอสภาผู้แทนราษฎร ภายในสองวัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา ถ้าสภาอนุมัติหรือไม่อนุมัติก็เป็นไปตามข้อ ๑
                   คำว่าพระราชกำหนดตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้ารามาธิบดีที่ ๑ เรียกควบกับคำว่ากฎหมายเป็น พระราชกำหนดกฎหมาย          ๓/๑๓๓๗
           ๔๔๘. กิ้งก่า  เป็นสัตว์เลื้อยคลานมีลำตัวค่อนข้างแบน ในลักษณะอกรวบ ขาทั้งสี่แข็งแรง มีเล็บแข็ง หางยาวกว่าตัวประมาณสองเท่า ตัวผู้ใหญ่กว่าตัวเมีย และมักมีสีงดงามกว่า มีเกร็ดเป็นสันตรงคอ และกลางหลังเป็นสัตว์กินแมลง จึงมีประโยชน์ช่วยปราบแมลง ซึ่งเป็นศัตรูพืช          ๓/๑๓๔๑
           ๔๔๙. กิ้งกือ  เป็นสัตว์ที่มีขาเป็นข้อ ๆ เหมือนแมลง กุ้ง ปู เหล่านี้จึงจัดไว้ในจำพวกเดียวกัน กิ้งกือมีลำตัวเป็นทรงกระบอก แบ่งออกเป็นปล้อง ๆ ติด ๆ กันมากมาย มีสีต่าง ๆ สุดแท้แต่ชนิดของมัน ตรงหัวมีลูกตาเล็ก ๆ สองกระจก หนวดหนึ่งคู่ เขี้ยว และกรามอย่างละหนึ่งคู่ ชอบหากินในที่มืด ๆ ชื้น ๆ          ๓/๑๓๔๒
           ๔๕๐. กิ้งโครง - นก  เป็นนกอยู่ในวงศ์เดียวกับนกขุนทอง นกเอี้ยง และนกกิ้งโครงชนิดต่าง ๆ นกกิ้งโครงในประเทศไทยมีเจ็ดชนิดคือ นกกิ้งโครงคอดำ นกกิ้งโครงด่าง นกกิ้งโครงปากแดง นกกิ้งโครงดำ นกกิ้งโครงแกลบหัวสีเทา นกกิ้งโครงแกลบโคลนปีกขาว นกกิ่งโครงแกลบท้ายทอยดำ          ๓/๑๓๔๓
           ๔๕๑. กินนร  เป็นอมนุษย์ในเรื่อง เทพนิยาย มีอยู่ในวรรณคดีไทยสมัยเก่าหลายเรื่อง มีรูปร่างตามภาพจิตรกรรมของไทย ท่อนบนเป็นนางมนุษย์ ท่อนล่างเป็นนก ไม่ปรากฎว่ามีกินนรตัวผู้เป็นปรกติ เมืองกินนรนี้ว่าอยู่เชิงเขาไกรลาส
                    กินนรในวรรณคดีอินเดียมีหน้าเป็นม้า ตัวเป็นคนว่าเป็นนักดนตรี และนักขับร้องบำเรอเทวดา อยู่บนสวรรค์เชิงเขาไกรลาส เป็นบริวารท้าวกุเวร          ๓/๑๓๔๙
           ๔๕๒. กินนี  เป็นเงินเหรียญโบราณของอังกฤษ มีค่าเท่ากับ ๒๑ ชิลลิง
                   ที่เรียกว่ากินนี เพราะเงินเหรียญนี้ทำขึ้นครั้งแรกด้วยทองคำแคว้นกินนีทวีปอัฟริกาเมื่อปีพ.ศ.๒๒๐๖ ปัจจุบันไม่ใช้เหรียญกินนีแล้ว          ๓/๑๓๕๓
           ๔๕๓. กินยุง - ปลา  เป็นปลาในเขตอบอุ่นและร้อนของประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นปลาขนาดเล็กรูปร่างเหมือนปลาหัวตะกั่ว ปลาชนิดนี้ออกลูกเป็นตัวและสามารถว่ายน้ำได้ทันที          ๓/๑๓๕๓
           ๔๕๔. กิบบอน, เอ็ดเวิร์ด  เป็นนักประวัติศาสตร์ที่มีชื่อเสียงของอังกฤษ (พ.ศ.๒๒๘๐ - ๒๓๓๗) ได้เขียนประวัติศาสตร์โรมันโบราณ ซึ่งเป็นผลงานสำคัญที่สุดของเขา ในหนังสือชุดนั้นได้กล่าวเน้นถึงเรื่องการเมือง ศาสนาและสงครามไว้แต่ไม่ได้กล่าวถึงการเศรษฐกิจและพลังทางสังคม          ๓/๑๓๕๓
           ๔๕๕. กิมซัว ข้าวลวด ข้างเหลือง - ปลา  มีรูปร่างคล้ายปลาสีกุน ซึ่งลำตัวค่อนข้างป้อมและแบนข้าง ครีบหลังมีสองอัน สีตัวขาวเป็นเงิน เป็นปลาน้ำเค็ม          ๓/๑๓๕๕
           ๔๕๖. กิโยติน   เป็นเครื่องสำหรับตัดศีรษะประหารชีวิตนักโทษ ทำด้วยเสาสองต้นตั้งขึ้นไป มีคานพาดขวางอยู่บนปลายเสา ด้านในเสาทั้งสองข้าง ทำเป็นร่องสำหรับใส่ใบมีด และเพื่อให้ใบมีดเลื่อนลงได้ตามร่องนั้น เครื่องประหารชีวิตประเภทนี้ ได้มีผู้ประดิษฐ์ขึ้นมานานแล้ว และได้นำมาใช้ในประเทศฝรั่งเศส เมื่อสมัยปฎิวัติใหญ่
                    เดิมเครื่องประหารชีวิตประเภทนี้หาได้เรียกว่า “กิโยติน”ไม่แต่เรียกว่า “เมเด็น” นิยมใช้กันในสกอตแลนด์ อังกฤษและตามส่วนต่าง ๆ ในทวีปยุโรป ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่สิบเก้าเป็นต้นมา          ๓/๑๓๕๖
           ๔๕๗. กิราตะ   เป็นชาวป่าชาวเขาที่อยู่ทางตะวันออกของประเทศอินเดีย แต่ในคัมภีร์รามายณ กล่าวว่าเป็นชนชาวทวีป หรือชาวเกาะต่าง ๆ กินปลาดิบ อาศัยอยู่ในน้ำ และพวกผู้ชายเป็นเสือสมิง พวกผู้หญิงมีผิวทอง และสวยทำผมเกล้าไว้สูงแหลม
                   ชาวฮินดูถือว่ากิราตะ เป็นชาวอารยันแต่ละเลยการปฎิบัติตนอย่างชาวฮินดู จึงกลายเป็นพวกอยู่ในวรรณศูทร เป็นชาวป่าชาวเขาไป          ๓/๑๓๕๗
           ๔๕๘. กิลเดอร์  เป็นเงินฮอลันดา มีชื่ออีกอย่างหนึ่งว่า ฟลอริน ตามประวัติกล่าวว่า เงินฟลอรินนี้ใช้เป็นครั้งแรกที่เมืองฟลอเรนซ์ ในเประเทศอิตาลี เมื่อปี พ.ศ.๑๗๙๕ และเป็นเหรียญทองคำบริสุทธิ์
                   ต่อมาประเทศอื่น ๆ ในยุโรป เช่น เยอรมัน ออสเตรียและฮอลันดาได้นำหน่วยเงินนี้ไปใช้บ้าง แต่ปัจจุบันคงเหลือประเทศฮอลันดาเท่านั้นที่ใช้อยู่          ๓/๑๓๕๘
           ๔๕๙. กิลเบอร์ต ๑  ชื่อเมืองในมณฑลหนึ่งของประเทศอาร์เจนตินา          ๓/๑๓๕๙
           ๔๖๐. กิลเบอร์ต ๒  ชื่อเมืองในมลรัฐอริโซนา ประเทศสหรัฐอเมริกา          ๓/๑๓๕๙
           ๔๖๑. กิลเบอร์ต ๓  ชื่อยอดเขาสูง ๓,๐๖๐ เมตร ทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐบริติชโคลัมเบีย ในประเทศแคนาดา          ๓/๑๓๕๙
           ๔๖๒. กิลเบอร์ต ๔  ชื่อหมู่เกาะรวมอยู่ในหมู่เกาะเทียร์รา เดล ฟูเอโก ในประเทศชิลี ทวีปอเมริกาใต้ อยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิก          ๓/๑๓๕๙
           ๔๖๓. กิลเบอร์ต ๕  ชื่อหมู่เกาะรวมอยู่ในหมู่เกาะกิลเบอร์ตและเอลลิส ทางตอนกลางค่อนไปทางตะวันตก ของมหาสมุทรแปซิฟิก เกิดจากหินปะการังมี ๑๖ เกาะ ด้วยกัน เป็นอาณานิคมของอังกฤษ กัปตันไบรอนเดินเรือมาพบ เมื่อปี พ.ศ.๒๓๐๗          ๓/๑๓๕๙
           ๔๖๔. กิลเบอร์ต ๖  ชื่อแม่น้ำทางตอนเหนือของรัฐควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย          ๓/๑๓๖๐
           ๔๖๕. กิลเบอร์ต ๗ เซอร์ ฮัมเฟรย์  (พ.ศ.๒๐๘๒ - ๒๑๒๖) นักปราชญ์อังกฤษมีชื่อเสียงในทางเดินเรือ และนักสำรวจ          ๓/๑๓๖๐
           ๔๖๖. กิลิมานจาโร  ชื่อภูเขาที่สูงที่สุดในทวีปอัฟริกาสูง ๕,๘๗๐ เมตร อยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศทานกานยิกะ ใกล้พรมแดนประเทศคีนยา มีลักษณะเป็นยอดภูเขาไฟที่ดับแล้ว          ๓/๑๓๖๑
           ๔๖๗. กิเลน  เป็นสัตว์ในเทพนิยายของจีน ตัวผู้เรียก กี ตัวเมียเรียก เลน เรียกรวมกันเป็น กีเลน หรือกิเลน รูปร่างเหมือนกวาง แต่มีเขาเดียว หางเหมือนโค เกิดจากธาตุทั้งห้า (ดิน น้ำ ลมไฟ ไม้และโลหะ) ผสมกันมีอายุถึงพันปี ถือว่าในบรรดาสัตว์ทั้งปวง กิเลนมีลักษณะสูงสุด เป็นสัญลักษณ์แห่งคุณงามความดีอย่างสมบูรณ์ สัตว์ชนิดนี้ถัาได้ปรากฎเห็นเมื่อใด จะเกิดผู้มีบุญปกครองบ้านเมืองให้อยู่เย็นเป็นสุข          ๓/๑๓๖๖
           ๔๖๘. กิเลส  โดยพยัญชนะแปลว่า ธรรมชาติอันยังใจให้เศร้าหมอง โดยอรรถท่านหมายถึง กิเลสวัตถุสิบประการคือ โลภะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฐิ วิจิกิจฉา ถีนะ อุทธัจจะ อหิริกะ และอโนตัปปะ          ๓/๑๓๖๖
           ๔๖๙. กิโล  เป็นคำย่อของกิโลกรัม หรือกิโลเมตร ก็ได้ กิโลภาษากรีกแปลว่า หนึ่งพัน นำมาใช้ในภาษาฝรั่งเศส เมื่อปี พ.ศ.๒๓๓๘
                   ในมาตราเมตริก หรือคำใดๆ เมื่อมีคำว่า "กิโล" ประกอบอยู่ข้างหน้าแล้ว หมายความว่า ๑๐๐๐ เท่าของหน่วยนั้น          ๓/๑๓๗๑
           ๔๗๐. กิวชู  ชื่อเกาะในประเทศญี่ปุ่น อยู่ระหว่างทะเลจีนและฟิลิปปินส์ ทางใต้ของเกาะฮอนชู เป็นเกาะที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับสาม ของหมู่เกาะญี่ปุ่น อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้สุด มีพื้นที่ ๓๕,๘๐๐ ตร.กม. อยุ่ห่างจากเกาะหลีไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ๑๘๔ กม. โดยมีช่องแคบเกาหลีและช่องแคบซูชิมาคั่นอยู่ เกาะนี้กว้าง ๑๕๒ กม. ยาว ๓๓๖ กม. ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาโดยมาก
                   การปกครองแบ่งออกเป็นเจ็ดมณฑล          ๓/๑๓๗๗
           ๔๗๑. กิสตนา  แม่น้ำเดียวกันกับแม่น้ำกฤษณาในอินเดียภาคใต้ เป็นแม่น้ำปันแดนอาณาเขตของแคว้นไฮเดอราบัด และมัทราส ออกสู่ทะเลในอ่างเบงกอล มีความยาว ๑,๒๘๐ กม.          ๓/๑๓๗๘
           ๔๗๒. กิสาโคตมี  พระเถรีซึ่งเป็นพระอรหันต์ ได้รับยกย่องว่าเป็น เอตทัคคะ คือ ยอดเยี่ยมในทางนุ่งห่มจีวรที่เศร้าหมอง เดิมชื่อว่า โคตมี แต่เพราะรูปร่างท่านผอมบาง จึงมีผู้เติมคำกิสา แปลว่า ผอมลงไปหน้าชื่อ          ๓/๑๓๗๙
           ๔๗๓. กิอานา  เป็นชื่อแคว้นทางตะวันออกเฉียงเหนือของทวีปอเมริกาใต้ โคลัมบัสเป็นชาวยุโรปคนแรก ที่เดินเรือมาถึงฝั่งของแคว้นนี้ ในปี พ.ศ.๑๙๔๑ แต่ไม่ได้จอดแวะขึ้นสำรวจ ผู้ที่สำรวจรายต่อมาคือ อเมริโก เวสปุชชี ชาวเมืองฟลอเรนซ์ หลังจากนั้นชาวฮอลันดาก็ได้เข้ามาตั้งถิ่นบาน เป็นชาติแรกในปี พ.ศ.๒๑๕๐
                   ปัจจุบันแคว้นนี้แบ่งออกเป็นสามส่วนคือ อิกานาของฮอลันดา หรือที่เรียกว่า ดัทช์อิกานา อิกานาของอังกฤษ (บริติชอิกานา) และอิกานาฝรั่งเศส (เฟรนซ์อิกานา)          ๓/๑๓๘๐
           ๔๗๔. กี - หอย  เป็นหอยมุกน้ำจืด อยู่ในสกุลเดียวกับหอยกาบ มีลักษณะและขนาดคล้ายกัน          ๓/๑๓๘๔
           ๔๗๕. กีฎวิทยา  เป็นวิชาว่าด้วยสัตว์จำพวกแมลง คำว่าแมลงที่จัดเข้าอยู่ในวิชากีฎวิทยาได้แก่ แมลงแท้ สมัยปัจจุบันมักจะรวมสัตว์ในเครือของแมลงแท้ เข้าในข่ายศึกษาด้วย เช่น แมงมุม แมงป่อง ตะขาบ กิ้งกือ เห็บ และไรพืช แต่ไม่รวมสัตว์จำพวก กุ้ง ปู และแมงดาทะเล ซึ่งเป็นสัตว์น้ำใช้เหงือกหายใจ          ๓/๑๓๘๔
           ๔๗๖. กีตาร์  เครื่องดนตรีชนิดสายใช้ดีด กีตาร์เป็นคำภาษาอังกฤษ เป็นเครื่องดนตรีที่นิยมกันแพร่หลายมาก กีตาร์ที่กล่าวถึงโดยทั่วไปหมายถึง กีตาร์แบบเสปต พื้นเพเดิมของกีตาร์สันนิษฐานว่า เป็นของตะวันออกซึ่งพวกแขกมัวร์ ได้นำเข้าไปเผยแพร่ครั้งแรกในตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ ประเทศเสปญ ระหว่างพุทธศตวรรษที่ ๑๘ หรือ ๑๙           ๓/๑๓๘๔
           ๔๗๗. กีลุง  ชื่อเมืองทางตอนเหนือของเกาะไต้หวัน เป็นเมืองท่า และฐานทัพเรือสำคัญของเกาะไต้หวัน ชาวสเปญได้ยึดครองเมืองนี้ เมื่อปี พ.ศ.๒๑๖๙ ต่อมาได้ตกอยู่ในการยึดครองของฮอลันดาในปี พ.ศ.๒๑๘๔ และตกอยู่ในอำนาจของพวกแมนจูในปี พ.ศ.๒๒๒๖ ฝรั่งเศสได้ยึดเมืองนี้ไว้ชั่วคราวในปี พ.ศ.๒๔๒๗ ในขณะเกิดสงครามกับจีน          ๓/๑๓๙๐
           ๔๗๘. กีวี - นก  เป็นนกจำพวกหนึ่งในหมู่เกาะนิวซีแลนด์
                   ลักษณะสำคัญของนกจำพวกนี้คือปากเล็กแต่ยาวเหมือนปากนกปากช่อม รูจมูกอยู่ปลายปากต่างจากนกอื่นที่รูจมูกอยู่ที่โคนปาก ขนก็ผิดกับนกอื่นคือเป็นเส้น ๆ คล้ายขนแมวหรือผมคน ปีเล็กมาก หางไม่มี หัวเล็ก ตาเล็ก แข็งขาใหญ่เป็นนกที่เดินดินเกาะกิ่งไม้หรือต้นไม้ไม่ได้ ชอบหากินเวลากลางคืน          ๓/๑๓๙๑
           ๔๗๙. กีฬา  มีนิยามศัพท์ว่า การแข่งขันเพื่อความสนุก โดยมากเป็นการบำรุงแรงเช่น การเล่นฟุตบอล บิลเลียด เทนนิส กอล์ฟ หมากรุก ไพ่ ว่ายน้ำ กรีฑา ฯลฯ
                   กีฬาเป็นคำที่มาจากภาษาบาลี ส่วนกรีฑาเป็นคำที่มาจากภาษาสันสกฤต ในวงการพละศึกษานิยมใช้คำทั้งสองนี้ในลักษณะที่มีความหมายแตกต่างกันคือ คำว่า กีฬานั้นหมายถึงกิจกรรมหรือการเล่นเพื่อความสนุก ส่วนคำว่า กรีฑา นิยมใช้กันทางการพละศึกษาเท่านั้น          ๓/๑๓๙๕
            ๔๘๐. กือนา - พระเจ้า  เป็นกษัตริย์รัชกาลที่เก้า ในราชวงศ์เม็งราย เป็นราชบุตรพระเจ้าผายู ประสูติเมื่อปี พ.ศ.๑๘๘๓ ขึ้นครองราชย์ เมื่อปี พ.ศ.๑๘๙๙ ตรงกับรัชกาลพระเจ้าลิไทมหาธรรมราชา แห่งราชอาณาจักรสุโขทัย
                   พระเจ้ากือนา มีพระประสงค์จะประดิษฐานพระพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์ ให้แน่แฟ้นขึ้นจึงได้ส่งทูต มายังอาณาจักรสุโขทัยเพื่ออาราธนา พระสุมนเถรไปยังนครเชียงใหม่ ในครั้งนั้นได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ ไปจากเมืองสุโขทัย          ๓/๑๓๙๖
           ๔๘๑. กุกเลียน ตาแดง สร้อย - ปลา  เป็นปลาสกุลเดียวกับปลาซ่า อาศัยอยู่ตามแม่น้ำทั่วไป          ๓/๑๓๙๘
           ๔๘๒. กุ้ง ๑  เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง อาศัยอยู่ในน้ำ หายใจด้วยเหงือกลำตัวแบ่งออกเป็นสามท่อนคือ หัว อก และท้อง
                   ประเทศไทยมีกุ้งหลายชนิด อยู่ในน้ำเค็มและน้ำจืด พอแบ่งออกได้เป็นกุ้งเคย กุ้งน้ำเค็ม และกุ้งน้ำจืด          ๓/๑๓๙๘
           ๔๘๓. กุ้ง ๒ - เจ้าฟ้า  มีพระนามตามพระราชอิสริยยศว่า เจ้าฟ้าธรรมธิเบศ ไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ เป็นพระราชโอรสองค์ใหญ่ ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และสมเด็จพระพันวสาใหญ่ ซึ่งโปรดให้สถาปนาเป็น กรมหลวงอภัยนุชิต เป็นพระมารดา มีพระภคินีร่วมพระชนนีกันอีกหกองค์ และทรงมีพระเจ้าน้องยาเธอ และน้องนางต่างพระชนนีอีกหลายองค์ สมเด็จพระราชบิดาโปรดให้สถาปนา พระอิสริยยศเป็น เจ้าฟ้าต่างกรมมีพระนามว่า เจ้าฟ้า ฯ กรมขุนเสนาพิทักษ์ เมื่อปี พ.ศ.๒๒๗๖
                   เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศ ฯ ทรงเป็นกวีเอกคนหนึ่งของไทย ได้ทรงนิพนธ์บทร้อยกรองไว้หลายเรื่อง แต่บทกวีที่นับถือกันว่า ไพเราะอย่างยอดเยี่มเป็นที่ขึ้นชื่อคือ บทเห่เรือห้าบท และกาพย์ห่อโคลงสองเรื่อง บทเห่เรือดังกล่าวคือ บทเห่ชมเรือกระบวน บทเห่ชมปลา และชมนกชมไม้ เป็นต้น ส่วนกาพย์ห่อโคลงนั้น ทรงดำเนินเป็นอย่างนิราศ
                   นอกจากเป็นอัจฉริยในทางกวีแล้ว พระองค์ยังทรงดำรงอยู่ในตำแหน่งรัชทายาท แต่ทรงมีวิถีชีวิตโลดโผนมาก เมื่อปี พ.ศ.๒๒๗๘ ได้ทรงลอบทำร้ายเจ้าฟ้ากรมขุนสุเรนทรพิทักษ์ ซึ่งผนวชอยู่ที่วัดโคกแสง ขณะเข้ามาเยี่ยมพระอาการประชวรของ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ แล้วหนีไปทรงผนวชอยู่ ณ วัดโคกแสง ในระหว่างที่ทรงผนวชได้ทรงนิพนธ์ วรรณคดีในพระพุทธสาสนาขึ้นสองเรื่องคือ นันโทปนันทสูตร - คำหลวง เมื่อปี พ.ศ.๒๒๙๗ และพระมาลัยสูตรคำหลวง เมื่อปี พ.ศ.๒๒๘๐
                   ในปี พ.ศ.๒๒๘๔ พระองค์ได้สถาปนาขึ้นเป็นพระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ต่อมาในปี พ.ศ.๒๒๙๘ กรมหมื่นสุนทรเทพ พระอนุชาต่างพระชนนีองค์หนึ่ง ซึ่งเคยเป็นศัตรูกันมาก่อน ได้นำเรื่องขึ้นกราบบังคลทูลสมเด็จพระเจ้าบรมโกศว่า กรมพระราชวังบวร ลอบเป็นชู้กับเจ้าฟ้าสังวาลย์ ซึ่งเป็นพระมเหสีองค์หนึ่ง ของพระราชบิดา จึงถึงลงพระราชอาญาถึงสิ้นพระชนม์          ๓/๑๔๐๐
           ๔๘๔. กุ้งยิง  เป็นการอักเสบจนเกิดเป็นหนอง ของต่อมที่ขอบเปลือกตา ในระยะแรกผู้ป่วยจะรู้สึกตึงที่บริเวณขอบของเปลือกตาก่อน จากการอักเสบและบวม บางครั้งอาจบวมทั่วไปหมด ทั้งเปลือกตาบนและล่าง คลำดูจะรู้สึกเป็นไตและเจ็บที่ใกล้ ๆ ขอบของเปลือกตา อาการบวมจะค่อย ๆ ยุบลง และมีตุ่มสีแดงกดเจ็บเกิดขึ้นชัดเจน ตุ่มนี้ทำให้ปวดและตึงที่เปลือกตา ในไม่ช้าตุ่มจะแตก และมีหนองไหลออกมา          ๓/๑๔๐๔
           ๔๘๕. กุจจี  เป็นชื่อหญิงค่อมสาวใช้ของนางไกยเกษี ในเรื่องรามเกียร์ต นางผูกใจเจ็บพระรามจากการเล่นยิงกระสุนของพระราม ในวัยเด็กที่ทำให้นางได้รับความอับอาย ด้วยควาาพยาบาทนี้ภายหลังนางจึงยุนางไกยเกษี ให้ขอพรท้าวทศรถ เนรเทศพระรามไปเดินดง          ๓/๑๔๐๙
           ๔๘๖. กุฉินารายณ์  อำเภอ ขึ้น จ.กาฬสินธุ์ อยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของอำเภอเมือง ฯ ชาวบ้านในถิ่นนี้เรียกว่า กุดสิม แปลว่า น้ำด้วน ซึ่งมีโบสถ์อยู่ในน้ำ เดิมเป็นเมืองตั้งอยู่ที่ ต.สงเปลือย ได้ยุบเป็นอำเภอ ขึ้น จ. กาฬสินธุ์ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๒
                    ภูมิประเทศทางเหนือและทางตะวันออกเป็นเทือกเขา ทางตะวันตกเป็นดงทึบ ทางใต้และตอนกลางเป็นโคก มีป่าโปร่งและที่นา          ๓/๑๔๑๐
           ๔๘๗. กุนฉ่องจองผะยู  พระมหากษัตริย์แห่งเมืองพุกาม เป็นพระบิดาของพระเจ้าอโนรทามังฉ้อ หรือพระเจ้าอนุรุทธ ซึ่งเป็นพระมหากษัตริย์ลือชื่อในราชวงศ์ ที่ครองเมืองพุกาม          ๓/๑๔๑๒
           ๔๘๘. กุนตี - นาง  เป็นธิดาท้าวสุระกษัตริย์ แห่งพวกสุรเสนในสกุลยาทพ ซึ่งมีเมืองมกุวา เป็นเมืองหลวง เป็นกนิษฐภคินีของพระวสุเทพ บิดาพระกฤษณ์ นางได้มนต์จากฤษีทุรวาส ถ้าต้องการโอรสจากเทพองค์ใด ก็ให้ร่ายมนตร์ จะสมความปรารถนา นางได้ร่ายมนต์เรียกพระสูรยะ เกิดโอรสคือ พระกรรณ ภายหลังนางได้ท้าวปาณฑุ เป็นสวามี มีโอรสสามองค์คือ ยุธิษฐิวะ ภีมะ และอรชุน ดังมีเรื่องในคัมภีร์มหาภารต          ๓/๑๔๑๓
           ๔๘๙. กุนมิง  เมืองหลวงของมณฑลยูนนาน ในประเทศจีน เป็นศูนย์กลางการค้าและวัฒนธรรม ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ มีทางรถไฟเชื่อมต่อกับทางรถไฟของเวียดนาม จากเมืองฮานอย และมีถนนเชื่อมกับลาเฉียวของพม่า          ๓/๑๔๑๓
           ๔๙๐. กุบ, คุบ, โคก, ตะโกก - ปลา  เป็นปลาน้ำเค็มที่มีรูปร่างป้อมและแบนข้างมาก มีขนาดยาวประมาณ ๑๕ - ๒๐ ซม.          ๓/๑๔๑๔
           ๔๙๑. กุบไลข่าน  (พ.ศ.๑๗๕๙ - ๑๘๓๗) ตามพงศาวดารจีนมีพระนามว่า ง่วนสีโจ๊ฮ่องเต้ เป็นประมุขชาวมองโกล ต่อมาได้เป็นกษัตริย์ของจีนองค์แรก แห่งราชวงศ์หงวน เป็นพระนัดดาของเจงกิสข่าน ประมุขชาวมองโกลผู้มีชื่อเสียงในการรบ
                   ในขั้นแรกกุบไลข่าน ได้เลือกชัยภูมิสำหรับสร้างเมืองใหม่ แทนเมืองการาโกรัม ซึ่งเป็นเมืองหลวงเดิม และได้กำหนดเอาบริเวณทางตะวันออกเฉียงเหนือ ของเมืองโบราณชื่อ เยนกิง ในปี พ.ศ.๑๘๐๗ แล้วเสร็จในปี พ.ศ.๑๘๑๐ ให้ชื่อว่า นครไถ่ตู แปลว่า ราชสำนักใหญ่ ปัจจุบันเมืองนี้เป็นส่วนหนึ่งของกรุงปักกิ่ง ยังคงมีซากกำแพงโบราณปรากฎอยู่
                   เมื่อสร้างเมืองหลวงแล้ว ได้ทำสงครามกับราชวงศ์ซ้อง ของจีนตอนใต้ขึ้นในปี พ.ศ.๑๘๑๑ ใช้เวลา ๘ ปี ก็ปราบได้สำเร็จ มีผลให้พระองค์ได้ครอบครองดินแดนของจีนทั้งหมด รวมทั้งอาณาจักรไทยน่านเจ้าด้วย ชื่อเสียงของกุบไลข่านแพร่หลายออกไป จนจดพรมแดนของยุโรป มีชาวต่างชาติจากดินแดนต่าง ๆ เช่น จากเตอร์กิสถาน เปอร์เซีย อาร์เมเนีย ไบแซนไตน์ และเวนิส เดินทางเข้ามายังราชสำนักของพระองค์เพื่อรับราชการเป็นนายทหาร ข้าหลวง ทูตตลอดจนแพทย์ และนักดาราศาสตร์ ผู้ที่มีชื่อเสียงมากคือ มาโคโปโล ซึ่งเดินทางจากเมืองเวนิสมายังราชสำนักของกุบไลข่าน เมื่อปี พ.ศ.๑๘๐๓ จากคำบอกเล่าของมาโคโปโล เมื่อเขากลับไปยุโรป ทำให้ชาวยุโรปสมัยนั้นได้ทราบความเป็นไปเกี่ยวกับประเทศจีน
                   กุบไลข่านประสงค์จะแสวงหาลัทธิศาสนาสำหรับชนชาติต่าง ๆ ที่อยู่ในราชสำนักเพื่อประโยชน์ในการปกครอง ได้เชิญผู้แทนในลัทธิลามะ คริสต์ มะหะหมัด (อิสลาม) และลัทธิอื่น ๆ ไปแสดงหลักสำคัญในลัทธิต่อหน้าพระที่นั่ง ในที่สุดได้เลือกลัทธิลามะว่ามีความเหมาะสมกว่าลัทธิอื่น และพระองค์ก็นับถือพระพุทธศาสนา (ลัทธิลามะ) มีการสร้างวัดลามะขึ้นในประเทศมองโกเลียหลายวัด ได้สร้างวัดขนาดใหญ่ในกรุงปักกิ่งขึ้นวัดหนึ่ง ให้ประมุขของลัทธิลามะเป็นผู้ปกครองธิเบต อย่างเมืองออกอีกตำแหน่งหนึ่ง และเป็นผู้ทำพิธีอภิเษกให้แก่พระเจ้าแผ่นดินจีน          ๓/๑๔๑๕
           ๔๙๒. กุเรปัน  เป็นลูกนางศรีสุนนทา ร่วมบิดากับทศกัณฐ์ แต่นับเป็นพี่ในวงศ์ญาติมงกุฎกระหนก ครองเมืองกาลจักร วันหนึ่งขึ้นบุษบกไปชมป่าเชิงเขาไกรลาส พบทศกัณฐ์มาร้องจะเอาบุษบก กุเรปันไม่ยอมให้ เกิดรบกัน กุเรปันแพ้หนีไปหาพระอิศวรบนยอดเขาไกรลาส พระอิศวรถอดงาช้างขว้างไปปักอกทศกัณฐ์ แล้วสาปซ้ำให้งาติดอยู่เช่นนั้นจนตาย           ๓/๑๔๒๐
           ๔๙๓. กุ่ม  เป็นชื่อไม้ต้นขนาดย่อมถึงขนาดกลาง ยอดอ่อนรับประทานได้ ในประเทศไทยมีอยู่ ๕ ชนิด ดอกสีขาวหรือขาวนวล เกสรสีม่วงออกเป็นช่อใหญ่แบน ๆ ตามปลายกิ่ง ชนิดที่พบตามที่ลุ่มและริมน้ำเรียกกันว่า กุ่มน้ำ ชนิดที่พบตามป่าดอนเรียกกันว่า กุ่มบก          ๓/๑๔๒๑
           ๔๙๔. กุมพล  ยักษ์สีเขียวมงกุฎน้ำเต้ากลม เดิมเป็นที่โปรดปรานของพระอิศวร เกิดกำเริบใจไปลอบหยอกนางนีลมาลีผู้บำเรอพระอิศวร จึงถูกพระอิศวรเอาจักรขว้างถูกตัวขาดครึ่งท่อน และสาปซ้ำให้ทนทรมานจนกว่าจะพบพระราม และบอกทิศทางให้ตามนางสีดาแล้วจึงพ้นสาป          ๓/๑๔๒๒
           ๔๙๕. กุมภกรรณ  ยักษ์ลูกท้าวลัสเตียนกับนางรัษฎา เป็นน้องทศกัณฐ์ เป็นพี่พิเภกและเป็นอุปราชกรุงลงกา หน้าเขียวไม่มีมงกุฎ มีหอกโมกขศักดิ์เป็นอาวุธ นิยมความยุติธรรม ได้แนะนำให้ส่งนางสีดาคืนให้พระราม แต่จำใจเจ็บร้อนด้วยพี่ จึงออกรบกับฝ่ายพระราม ครั้งแรกสู้กับสุครีพ ครั้งที่สองไปทำพิธีลับหอกโมกขศักดิ์ แล้วออกรบกับพระลักษมณ์ ครั้งที่สามทำพิธีทดน้ำ แล้วรบกับหนุมาน ครั้งที่สี่รบกับพระราม ถูกศรพระรามตาย          ๓/๑๔๒๒
           ๔๙๖. กุมภกาศ  รากษสแห่งลงกา ทรงมงกุฎน้ำเต้า ลูกชิวหากับนางสำมนักขา ได้ไปทำพิธีกรรมขออาวุธวิเศษจากพระพรหม อันสามารถปราบได้ทั้งไตรจักร พระพรหมให้พระขรรค์อันมีอานุภาพปราบได้ทั้งไตรจักร โดยทิ้งลงมาให้ กุมภกาศไม่พอใจไม่ยอมลุกไปหยิบ พระลักษมณ์ไปพบพระขรรค์นั้นตกอยู่ จึงหยิบขึ้นมากวัดแกว่งเกิดแสงวาบเข้าตา ยักษ์จึงลืมตาขึ้นดูเห็นพระลักษมณ์ก็โกรธ เข้ารบกัน ถูกพระลักษมณ์เอาพระขรรค์นั้นฆ่าตาย          ๓/๑๔๒๓
           ๔๙๗. กุมภณฑ์  เป็นชื่อยักษ์ตนหนึ่งในเรื่องสุวรรณหงส์          ๓/๑๔๒๓
           ๔๙๘. กุมภวาปี  อำเภอขึ้น จ.อุดรธานี เดิมเป็นบ้านบึงหม้ออยู่ในเขตเมืองหนองหาร ยกขึ้นเป็นเมืองกุมภวาปีในรัชกาลที่ห้า แล้วยุบเป็นอำเภอ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๒
                     ภูมิประเทศโดยมากเป็นโคกสลับแอ่งมีที่ลุ่มราบอยู่บริเวณหนองหาร          ๓/๑๔๒๔
           ๔๙๙. กุมภัณฑ์ ๑  ดูกุมพล (ลำดับที่ ๔๙๔)          ๓/๑๔๒๖
           ๕๐๐. กุมภัณฑ์ ๒  เป็นชื่ออมนุษย์พวกหนึ่ง เป็นพวกเทวะท้องใหญ่และมีอัณฑะโตเท่าหม้อ มีทั้งชายและหญิง มีผัวมีเมียมีลูกเหมือนพวกคมธรรพ์ ตั้งเทพนครอยุ่เหนือยอดเขายุคนธรทิศทักษิณท้าววิรุพัหกปกครองทั้งหมด          ๓/๑๔๒๖
           ๕๐๑. กุมภัณฑ์นุราช  อสูรหน้าแดงเสน ทรงมงกุฎจีบ เดิมเป็นเทวดาชื่อสุนนท์ ถูกพระอิศวรสาปให้ลงไปอยู่ในถ้ำนพมาศ เมื่อใดที่พระนารายณ์อวตารไปปราบยักษ์ ได้บังคมแล้วจึงพ้นสาป          ๓/๑๔๒๗
           ๕๐๒. กุมารชีวะ พระเถระอินเดียผู้ลือชื่อองค์หนึ่งในพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน เมื่อประมาณปี พ.ศ.๙๒๖ ถูกทหารจีนจับตัวเป็นเชลยไปไว้ในประเทศจีน เมื่อจีนทำศึกกับธิเบต ท่านเป็นผู้แปลคัมภีร์มหายานจากภาษาสันสกฤตสู่ภาษาจีนเป็นจำนวนมากประมาณ ๕๐ คัมภีร์ และยังคงใช้อยู่ตามวัดต่าง ๆ ในประเทศจีนมาจนถึงปัจจุบัน          ๓/๑๔๒๘
           ๕๐๓. กุมารทอง  ผีเด็กที่ตายพรายคือตายแต่ในท้องพร้อมกับมารดา ซึ่งมีผู้ใช้คาถาอาคมแหวะเอาร่างออกมาจากครรภ์ศพมารดา โดยใช้มีดหมอที่ปลุกเสกด้วยคาถาอาคมเป็นเครื่องแหวะ แล้วนำไปประกอบพิธีย่างศพเด็กนั้นในโบสถ์จนศพแห้งสนิทดี จึงนำมาลงรักปิดทองให้ทั่วตัวเป็นกุมารทอง เจ้าของสามารถใช้ให้ไปทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดได้ตามที่ต้องการ          ๓/๑๔๒๘
           ๕๐๔. กุมารสมภพ  เป็นชื่อกาพย์เรื่องหนึ่งของกาลิทาส กล่าวถึงกำเนิดของการตติเกยะหรือพระขันทกุมาร          ๓/๑๔๒๙
           ๕๐๕. กุย ๑ ชนชาติหนึ่งในตระกูลมอญ - เขมร มีภูมิลำเนาอยู่ในภาคอีสาน ใต้แม่น้ำมูลลงมาคือ ในจังหวัดร้อยเอ็ดตอนใต้ จังหวัดบุรีรัมย์ จังหวัดสุรินทร์ จังหวัดศรีสะเกษ และจังหวัดอุบลราชธานี ในประเทศเขมรต่อแดนนครจัมปาศักดิ์ก็มีพวกกุยอยู่บ้าง
                   กุยในภาษาของกุยเองแปลว่าคน ทางภาคอีสานเรียกพวกกุยว่าส่วยคือ พวกที่เสียส่วยให้แก่รัฐบาลแทนการถูกเกณฑ์เป็นทหาร          ๓/๑๔๒๙
           ๕๐๖. กุย ๒  เมืองเก่าใน อ.เมือง จ.ประจวบคีรีขันธ์ เป็นเมืองสร้างสมัยอยุธยาตอนต้น
                   เมื่อตั้งเมืองประจวบคีรีขันธ์ในรัชกาลที่สี่ เมืองกุยถูกยุบเป็น ต.กุยบุรี และ ต.กุยเหนือ          ๓/๑๔๓๐
           ๕๐๗. กุรข่า เป็นชาวพื้นเมืองของประเทศเนปาล มีเลือดผสมของชาวมองโกลกับชาวฮินดู เคยสมัครเป็นทหาร ประจำการในกองทัพอังกฤษเป็นจำนวนมาก เมื่อครั้งอังกฤษปกครองอินเดีย มีชื่อเรียกว่า รบเก่งและกล้าหาญ มีความคล่องแคล่วชำนาญในการใช้มีดโค้ง          ๓/๑๔๓๐
           ๕๐๘. กุรุ  มหากษัตริย์จันทรวงศ์ ครองนครหัสดิน (บริเวณกรุงเดลฮี) เป็นบรรพบุรุษของกษัตริย์ที่เรียกว่า โกรพ และปาณฑพ ผู้ทำสงครามกันเป็นการใหญ่ได้นามว่า มหาภารตยุทธ์ มีเรื่องราวอยู่ในมหาภารต
                   อีกความหมายหนึ่งเป็นชื่อของชนชาติโบราณในดินแดนกุรุเกษตร และเกี่ยวข้องกับท้าวกุรุ          ๓/๑๔๓๐
           ๕๐๙. กุรุเกษตร  เป็นชื่อทุ่งแห่งหนึ่งอยู่ใกล้กรุงเดลฮี อยู่ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเมืองถาเนสระ ทางหมู้บ้านปานิปัต เคยเป็นสนามรบในสงครามใหญ่ ระหว่างพวกโกรพ และปาณฑพ          ๓/๑๔๓๑
           ๕๑๐. กุรุรัฐ เป็นชื่อรัฐโบราณหนึ่งของอินเดียคือ ที่เป็นทุ่งกุรุเกษตรใกล้กรุงเดลฮี มีเมืองหลวงชื่ออินทปัต พระราชา แห่งรัฐนี้ว่าสืบเชื้อสายมาจากยุธิฎฐิลโคตร (ยุธิษฐิระ) กษัตริย์แห่งกุรุรัฐ มีกล่าวอยู่ในชาดกต่าง ๆ หลายชาดก และกล่าวว่าเป็นรัฐใหญ่รัฐหนึ่งในมหาชนบททั้งสิบหก
                   พระพุทธเจ้าเคยทรงแสดงพระธรรม แก่พวกุรุที่กัมมาสสธัม อันเป็นเมืองหนึ่งของรัฐนี้ กล่าวว่าพระพุทธเจ้าเคยเสด็จมาทรงแสดงธรรม ที่กุรุมหาชนบทนี้หลายคราว          ๓/๑๔๓๑
           ๕๑๑. กุเรา - ปลา  เป็นปลาทะเลชนิดหนึ่ง มีรูปร่างเหมือนปลาหนวด พราหมณ์ และจัดอยู่ในวงเดียวกัน เป็นปลาขนาด กลางและขนาดใหญ่ อาศัยอยู่ตามชายฝั่งทะเลที่เป็นทรายในเขตร้อน และบางทีอาจจะเข้าในลำน้ำด้วย ใช้เป็นอาหารได้ดี          ๓/๑๔๓๑
           ๕๑๒. กุลา กุหล่า ใช้เรียกชื่อชนชาติต้องสู้ และไทยใหญ่ ที่อยู่ในประเทศไทยโดยเฉพาะทางภาคพายัพ คำนี้ว่าได้มาจากคำว่ากุลา หรือกะลาในภาษาพม่า ใช้เรียกชนชาติที่เข้ามาประเทศพม่าจากดินแดนในอินเดีย และรวมทั้งเรียกชาวตะวันตกที่มาจากอินเดียด้วย ถ้าเป็นชาวอินเดียเรียกว่า กุลาดำ ถ้าเป็นฝรั่งก็เรียกว่า กุลาขาว          ๓/๑๔๓๒
           ๕๑๓. กุลาตีไม้  เป็นการเล่นของไทยในสมัยโบราณอย่างหนึ่ง ซึ่งแสดงแต่ในงานสมโภชอันเป็นพระราชพิธีเท่านั้น การเล่นที่อยู่ในชุดเดียวกันมีห้าอย่างคือ ระเบ็ง โมงครุ่ม กุลาตีไม้ แทงวิสัย และกระอั้วแทงควาย
                    การเล่นกุลาตีไม้ น่าจะได้แบบอย่างมาจากการเล่นพื้นเมืองที่ชาวอินเดียนำเข้ามา ในอินเดียภาคใต้มีการเล่นของชาวพื้นเมืองอย่างหนึ่งเรียกว่า ทัณฑรส (ระบำไม้) คล้ายกับกุลาตีไม้ของไทยมาก
                    ในสมัยโบราณไทยเรียกชาวอินเดียที่มีผิวดำว่า แขกกุลา และเรียกชาวอินเดียภาคตะวันตกเฉียงเหนือ แคว้นคุชราษฎร์ที่มีผิวขาวว่า แขกเทศ          ๓/๑๔๓๓
           ๕๑๔. กุลี คนรับจ้างทำงานหยาบเช่น หาบหาม แต่เดิมคำนี้หมายเฉพาะชาวอินเดีย และชาวจีนที่ไปรับจ้างเป็นคนงานกสิกรรมในเกาะ และดินแดนต่าง ๆ ที่เป็นเมืองขึ้นของชาวตะวันตก
                    ในอินเดียภาคเหนือคำกุลีหมายถึง คนงานชั้นเลวรับจ้างขนอิฐ ขนดิน คำกุลีว่าเป็นคำมาจากโกลีอันเป็นชื่อชาติ หรือวรรณะหนึ่งที่อยู่ในอินเดีย เป็นพวกรับจ้างทำงานขนถ่ายสิ่งสกปรก          ๓/๑๔๓๘
           ๕๑๕. กุเวร - ท้าว  พระยายักษ์ผู้เป็นเจ้าแห่งขุมทรัพย์ มียักษ์และคุหยกะ (ยักษ์ผู้เฝ้าขุมทรัพย์) เป็นบริวาร ท้าวกุเวรนั้นบางทีก็เรียกว่า ท้าวไวศรวัน (เวสสุวัณ) ทมิฬเรียกกุเวรว่า กุเรปัน ซึ่งมีเรื่องอยู่ในรามเกียรติ์ว่าเป็นพี่ต่างมารดาของทศกัณฐ์
                    ท้าวกุเวรเป็นโลกบาลประจำทิศเหนือ ตามคติไทยมักเขียนภาพท้าวกุเวร แขวนไว้ที่เปลเด็ก เป็นเครื่องคุ้มกันภัย เพราะท้าวเวสสุวัณมีคนเป็นพาหนะ สำหรับพระองค์ขี่           ๓/ ๑๔๓๕
           ๕๑๖. กุศ - พระ  ตามคัมภีร์รามายณะว่า เป็นโอรสฝาแฝดของพระราม และนางสีดา อีกองค์หนึ่งคือพระลวะ ในรามเกียรติ์เรียกว่า พระมงกุฎ          ๓/๑๔๓๙
           ๕๑๗. กุศลกรรมบท  แปลว่า กรรมเป็นคลองฝ่ายดี เพื่อความเข้าใจดี
                    กรรมแปลว่า การกระทำ ซึ่งหมายรวมทั้งการพูดและการคิดด้วย ทั้งนี้เพ่งเอาเจตนาคือ ความจงใจ กล่าวคือ กรรมหมายถึงตัวเจตนา กรรมอันอาจจัดได้ว่าเป็นบุญ หรือเป็นบาปนั้นอยู่ในเจตนา
                    การที่จะจัดว่าเป็นกรรมนั้นต้องเป็นการกระทำของคนที่ยังมีกิเลส ถ้าทำดีก็จัดว่าเป็นกุศลกรรมคือบุญ ถ้าทำชั่วก็จัดเป็นอกุศลกรรม คือบาป และขึ้นชื่อว่ากรรมย่อมมีผล กุศลกรรมให้ผลเป็นความสุข อกุศลกรรมให้ผลเป็นความทุกข์ ความเดือดร้อน
                    ส่วนการกระทำของผู้มีใจบริสุทธิ์ หมดจดจากกิเลส อาสวะแล้ว (พระอรหันต์) ไม่จัดว่าเป็นกรรม แต่จัดเป็นกิริยา ซึ่งไม่เป็นทั้งกุศลและอกุศล แต่เป็นอัพยากฤต และไม่ให้ผลต่อไป และไม่แต่งปฏิเสธให้ต้องเวียนว่ายตายเกิดต่อไป
                    กรรมบท แปลว่ากรรมเป็นคลองมีจำนวนจำกัด ฝ่ายชั่วเรียกว่า อกุศลกรรมบท ๑๐ ฝ่ายดีเรียกว่า กุศลกรรมบท ๑๐
                    อกุศลกรรมบท ๑๐ ได้แก่ ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม พูดเท็จ พูดส่อเสียด ยุยง ให้เขาแตกร้าวกัน พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ โลภ อยากได้ทรัพย์สิ่งของผู้อื่น ปองร้ายผู้อื่น และเห็นผิดจากทำนองคลองธรรม
                    กุศลกรรมบท ๑๐ ได้แก่ เว้นจาก ฆ่าสัตว์ เว้นจากลักทรัพย์ เว้นจากประพฤติผิดในกาม เว้นจากพูดเท็จ เว้นจากพูดส่อเสียด เว้นจากพูดคำหยาบ เว้นจากพูดเพ้อเจ้อ ไม่โลภอยากได้ทรัพย์สิ่งของผู้อื่น ไม่พยาบาท และเห็นชอบตามทำนองคลองธรรม          ๓/๑๔๓๙
           ๕๑๘. กุษาณ  ชนชาติตาดสาขาหนึ่งในสมัยโบราณ มีภูมิลำเนาอยู่ตอนกลางของทวีปเอเซีย ต่อแดนประเทศจีนทางตะวันตก ชนชาติกษาณถูกชาติตาด สาขาอื่นรุกราน ต้องถอยร่นเป็นลำดับจนเข้ามาเป็นใหญ่ครอบครองดินแดน ทางตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย เมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ห้า และตั้งเป็นอาณาจักรกุษาณขึ้น มีกษัตริย์ปกครองสืบต่อมาหลายองค์ ที่ลือชื่อคือ พระเจ้ากนิษกะ
                    พวกกุษาณ เคยติดต่อกับอาณาจักรโรมัน และไปมาค้าขายกัน          ๓/๑๔๔๔
           ๕๑๙. กุสตาฟ  เป็นพระนามของกษัตริย์กุสตาฟ สวีเดน มีอยู่สองพระองค์ ที่ทรงบำเพ็ญพระกรณียกิจที่เด่นให้แก่ สวีเดนคือ
                    ๑. พระเจ้ากุสตาฟที่หนึ่ง ทรงกระทำแข็งเมืองต่อประเทศเดนมาร์ก และประกาศอิสระภาพของสวีเดน เมื่อปี พ.ศ.๒๐๖๖ ทรงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์วาซา ครองสวีเดน พ.ศ.๒๐๖๖ - ๒๑๐๓
                    ๒. พระเจ้ากุสตาฟอะดอลฟ์ ครองสวีเดน พ.ศ.๒๑๕๔ - ๒๑๗๕ ทรงแสดงบทบาทสำคัญในสงครามสามสิบปี พ.ศ.๒๑๖๑ - ๒๑๙๑ ช่วยเหลือพวกโปรเตสแตนท์รบพวกคาทอลิก ในเยอรมัน          ๓/๑๔๔๔
           ๕๒๐. กุสราช  ราชาครองกรุงกุสาวดีแห่งมัลรัฐ ทรงหยั่งรู้ศิลปศาสตร์ ๑๘ ประการ มีเรื่องอยู่ในสัตตินิบาตชาดก          ๓/๑๔๔๔
           ๕๒๑. กุสวาดี  ดูกุสินารา (ลำดับที่ ๕๒๒)          ๓/๑๔๔๕
           ๕๒๒. กุสินารา  เป็นเมืองโบราณในอินเดีย ซึ่งพระพุทธเจ้าดับขันธปรินิพพานอยู่ที่ตรงหมู่บ้านกะเซีย ปัจจุบันอยู่ห่างเมืองโครักปุระ ไปทางตะวันออกประมาณ ๖๐ กม.เมืองนี้ในกุสชาดกเรียกว่ากุสาวดี ของพวกมัลละ พระเจ้าอโศก ฯทรงสร้างพระสถูปไว้ที่เมืองนี้สามแห่ง          ๓/๑๔๔๕
           ๕๒๓. กุหลาบ  พันธุ์ไม้ที่สวยมาก เป็นไม้พุ่ม บางชนิดก็เป็นไม้เลื้อย ลำต้นมีหนาม
                    กุหลาบที่นิยมปลูกกันในประเทศไทยได้แก่ กุหลาบจีน กุหลาบมอญ กุหลาบจันทน์ และกุหลาบเทียน          ๓/๑๔๔๖
           ๕๒๔. กุแหละหรือ กอแหละ - เรือ  เป็นคำภาษามลายูใช้เรียกเรือประมงขนาดเล็ก หรือขนาดกลางทั่วไป          ๓/๑๔๔๘
           ๕๒๕. กูด ๑  เกาะใน ต.เกาะหมาก อ.แหลมงอบ จ.ตราด อยู่ทางฝั่งตะวันออกของอ่าวไทยตอนใต้ อ่าวตราด และเกาะช้าง ห่างจากฝั่งจุดหลักเขตแดนไทย กับกัมพูชาประมาณ ๓๓ กม. ภูมิประเทศเป็นภูเขาแทบทั้งเกาะ มีพื้นที่ประมาณ ๑๔๔ ตร.กม. กว้างประมาณ ๙ กม. ยาวประมาณ ๒๓ กม.          ๓/๑๔๕๐
           ๕๒๖. กูด ๒ เป็นชื่อเรียกรวม ๆ ของพืชชั้นต่ำกลุ่มหนึ่ง เป็นพรรณไม้ไม่มีดอก กูดบางชนิดใช้รับประทานได้ มักเรียกกันว่า ผัก เช่น ผักกูด          ๓/๑๔๕๑
           ๕๒๗. กูเตนเบอร์ก โยฮันส์  (พ.ศ.๑๙๔๑ - ๒๐๑๑) เป็นชาวเยอรมัน เมื่อประมาณปี พ.ศ.๑๙๙๓ ได้ประดิษฐ์เครื่องพิมพ์ที่ใช้ตัวพิมพ์เรียงเป็นตัว ๆ ทำให้พิมพ์หนังสือได้เร็วกว่าแต่ก่อน          ๓/๑๔๕๓
           ๕๒๘. กูโนด์ ชาร์ลส์ ฟรังซัวส์  (พ.ศ.๒๓๖๑ - ๒๔๓๖) เป็นชาวฝรั่งเศสเป็นนักแต่งบทละครมหาอุปรากร และบทเพลงโดยเฉพาะบทเพลงทางคริสศาสนา ประสพความสำเร็จอย่างงดงามในการแต่งบทละครมหาอุปรากร เรื่องฟาสต์ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๒ และเรื่องโรมิโอ และจูเลียต เมื่อปี พ.ศ.๒๔๑๐          ๓/๑๔๕๓
           ๕๒๙. กูมาซี   เป็นชื่อเมืองหลวงของแคว้นอะชันตี ในประเทศกานา ทวีปอัฟริกา          ๓/๑๔๕๔
           ๕๓๐. กูรมาวตาร  วิษณุนารายณ์อวตารปางที่สอง ในกฤดายุคหรือสัตยยุค เป็นเต่า เพื่อรองรับเขามนธร ในเกษียรสมุทรไม่ให้ทะลายลงไป ในขณะที่พวกเทวดา และอสูรร่วมกันกวนเกษียรสมุทร เพื่อให้เกิดน้ำอมฤต โดยใช้เขามนธรเป็นเครื่องกวน และใช้พระยานาคเป็นสายชัก          ๓/๑๔๕๕
           ๕๓๑. กูริล เป็นชื่อหมู่เกาะในดินแดนของสหภาพโซเวียต ตั้งอยู่ระหว่างมหาสมุทรแปซิฟิคเหนือ และทะเลโอกอตสก์ และเรียงรายเป็นแนวยาวตั้งแต่ปลายคาบสมุทรกัมจัตกา จนถึงตอนเหนือของเกาะฮอกไกโดของญี่ปุ่น มีความยาวประมาณ ๑,๐๔๐ กม. มีเกาะอยู่ประมาณ ๕๐ เกาะ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากภูเขาไฟ
                    ชาวฮอลันดามาพบหมู่เกาะนี้ ในปี พ..ศ.๒๑๘๖ ต่อมาญี่ปุ่นได้ขยายอิทธิพลเข้าไปทางตอนใต้ ขณะเดียวกับรัสเซียได้ขยายอิทธิพลเข้าไปทางตอนเหนือ ในปี พ.ศ.๒๓๙๗ ได้มีการตกลงทำสัญญาแบ่งเขตอิทธิพล ระหว่างรัสเซียและญี่ปุ่น โดยกำหนดเอาช่องแคบลฟริชุ เป็นเส้นแบ่ง ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๑๘ หมู่เกาะนี้ได้มาอยู่ในปกครองของญี่ปุ่น ทั้งเกาะและกลายเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลฮอกไกโด
                    หลังจากญี่ปุ่นแพ้สงครามเอเซียบูรพา ในปี พ.ศ.๒๔๘๘ รุสเซียได้ส่งกองทหารเข้ายึดครองหมู่เกาะนี้ ต่อมาอีกสองปีก็ได้ประกาศรวมหมู่เกาะนี้ เข้าในดินแดนของสหภาพโซเวียต          ๓/๑๔๕๕
           ๕๓๒. กูเวต  เป็นชื่อรัฐอาหรับที่ปกครองตนเอง ในอารักขาของอังกฤษ ตั้งอยู่ทางชายฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือ ของคาบสมุทรอาหรับบน อ่าวเปอร์เซีย มีเมืองหลวงชื่อเดียวกัน พรมเแดนทางเหนือ และตะวันตกจดประเทศอิรัก ทางใต้จดประเทศเซาดี อาเรเบีย และมัเขตซึ่งจัดไว้เป็นกลางระหว่างคูเวต กับเซาดี อาเรเบียด้วย เศรษฐกิจของประเทศขึ้นอยู่กับการขุดน้ำมัน
                    ในปีพ.ศ.๒๔๗๗ ได้ให้สัมปทานแก่บริษัทขุดน้ำมันของอังกฤษและอเมริกันร่วมกันและได้มีการสำรวจและเจาะบ่อน้ำมันกันขนานใหญ่ มีผลให้กูเวตเป็นแหล่งผลิตน้ำมันในอันดับที่หกของโลกในปีพ.ศ.๒๔๙๒ นอกจากนี้ยังมีท่าเรือดี จึงกลายเป็นศูนย์กลางขนส่งสินค้าให้กับเมืองท่าขนาดเล็กอื่น ๆ ในอ่าวเปอร์เซียด้วย
                    ราชวงศ์ของเจ้าผู้ครองรัฐได้รับการสถาปนาขึ้นเมื่อปีพ.ศ.๒๒๙๙ รัฐนี้มีฐานะเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลบาสราในอาณาจักรออตโตมานถึงปีพ.ศ.๑๓๔๒ จึงแยกออกต่างหากและขออยู่ในอารักขาของอังกฤษ          ๓/๑๔๕๖
           ๕๓๓. เกชา  เป็นคำเรียกผู้หญิงญี่ปุ่นที่มีอาชีพเป็นนางบำเรอ ถือว่าเป็นนางงามประดับนคร ไม่ถือว่าเป็นเรื่องเสื่อมเสียทางสังคม          ๓/๑๔๕๗
           ๕๓๔. เกณฑ์เมืองรั้ง  เป็นตำแหน่งในกระทรวงมหาดไทย กรุงเทพ ฯ เรียกว่า เมืองอุทัยราชธานี คนหนึ่ง เมืองเทพราชธานี คนหนึ่ง เมืองยโสธร (หรือยศสุนทร) คนหนึ่ง เมืองนนท์ราชธานี คนหนึ่ง          ๓/๑๔๕๙
           ๕๓๕. เกด ๑  เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เรือนยอดค่อนข้างทึบ นิยมปลูกในบริเวณพระอุโบสถ เพราะคติทางพระพุทธศาสนาถือว่า เป็นไม้ที่มีประวัติสัมพันธ์กับพระพุทธประวัติ
                    ใบออกเป็นกลุ่มอยู่ตอนปลายกิ่งรูปรีโคนสอบ ปลายมน ดอกตกออกเป็นกุล่มตามง่ามใบไปข้างปลายกิ่ง กลีบดอกชั้นในสีขาว ผลคล้ายผลละมุดสีดา สุกแล้วมีรสหวานบริโภคได้          ๓/๑๔๖๑
           ๕๓๖. เกด ๒ - ปลา  ปลาที่เรียกว่า ปลาเกด มีอยู่สองชนิดด้วยกัน คือ ปลาเกด, แดง, เนื้ออ่อน และปลาเกด, สายยู          ๓/๑๔๖๑
           ๕๓๗. เกดพระเจ้า  เป็นพรรณไม้ลำต้นสั้นๆ เกิดขึ้นตามเง่าที่จมอยู่ในดิน บางทีเรียก ศรนารายณ์ ต้นหนึ่ง ๆ มีใบ ๒-๔ ใบ ตัวใบรูปหอก ช่อดอกออกตรง ๆ ตามยอด ดอกสีขาว ออกเป็นกลุ่ม ปลูกเป็นไม้ประดับ นิยมปลูกเป็นไม้กระถางตั้งในที่ร่ม          ๓/๑๔๖๓
           ๕๓๘. เกตตีสเบอร์ก  เป็นชื่อเมืองในรัฐเพนซิลวาเนียตอนใต้ ประเทศสหรัฐอเมริกา มีสุสานที่ฝังศพทหารซึ่งเสียชีวิตในการรบที่เมืองนี้ คราวสงครามกลางเมือง เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๔ - ๒๔๐๘          ๓/๑๔๖๓
           ๕๓๙. เกตุมาลา - พระ  พระมหากษัตริย์โบราณองค์หนึ่งของเขมร ต้นปฐมราชวงศ์ของกษัตริย์เขมร ในพุทธศตวรรษที่เจ็ด          ๓/๑๔๖๔
           ๕๔๐. เกนสปะระ ๑, โทมัส  (พ.ศ.๒๒๗๐ - ๒๓๓๑) เป็นจิตรกรชาวอังกฤษที่มีชื่อเสียงมากคนหนึ่ง เขาวาดภาพทิวทรรศน์ตามแบบจิตรกรชาววิลันดา          ๓/๑๔๖๕
           ๕๔๑. เกนสบระ ๒  เมืองศูนย์กลางการค้าย่อม ๆ ของมณฑลลิงคอล์นเชอร์ ประเทศอังกฤษ          ๓/๑๔๖๖
           ๕๔๒. เกเบรียล  เทพชั้นผู้ใหญ่องค์หนึ่ง ซึ่งมีกล่าวอยู่ในวรรณคดีของลัทธิศาสนายูดาย ของชนชาติยิว ลัทธิศาสนาคริสต์ และลัทธิศาสนาอิสลาม ในศาสนาอิสลามเรียกว่า ยิบราอิล
                    เมื่อพระเจ้าสร้างมนุษย์หญิงชายคู่แรกชื่อ อาดัม และเอวา ได้จัดให้อยู่ในสวนสวรรค์อีเดน เทพองค์นี้มีหน้าที่ดูแลสวนไม่ให้ซาตานเข้าไปล่อลวงคนทั้งสอง เมื่อพระเยซูคริสต์จะมาสมภพในโลก เพื่อประกาศศาสนา เทพองค์นี้เป็นผู้นำข่าวมาบอกแก่นางมาเรียให้ทราบ และเทพองค์นี้ได้นำวจนะของพระอาหล่า มาแจ้งแก่พระมะหะหมัด เพื่อจะได้ประกาศศาสนาอิสลาม          ๓/๑๔๖๖
           ๕๔๓. เกมเป็นคำในภาษาอังกฤษ ได้ใช้ในภาษาไทยเกี่ยวกับการเล่น การกีฬาอย่างแพร่หลาย          ๓/๑๔๖๗
           ๕๔๔. เกย์ลัสซัก ,โจเซฟ หลุยส์ (พ.ศ.๒๓๒๑ - ๒๓๙๓) เป็นปราชญ์ทั้งทางวิทยาศาสตร์เคมีและฟิสิกส์          ๓/๑๔๖๘
           ๕๔๕. เกรกอรี เป็นพระนามของสันตะปาปา ๑๖ องค์ และนามของบุคคลสำคัญที่ปรากฎชื่อในประวัติศาสตร์ อีกหลายคน ส่วนมากเป็นบาทหลวงในคริสตศาสนา          ๓/๑๔๗๒
           ๕๔๖. เกรโก, เอล (พ.ศ.๒๐๘๕ - ๒๑๕๓) เป็นสมญาของจิตรกรชาวสเปญ          ๓/๑๔๗๔
           ๕๔๗. เกรแชม, เซอร์โทมัส (พ.ศ.๒๐๖๒ - ๒๑๒๒) สัญชาติอังกฤษ เป็นผู้ทรงคุณวุฒิมาก ประกอบด้วย เมตตาจิต และวัฒนธรรม อุทิศทรัพย์สมบัติของตนให้เป็นสาธารณประโยชน์หลายสถาน          ๓/๑๔๗๔
           ๕๔๘. เกรย์ เป็นชื่อชาวอังกฤษที่มีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ของประเทศตนสองคนคือ          ๓/๑๔๗๘
                    ๑. ชาร์ล เกรย์ (พ.ศ.๒๓๐๗ - ๒๓๘๘) เป็นนักการเมืองชั้นหัวหน้าของพรรควิก ซึ่งต่อมาเรียกกันว่า พรรคลิเบอราล ประฌามการรวมเกาะไอร์แลนด์ เข้ากับประเทศอังกฤษ เป็นสหราชอาณาจักร
                    ๒. เลดี เจน เกรย์ (พ.ศ.๒๐๘๐ - ๒๐๙๙) เป็นธิดาของดยุกแห่งซัฟฟอล์ก และเป็นนัดดาของพระเจ้าเฮนรี่ที่เจ็ด แห่งราชวงศ์ทิวดอร์ ได้รับการประกาศเป็นพระนางครองประเทศอังกฤษ เมื่อปี พ.ศ.๒๐๙๖ แต่ถูกปราบลงภายในสิบวัน
           ๕๔๙. เกรย์เฮานด์ เป็นชื่อสุนัขพันธุ์ใหม่พันธุ์หนึ่งที่เก่าแก่ที่สุด มีมาแต่โบราณกาล ได้มีขึ้นในโลกอย่างน้อยก็ประมาณ ๔,๐๐๐ ปี ก่อน ค.ศ. เพราะปรากฎว่าภาพสลักของสุนัขพันธุ์นี้ตามสถานที่ฝังศพของชาวอียิปต์ ตามอนุสาวรีย์หรือโบราณวัตถุของชาวอัสสิเรียน มันมีความฉลาด ปราดเปรียว ในการล่าสัตว์ จับสัตว์บนพื้นดิน มีความซื่อสัตย์ จงรักภักดีต่อเจ้าของหรือผู้เลี้ยง
                    ในสมัยโบราณเกรย์เฮานด์เป็นสุนัขประจำราชสำนักตลอดมา          ๓/๑๔๘๐
           ๕๕๐. เกรินบันไดนาค เป็นเครื่องเลื่อนของหนักขึ้นบนฐานสูงหรือต่ำลง โดยเฉพาะใช้เลื่อนพระโกศขึ้นบุษบก หรือลงสู่ยามาศ ประกอบด้วยบันไดนาค เกริน และกว้าน          ๓/ ๑๔๘๓
           ๕๕๑. เกริ่นบุษบก เกรินชนิดนี้ต่อออกมาสองข้างบุษบก เป็นรูปงอนสำหรับปักฉัตร          ๓/๑๔๘๖
           ๕๕๒. เกรินราชรถ คือ บุษบกของราชรถที่ฐานมีเกรินทั้งหน้าทั้งหลัง          ๓/๑๔๘๖
           ๕๕๓. เกล็ดถี่นวลจันทร นางเกล็ด พรม ลิง อิกันลามอด - ปลา รูปร่างคล้ายปลานวลจันทรน้ำจืด          ๓/๑๔๘๘
           ๕๕๔. เกลียว ไม้หรือโลหะรูปทรงกระบอก มีร่องเวียนไปรอบตัวคล้ายก้นหอย ไม้หรือโลหะทรงกระบอก ซึ่งมีร่องเช่นนี้เรียกว่า เกลียวนอก ใช้บรรจุลงในช่องไม้หรือโลหะ ซึ่งมีขนาดเดียวกัน และมีผิวเป็นร่องเวียนโดยรอบเช่นกันเรียกว่า เกลียวใน          ๓/๑๔๘๘
           ๕๕๕. เกลือ คือ สารประกอบโลหะกับอนุมูลกรด แต่เกลือที่สามัญชนรู้จัก และใช้บริโภคหมายถึงเกลือที่ใช้ในการปรุงอาหาร ซึ่งเป็นสารประกอบของโซเดียมกับคลอรีน หรืออนุมูลกรดคลอไรด์ สารนี้เมื่อบริสุทธิ์เป็นผงสีขาวละเอียดมีรสเค็ม เกลือที่ได้จากน้ำทะเลเรียกเกลือสมุทร ส่วนเกลือที่ได้จากใต้ดินเรียกเกลือสินเธาว์          ๓/๑๔๘๙
            ๕๕๖. เกลื้อน เป็นเชื้อโรคผิวหนังเรื้อรังชนิดหนึ่ง เกิดจากเชื้อราจำพวกหนึ่ง พบแพร่หลายทั่วไป และพบมากในประเทศร้อน          ๓/๑๔๙๒
           ๕๕๗. เกวียน เป็นยานทางบกชนิดหนึ่งคล้ายรถ ที่มนุษย์ได้ใช้เป็นประโยชน์มากมายก่อนสมัยที่มนุษย์ได้คิดทำรถขึ้นใช้ได้ ในสมัยพุทธกาล จะได้ยินเรื่องพ่อค้านำสินค้าจากเมืองหนึ่งไปเมืองหนึ่งด้วยเกวียน
                    ในประเทศไทยการลำเลียงสินค้า จากเมืองดอนมายังเมืองท่า หรือจากเมืองท่าไปเมืองดอนก่อนที่จะมีทางรถไฟ ก็ใช้ลำเลียงกันด้วยเกวียน การขนส่งข้าวเปลือกจากท้องนาไปยังแม่น้ำ ลำคลองเพื่อบรรทุกเรือก็ใช้เกวียน นอกจากที่กล่าวแล้ว เกวียนยังใช้ในการรับส่งคนโดยสารไปยังที่ต่าง ๆ อีกด้วย
                    เกวียนในประเทศไทยมีรูปลักษณะหลายอย่างต่าง ๆ กันไปตามวิภัติของช่าง แต่รวมลงเป็นสองชนิดคือ เกวียนวัว และเกวียนควาย เกวียนวัวเตี้ย และกว้างกว่าเกวียนควาย ใช้ในที่ดอนมากกว่าที่ลุ่ม มักเรียกกันว่า ระแทะ หรือล้อ เกวียนควายสูง และยาวกว่าเกวียนวัว ใช้ในที่ลุ่มมากกว่าที่ดอน          ๓/๑๔๙๔
           ๕๕๘. เกษตร - กระทรวง เดิมเป็นกรมนา ซึ่งเป็นกรมหนึ่งในสี่กรมที่เรียกว่า จตุสดมภ์ คือ กรมเมือง กรมวัง กรมคลัง และกรมนาเป็นกรมใหญ่ ผู้บังคับบัญชาเป็นตำแหน่งเสนาบดี ได้มีมาแต่แรกตั้งกรุงศรีอยุธยา (พ.ศ.๑๘๙๓) หรือก่อนนั้นขึ้นไป ต่อมาในรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ.๑๙๗๑ - ๒๐๓๑) จึงได้ทรงแต่งตั้งเสนาบดีเพิ่มอีกสองตำแหน่งคือเสนาบดีกรมมหาดไทย ที่สมุหนายก และเสนาบดีกรมพระกลาโหม ที่สมุหกลาโหม ทั้งสองตำแหน่งนี้ มียศเป็นอัครมหาเสนาบดี เป็นอยู่เช่นนี้จนถึงตอนต้นรัชกาลที่ห้า แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
                    กรมนานั้น บางแห่งเรียกกรมเกษตราธิการ บางแห่งเรียกกระทรวงเกษตราธิการ ส่วนตำแหน่งเสนาบดีกรมนานั้น ในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (อู่ทอง) เรียกขุนเกษตราธิบดี ในแผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเรียกว่า พระเกษตราธิบดี ในแผ่นดินพระเจ้าปราสาททองเรียกว่าเจ้าพระยาพลเทพ ฯ มีตราตำแหน่ง ๙ ดวง สำหรับใช้ในหน้าที่ต่าง ๆ
                    ในรัชกาลที่ห้าแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ กรมนาได้รับการปรับปรุงขึ้นเป็นกระทรวงเกษตรพนิชการ ต่อมาได้ยุบลงเป็นกรมเกษตรากร ขึ้นกับกระทรวงการคลัง เมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๙ และเปลี่ยนเป็นกระทรวงเกษตราธิการ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๒
                    เมื่อเปลี่แปลงการปกครองในปี พ.ศ.๒๔๗๕ ให้รวมกระทรวงเกษตราธิการกับงกระทรวงพาณิชย์ และคมนาคม เป็นกระทรวงเกษตรพาณิชยการ ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนเป็นกระทรวงเศรษฐการ แล้วแยกออกเป็นสองกระทรวงคือ ทบวงเกษตราธิการ และกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม จนถึงปี พ.ศ.๒๔๗๘ จึงให้ยกฐานะขึ้นเป็นกระทรวงเกษตราธิการตามเดิม และได้เปลี่ยนเป็นกระทรวงเกษตร เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๕          ๓/๑๕๐๔
           ๕๕๙. เกษตรตกร คือ ผู้ที่ประกอบอาชีพ หรือผุ้ได้รับการฝึกฝนในทางเกษตรกรรม          ๓/๑๕๐๗
           ๕๖๐. เกษตรกรรม หมายถึง การทำไร่นาหรือเลี้ยงสัตว์ก็ได้ เดิมใช้คำว่ากสิกรรม          ๓/๑๕๐๗
           ๕๖๑. เกษตรวิสัย อำเภอขึ้น จ.ร้อยเอ็ด เดิมเป็นเมืองสุวรรณภูมิ ต่อมาถึงปี พ.ศ.๒๔๕๑ ได้ยุบลงเป็นอำเภอ ในปี พ.ศ.๒๔๖๐ เปลี่ยนเป็นชื่อ อ.หนองแวง ปี พ.ศ.๑๔๘๑ เปลี่ยนกลับมาเป็นชื่อเดิม
                    ภูมิประเทศทางตะวันออกเป็นที่ราบลุ่ม ทางตะวันตกเป็นที่ราบสูงเหมาะแก่การทำนา ทำไร่ และเลี้ยงสัตว์          ๓/๑๕๐๘
           ๕๖๒. เกษตรศาสตร์ หมายถึง ศิลปและวิทยาแห่งการเพราะปลูก หรือเลี้ยงสัตว์ในไร่นา ปัจจุบันเป็นชื่อของมหาวิทยาลัย และกรมคือ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และกรมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์          ๓/๑๕๑๐
           ๕๖๓. เกษตรสมบูรณ์ อำเภอ ขึ้น จ.ชัยภูมิ แต่เดิมเรียกว่าเมืองเกษตรสมบูรณ์ ต่อมายุบเป็นอำเภอ ขึ้น อ.ชัยภูมิ ต่อมาลดลงเป็นกิ่งอำเภอขึ้น อ.ภูเขียว แล้วเปลี่ยนเป็นกิ่งอ.บ้านยาง เมื่อปี พ.ศ.๒๔๖๐ จากนั้นได้ยกขึ้นอำเภอแล้วเปลี่ยนเป็นชื่อเดิม
                    ภูมิประเทศตอนกลางเป็นที่ราบสูง ด้านเหนือเป็นดอนลาดขึ้นไปจดชานเขาภูเขียว ด้านตะวันตกเป็นป่าดงและเนินเขา ด้านใต้เป็นราบบ้างโคกและเนินบ้างสลับกันเป็นป่าดงจนถึงเขาที่เป็นเขตระหว่าง อ.เมืองชัยภูมิกับ อ.จตุรัส          ๓/๑๕๑๑
           ๕๖๔. เกษรา - นาง ชื่อหญิงในวรรณคดี มีอยู่สองเรื่องคือ
                    ก. ในคำกลอนเรื่องพระอภัยมณีของสุนทรภู่ นางเกษราเป็นราชธิดาของท้าวทศวงศ์ ผู้ครองเมืองรมจักร ได้อภิเษกสมรสเป็นมเหสีของศรีสุวรรณ มีธิดาชื่ออรุณรัศมี
                    ข. ในเรื่องราชาธิราช นางเกษรา เป็นธิดาผู้มีตระกูลแห่งเมืองตีกกล้า และเป็นภริยาสมิงนครอินท์          ๓/๑๕๑๓
           ๕๖๕. เกษสุริยง ชื่อนางเอกในเรื่องสุวรรณหงส์ เป็นราชธิดาบุญธรรมของท้าวสุวรรณวิก พญายักษ์ผู้ครองเมืองมัตตัง พระสุวรรณหงส์ได้พบ และสมสู่กับนาง          ๓/๑๕๑๔
           ๕๖๖. เกษียรสมุทร ทะเลน้ำนมอยู่ทางทิศตะวันออกของเขาพระสุเมร ไตรภูมิเรียกขีรสาครคู่กับนิลสาคร หรือโลณสาคร อยู่ทางทิศใต้
                    เกษียรสมุทร เป็นทะเลที่ประทับของพระวิษณุนารายณ์เหนือหลังพระยาเศษนาค ทะเลนี้เทวดาและอสูรเคยร่วมกันกวน เพื่อให้เกิดน้ำอมฤต เรียกกันว่า กวนเกษียรสมุทร          ๓/ ๑๕๑๕
           ๕๖๗. เกสร - นาง เป็นชื่อนางเอกในนิทานคำกลอนเรื่องลักษณวงศ์ของสุนทรภู่ เรียกเต็มว่า นางทิพเกสร นางเกิดในดอกสัตตบงกช มีเนื้อหอม พระฤษีมหาเมฆเก็บมาเลี้ยงไว้ ต่อมานางได้เป็นชายาของพระลักษณวงศ์ ที่ได้มาเรียนวิชากับพระฤาษี          ๓/๑๕๑๕
           ๕๖๘. เกสรสุมณฑา - นาง เป็นพระธิดาท้าวธรรมจักร และนางลักขยะสุวรรณ แห่งเมืองปัญจาล ในเรื่องสังข์ศิลปชัย          ๓/๑๕๑๗
           ๕๖๙. เกอเต, โยฮาน โวลฟ์กาง ฟอน (พ.ศ.๒๒๙๒ - ๒๓๗๕) จินตกวีเอกของเยอรมัน เขาเป็นผู้ที่มีความรู้กว้างขวาง สนใจในการศึกษาหาความรู้ทุกอย่าง ในวรรณคดีได้จัดให้เกอเต อยู่ในระดับชั้นเดียวกันกับเชกส์เปียร์ของอังกฤษ ดันเตของอิตาลี และโฮเมอร์ของกรีก คืออยู่ในงานชั้นหนึ่งของโลก          ๓/๑๕๑๗
           ๕๗๐. เกอเบลส์ โยเซฟ (พ.ศ.๒๔๔๐ - ๒๔๘๘) เป็นักการเมืองและบุคคลสำคัญชั้นแนวหน้า ของพรรคนาซีเยอรมัน ในสมัยก่อนสงคราม และระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ร่วมกับเกอริงและฮิตเลอร์ เป็นผู้สร้างวิธีการโฆษณของเยอรมัน ที่เรียกว่า สงครามประสาท          ๓/๑๕๒๑
           ๕๗๑. เกอร์กิซสถาน เป็นสาธารณรัฐอยู่ในสหภาพโซเวียตรุสเซีย อยู่ตอนกลางของทวีปเอเชีย ทางเหนือจดสาธารณรัฐกาซากสถาน ทางตะวันตกจดสาธารณรัฐอุซเบกิสถาน ทางตะวันตกเฉียงใต้จดสาธารณรัฐทาคซิสถาน และทางตะวันออกเฉียงใต้ จดแคว้นซิ่นเกียงของจีน เมืองชื่อ ฟรุนเซ ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาเทียนชาน พลเมืองส่วนใหญ่เป็นชาวเกอร์กิซ ซึ่งมีเชื้อสายมาจากเตอร์กและมองโกล          ๓/๑๕๒๒
           ๕๗๒. เกอริง,แฮร์มาน วิลเฮ็ลม์ (พ.ศ.๒๔๓๖ - ๒๔๘๙) เป็นนักการเมือง และบุคคลสำคัญชั้นแนวหน้า ในพรรคนาซีของเยอรมัน ในสมัยก่อน และระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ได้ดำรงตำแหน่งสำคัญทั้งในทางการเมือง และการทหารหลายตำแหน่ง เป็นตัวรองของฮิตเลอร์ ผู้นำประเทศเยอรมันพรรคนาซี          ๓/๑๕๒๓
           ๕๗๓.เกาถาน - อาณาจักร เป็นภาคหนึ่งของอาณาจักรจัมปา ซึ่งแบ่งออกเป็นปานราน เกาถาน และวิชัย ตั้งอยู่ในเขตเวียดนามตอนใต้ ตอนฝั่งทะเลตะวันออกแถวเมืองบินห์ดินท์ เป็นเมืองท่าชายทะเล ชาวเมืองเดิมนับถือพระอิศวร ต่อมานับถือพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน          ๓/๑๕๒๕
           ๕๗๔. เการพ ดู โกรพ (ลำดับที่ ๖๔๘)          ๓/๑๕๒๖
           ๕๗๕. เกาลัด เป็นชื่อเรียกพรรณไม้ต่างประเทศสองชนิดด้วยกัน คือ มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีน
                    ใบรูปไข่ปลายมน ดอกออกเป็นช่อยาวตั้งตรง ๆ ตามง่ามใบ ผลสัณฐานกลมเปลือกหุ้มผลมีหนามยาวแหลมปกคลุมหนาแน่น          ๓/๑๕๒๖
           ๕๗๖. เกาลูน เป็นดินแดนส่วนหนึ่งของเกาะฮ่องกง เดิมเป็นอาณานิคมของอังกฤษ ตั้งอยู่บนแหลมเกาลูน ในภาคตะวันตกเฉียงใต้ ของผืนแผ่นดินใหญ่จีน ตรงข้ามเกาะฮ่องกง ห่างกัน ๑.๖ กม. เป็นย่านการค้าแห่งหนึ่งของฮ่องกง อังกฤษได้ดินแดนส่วนนี้มารวมกับฮ่องกง โดยอาศัยสนธิสัญญาซึ่งอังกฤษลงนามกับจีน เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๓ ต่อมาโดยอาศัยอนุสัญญาที่ได้ลงนามกับจีน เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๑ อังกฤษก็ได้เช่าดินแดนรอบเกาลูน เป็นเวลา ๙๙ ปี ซึ่งเรียกว่า ดินแดนใหม่
                    เกาลูนมีพื้นที่ประมาณ ๘ ตร.กม. ดินแดนใหม่มีพื้นที่ประมาณ ๙๒๐ ตร.กม.          ๓/๑๕๒๘
           ๕๗๗. เกาศัลยา นางชาวโกศล มหเสีองค์ที่หนึ่งของท้าวทศรถผู้ครองกรุงอโยธยา (รามเกียรติ์ เรียกนางเกาสุริยา) เป็นพระมารดาของพระราม          ๓/๑๕๒๘
           ๕๗๘. เกาศามพี ดู โกสัมพี (ลำดับที่...)          ๓/๑๕๒๙
           ๕๗๙. เกาสุริยา ดู เกาศัลยา (ลำดับที่ ๕๗๗)          ๓/๑๕๒๙
           ๕๘๐. เกาหลี ชื่อประเทศในคาบสมุทรทางตะวันออกของทวีปเอเชีย ชาวพื้นเมืองเรียกชื่อประเทศตนเองว่า โชซอน แปลว่าดินแดนแห่งความสงบในยามเช้า ทางเหนือมีแม่น้ำยาลูและทูเมน คั่นออกจากพรมแดนแมนจูเรียและรุสเซีย ทางตะวันออกตกทะเลญี่ปุ่น ทางตะวันตก ตกอ่าวเกาหลี และทะเลเหลือง และทางใต้ตกช่องแคบเกาหลี คาบสมุทรเกาหลีมีความยาวจากภาคเหนือถึงใต้ประมาณ ๗๗๐ กม. และมีความกว้างจากตะวันตกมาตะวันออก ๓๒๐ กม. ฝั่งทะเลยาวประมาณ ๘,๐๐๐ กม.
                    ตามนิยายของชาวพื้นเมือง ผู้สร้างอาณาจักรเกาหลีคนแรกชื่อดันกูน เป็นหัวหน้าชนเผ่าเร่ร่อนทางตอนเหนือ ของคาบสมุทรเมื่อประมาณ ๑,๙๐๐ ปี ก่อนพุทธศักราช ต่อมาเมื่อ ๕๗๙ ปี ก่อนพุทธศักราชชาวจีนผู้หนึ่งชื่อ กีเซ ซึ่งลี้ภัยมาจากประเทศจีน ได้เข้ามาตั้งอาณาจักรเล็ก ๆ ขึ้นที่เมืองโปงยางในปัจจุบัน ต่อมาในพุทธศตวรรษที่หก ได้มีการแบ่งแยกดินแดนออกเป็นสามอาณาจักร ในพุทธศตวรรษที่สิบ พระพุทธศาสนาได้แผ่เข้ามาในเกาหลี และผ่านต่อไปญี่ปุ่น
                    ในพุทธศตวรรษที่ ๑๒ อาณาจักรซิลลา ได้รวมอีกสองอาณาจักรเข้าด้วยกัน โดยการช่วยเหลือของจีนและวัฒนธรรมของจีนก็ได้เข้ามารุ่งเรืองในเกาหลี ในพุทธศตวรรษที่ ๑๕ เกิดมีอาณาจักรใหม่ชื่อ คอร์ยู รวมเกาหลีเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน อยู่ในอำนาจของจีน
                    ระหว่าง พ.ศ.๑๗๗๔ - ๑๘๐๓ เกาหลีถูกชนเผ่ามองโกลเข้ายึดครอง พ.ศ.๑๙๑๕ ราชวงศ์ยีมีอำนาจขึ้นได้ตั้งเมืองหลวงที่เมืองเซอูล ในปี พ.ศ.๒๑๓๕ ถูกญี่ปุ่นบุกรุก โดยมีแผนจะโจมตีผ่านเกาหลี แต่ถูกกองทัพจีนและเกาหลีร่วมกันต่อต้าน ในตอนกลางพุทธศตวรรษที่ ๒๒ เกาหลีมีฐานะเป็นรัฐอยู่ในอำนาจจีน และได้ตัดการติดต่อกับต่างประเทศโดยสิ้นเชิง ยกเว้นประเทศจีน
                    พ.ศ.๒๔๑๙ ญี่ปุ่นได้ส่งกำลังเข้าบังคับให้เกาหลี ทำสนธิสัญญาทางการค้าด้วย และสหรัฐอเมริกา ก็ได้พยายามขอทำสนธิสัญญาทางการค้าด้วยหลายครั้ง แต่ไม่เป็นผลจนถึงปี พ.ศ.๒๔๒๕ จึงยอมทำสนธิสัญญาด้วย เป็นการเริ่มเปิดทางให้แก่ชาวยุโรปชาติอื่น ๆ
                    หลังสงครามจีน - ญี่ปุ่น (พ.ศ.๒๔๓๗ - ๒๔๓๘) ญี่ปุ่นได้ชัยชนะก็ได้บังคับให้จีนสละอำนาจเหนือเกาหลีเสีย และในสงครามญี่ปุ่น - รุสเซีย (พ.ศ.๒๔๔๗ - ๒๔๔๘) ญี่ปุ่นมีชัยเกาหลีก็กลายเป็นดินแดนในอารักขาของญี่ปุ่น และต่อมาได้รวมเข้าอยู่ในจักรวรรดิ์ญี่ปุ่น ในปี พ.ศ.๒๔๕๓
                    หลังสงครามโลกครั้งที่สอง เกาหลีถูกกองทัพสหรัฐอเมริกา และโซเวียตรุสเซีย เข้ายึดครองโดยโซเวียตรุสเซียยึดครองทางเหนือ และสหรัฐอเมริกายึดครองทางใต้ แบ่งเขตแดนกันที่เส้นขนานที่ ๓๘ ในปี พ.ศ.๒๔๙๑ ตกลงแบ่งออกเป็นสองประเทศ ทางใต้มีเมืองหลวงที่เมืองเซอูล ทางเหนือมีเมืองหลวงที่เมืองโปงยาง กลางปี พ.ศ.๒๔๙๓ กำลังทหารของสหรัฐอเมริกา และโซเวียตรุสเซีย ได้ถอนทหารออกจากเกาหลีหมด
                    พ.ศ.๒๔๙๓ เกาหลีเหนือส่งกำลังเข้าโจมตีเกาหลีใต้ สหประชาชาติได้ส่งกำลังเข้าต่อต้าน ประเทศไทยในฐานะเป็นสมาชิกของสหประชาชาติ ได้ส่งกำลังทหารเข้าร่วม ในกองกำลังสหประชาติด้วย          ๓/๑๕๓๐
           ๕๘๑. เกาะ คือ แผ่นดินที่มีน้ำล้อมรอบ แต่แผ่นดินนั้นไม่ใหญ่พอจะเรียกว่า ทวีปได้ จำแนกออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ สองประเภทคือ
                    ๑. เกาะริมทวีป คือ เกาะที่มีภาวะภูมิศาสตร์ในด้านอากาศ พืชผล สัตว์และประวัติทางธรณีวิทยาเกี่ยวเนื่องกับทวีปใกล้เคียง เคยติดต่อเป็นพื้นแผ่นดินเดียวกับทวีป
                    ๒. เกาะกลางสมุทร เป็นเกาะที่เกิดขึ้นมหาสมุทรโดยไม่มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกับภาคพื้นทวีป แยกออกเป็นสองชนิดคือ
                    ๒.๑ เกาะภูเขาไฟ เกิดจากการระเบิดท่วมท้นของหินละลายจากภูเขาไฟใต้พื้นสมุทรทับถมสูงขึ้นจนเหนือน้ำกลายเป็นเกาะ เกาะประเภทนี้มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เรื่อย ๆ
                    ๒.๒ เกาะปะการัง เกิดจากตัวและซากหอยปะการังทับถมซับซ้อนกันมากขึ้นจนสูงเหนือพื้นน้ำกลายเป็นเกาะ มักเกิดในแถบอากาศร้อนอุณหภูมิประมาณ ๖๘ํ ฟาเรนไฮต์ ในปลอกเขตรุ้งประมาณ ๓๐ องศาเหนือ ถึง ๓๐ องศาใต้ โดยเฉพาะทางชายฝั่งตะวันออก ซึ่งไม่มีกระแสน้ำเย็นผ่าน ในบริเวณที่อุดมด้วยอาหารสำหรับสัตว์พวกนี้ และในระดับน้ำสูงประมาณ ๒๘ เมตร          ๓/๑๕๓๕
           ๕๘๒. เกาะกง เป็นชื่อเมืองและจังหวัดหนึ่งของประเทศกัมพูชา มีอาณาเขตทางทิศตะวันตกจดประเทศไทยที่กิ่ง อ.คลองใหญ่ จังหวัดตราด ทิศใต้ตกทะเลในอ่าวไทย ทิศเหนือจด จ.พระตงบองและ จ.โพธิสัด ทิศตะวันออกจด จ.กำพงสะบือ และ จ.กำปอด ที่หน้าอ่าวซึ่งเป็นที่ตั้งของเมืองเกาะกงมีเกาะขนาดใหญ่ ชื่อเดียวกันอยู่เกาะหนึ่ง ซึ่งเป็นย่านค้าขายทางทะเลติดต่อกับประเทศไทย          ๓/๑๕๓๗
           ๕๘๓. เกาะคา อำเภอขึ้น จ.ลำปาง ภูมิประเทศตอนกลางเป็นที่ลุ่มดอนตะวันตกและตอนใต้เป็นป่าและเขาโดยมาก          ๓/๑๕๓๗
           ๕๘๔. เกาะลันตา อำเภอขึ้น จ.กระบี่ มีอาณาเขตทางทิศใต้ และตะวันตกตกทะเลในช่องแคบมะละกา ภูมิประเทศเป็นหมู่เกาะในทะเลจำนวน ๔ เกาะคือเกาะลันตาใหญ่ เกาะกลาง เกาะลันตาน้อยและเกาะสีบอยา          ๓/๑๕๓๘
           ๕๘๕. เกาะสมุย อำเภอขึ้น จ.สุราษฎร์ธานี มีเกาะรวมอยู่ด้วยกัน ๘๕ เกาะ เกาะสมุยเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดทางฝั่งตะวันตกของอ่าวไทย ขนาดของเกาะกว้างประมาณ ๒๑ กม. ยาวประมาณ ๒๕ กม. ภูมิประเทศตอนกลางเป็นป่าและภูเขา ใกล้ทะเลเป็นที่ลุ่มทำสวนมะพร้าวและทำนาทั่วไป
                    อ.เกาะสมุยเดิมขึ้น จ.นครศรีธรรมราชแล้วย้ายมาขึ้น จ.สุราษฎรธานี          ๓/๑๕๔๐
           ๕๘๖. เกาะสอง เป็นชื่อที่ชาวพื้นเมืองแถบนั้นเรียกแหลมวิกตอเรีย แต่เดิมเคยเป็นที่อยู่ของชาวไทย จีนและมลายู ทางแถบริมทะเลเป็นที่อยู่ของชาวน้ำ
                    แหลมวิกตอเรียตั้งอยู่ปลายแหลมตอนใต้สุดของอำเภอมะลิวัน จังหวัดมะริด ประเทศพม่า อยู่ทางตะวันตกของแม่น้ำปากจั่น หรือแม่น้ำกระ ซึ่งกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศพม่า อยู่ตรงข้ามจังหวัดระนอง ห่างจากปากน้ำระนองในอาณาเขตของไทยไปทางทิศตะวันตกประมาณ ๕ กม. ภูมิประเทศมีลักษณะเป็นเนินสูง พลเมืองส่วนมาเป็นชาวพม่าพูดภาไทยได้          ๓/๑๕๔๓
           ๕๘๗. เกิดติงเกน เป็นเมืองในรัฐแซกโซนีตอนใต้ เป็นเมืองเก่าที่มีอายุประมาณ ๑,๐๐๐ ปี มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักมาก เนื่องจากเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยเกิดติ้งเกนซึ่งตั้ง เมื่อปี พ.ศ.๒๒๘๐          ๓/๑๕๔๔
           ๕๘๘. เกิทเท ดูเกอเต (ลำดับที่ ๕๖๙)          ๓/๑๕๔๔
           ๕๘๙. เกินซีย์ ชื่อเกาะในช่องแคบอังกฤษ เป็นดินแดนของอังกฤษ มีพื้นที่ ๖๓ ตร.กม. เป็นเกาะใหญ่เป็นที่สองรองจากเกาะเจอร์ซีย์ในช่องแคบอังกฤษ          ๓/๑๕๔๔
           ๕๙๐. เกียกกาย เป็นกองทัพที่สำคัญรองจากกองทัพหลวง สันนิษฐานว่าเป็นกองต่อสู้ข้าศึกซึ่งต่อมาจึงกลายเป็นกองส่งเสบียง          ๓/๑๕๔๕
           ๕๙๑. เกียงสี เป็นมณฑลหนึ่งในประเทศจีน อยู่เหนือมณฑลกวางตุ้ง ต่อกับมณฑลฮูนานทางด้านตะวันตก มณฑลฮูเปทางตะวันตกเฉียงเหนือ มณฑลอานไว่ทางเหนือ มณฑลจี๊เกียงทางตะวันออกเฉียงเหนือ และมณฑลฟูเกี้ยน หรือฮกเกี้ยนทางตะวันออก ไทยเรียกเกียงสีเป็นกังไส แปลว่า ทางตะวันตกของแม่น้ำ อันหมายถึงแม่น้ำยางซีเกียง เครื่องถ้วยชามของเกียงสี มีชื่อมาตั้งแต่สมัยแผ่นดินถังแล้ว มีเมืองหลวงอยู่ที่เมืองนานจาง
                    ประชากรส่วนใหญ่พูดภาษาแมนดาริน (ภาษาจีนกลาง) ฝ่ายใต้ ในสมัยที่ชาติไทยมีอาณาจักรกว้างขวาง มณฑลเกียงสีก็เคยอยู่ในเขตปกครองของไทย          ๓/๑๕๔๗
           ๕๙๒. เกียงสู เป็นชื่อมณฑลทางตะวันออกของจีน เป็นดินแดนบริเวณปากแม่น้ำยางซีเกียง ทางเหนือจดมณฑลชานตุง ทางตะวันออกจดทะเลเหลือง ทางใต้จดมณฑลจี๊เกียง และทางตะวันตกจดมณฑลอันไว เดิมมณฑลนี้เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรวู (ในหนังสือสามก๊กเรียกง่อก๊ก)          ๓/๑๕๕๑
           ๕๙๓. เกีย เฟืองจักรที่ใช้สำหรับส่งกำลังการเคลื่อนไหวหรือการหมุนตัวจากส่วนหนึ่งของเครื่องจักรไปยังอีกส่วนหนึ่ง
                    เกียประกอบด้วยตัวส่งและตัวรับ ในขณะทำงานทั้งตัวส่งและตัวรับจะสวมติดอยู่กับแกนหรือเพลาโดยใช้สลักยึด หรืออาจตัดร่องฟันเฟืองลงไปในตัวเพลาเลยก็ได้ ส่วนของฟันของเกียทั้งคู่นี้จะเข้าร่องกินกันสนิท ทำให้สามารถส่งการเคลื่อนไหวจากเพลาส่งไปยังเพลารับได้
                    เกียจำแนกออกเป็นประเภทใหญ่ได้สองประเภท ตามลักษณะการวางแนวเพลาของตัวส่งและตัวรับ คือ
                    ๑. เกียจำพวกที่วางเพลาส่งและเพลารับในแนวขนานกัน
                    ๒. เกียประเภทที่ส่งกำลังโดยแนวเพลาไม่ได้วางขนานกัน           ๓/๑๕๕๓
           ๕๙๔. เกียรติมุข ตามตัวอักษรแปลว่า ดวงหน้าวอันมีชื่อเสียง เป็นรูปหน้ายักษ์ปนหน้าสิงห์ บางรูปหน้าคล้ายครุฑ ทำเป็นรูปประดับที่หน้าจั่วบ้านที่ซุ้มประตู ปราสาทหินในชวา ที่ธรณีประตู และที่ซุ้มปรางค์ ทำนองเดียวกับที่ชาวจีนนิยมเอารูปสิงห์โต คาบกั้นหยั่นกับรูปยันต์แปดเหลี่ยมแขวนไว้ ตางปากทางที่เล็งประตูบ้าน
                    เกียรติมุขนี้ในอินเดียถือว่าเป็นภาคที่ดุร้ายของพระศิวะภาคหนึ่ง ทำไว้ที่เหนือประตูเหนือวิหารพระศิวะ สันนิษฐานว่า เกียรติมุขคงแผ่เข้ามาในประเทศไทยสมัยทวารวดี และสมัยศรีวิชัย          ๓/๑๕๕๕
           ๕๙๕. เกี้ยว หมายถึง เครื่องประดับศีรษะ เครื่องสวมจุก แต่เดิมคงทำด้วยดอกไม้สดร้อยเป็นพวงมาลัย ประดับมวยผมหรือรัดจุก ครั้นต่อมาได้กลายเป็นโลหะไป มีประดิษฐ์ด้วยทองคำลงยา ประดับเพชร หรือพลอย แต่ลวดลายยังคงเป็นดอกไม้สดอยู่          ๓/๑๕๕๘
           ๕๙๖. เกี้ยวเกไล เป็นแบบนุ่งผ้าอย่างหนึ่งของควาญช้าง ใช้ผ้าลายสองผืน ผืนหนึ่งนุ่งโจงกระเบน ทับสนับเพลา อีกผืนหนึ่งคาดพุง ผ้าผืนที่นุ่งคงเรียกว่า ผ้านุ่ง ผืนที่คาดเอวคงเรียกว่า ผ้าเกี้ยว          ๓/๑๕๖๐
           ๕๙๗. เกี่ยวข้าว เป็นชื่อเพลงและการเล่นชนิดหนึ่งของชาวบ้านในภาคกลางของไทย มักร้องกันในเวลาลงแขกเกี่ยวข้าว กระบวนกลอนมักเป็นกลอนสด เล่นกันหลายเรื่องหลายรส แล้วแต่อารมณ์ของพ่อเพลง แม่เพลง โดยมากเป็นทำนองเกี้ยวพาราสี และตัดพ้อต่อว่ากับเรื่องครวญนางเป็นทำนองนิราศ          ๓/๑๕๗๐
           ๕๙๘. เกียวเจา เป็นท่าเรือที่ดีและเป็นศูนย์กลางการค้าข้าวแห่งหนึ่งของประเทศจีน ตั้งอยู่บนที่ราบทางก้นอ่าวเกียวเจา ทางฝั่งทะเลด้านใต้ของแหลมชานตุง ตรงข้ามกับท่าเรือซิงเตา
                    หลังสงครามจีน - ญี่ปุ่น (พ.ศ.๒๔๓๘) บรรดาประเทศมหาอำนาจสมัยนั้น พากันหาโอกาสแบ่งสรรปันส่วนดินแดนประเทศจีน ประเทศเยอรมันได้ถือเอาสาเหตุที่นักบวชชาวเยอรมัน ถูกทำร้ายถึงแก่ความตาย เพื่อเข้ายึดครองเกียวเจา แล้วบังคับให้ประเทศจีน ทำสัญญายอมให้เยอรมันเช่าเกียวเจา ไว้ทำประโยชน์เป็นเวลา ๙๙ ปี รวมทั้งผลประโยชน์ในมณฑลชานตุง ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๔๔๑ เป็นต้นไป
                    เมื่อปี พ.ศ.๒๔๕๗ ญี่ปุ่นได้ยื่นคำขอให้เยอรมันคืนสัมปทานนี้ให้แก่ประเทศจีน ครั้นเยอรมันไม่ตอบรับคำขอ ญี่ปุ่นก็ประกาศสงครามแล้วโจมตีเกียวเจา ด้วยการช่วยเหลือของประเทศอังกฤษ ในที่สุดเยอรมันต้องยอมจำนนทำสัญญาที่กรุงแวร์ซายส์ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๖๒ มอบสิทธิในเกียวเจาทั้งหมดให้แก่ญี่ปุ่น ต่อมาภายหลังได้มีการเจรจาตกลงระหว่างสหรัฐอเมริกา จีนและญี่ปุ่น เป็นผลให้ญี่ปุ่นต้องคืนเกียวเจาให้แก่จีน เมื่อปี พ.ศ.๒๔๖๔          ๓/๑๕๘๓
           ๕๙๙. เกียวโต เป็นเมืองใหญ่ที่สามของประเทศญี่ปุ่น รองจากเมืองโตเกียว และเมืองโอซากา ตั้งอยู่ในภาคตะวันตกตอนกลางของเกาะฮอนชู สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๑๓๓๗ และตั้งเป็นเมืองหลวงเป็นที่ประทับของจักรพรรดิ์ จนถึงปี พ.ศ.๒๔๑๑ พระเจ้ามิตสุฮิโต จึงโปรดให้ย้ายเมืองหลวงไปตั้ง ณ กรุงโตเกียว
                    เมืองเกียวโตมีโบราณสถาน และศาสนสถานอยู่เป็นจำนวนมาก มีวัดในพระพุทธศาสนาและศาสนาชินโต วัดซันจูซันเกงโด มีพระพุทธรูปไม้ปิดทองแบบกันนอน (กวนอิม) ๑๐๐๑ องค์          ๓/๑๕๘๕
            ๖๐๐. แก, แค้, ตุ๊กแก - ปลา เป็นปลาไม่มีเกร็ด รูปร่างและสีค่อนข้างแปลก เป็นปลาดุ และกินปลาอื่นเป็นอาหาร รวมทั้งกินสัตว์น้ำอื่น ๆ บางชนิดด้วย          ๓/๑๕๘๗
           ๖๐๑. แก่งคอย อำเภอ ขึ้น จ.สระบุรี ภูมิประเทศเป็นที่ราบสูงตอนเหนือ เป็นป่าและเขา ตอนกลางและตอนใต้เป็นที่ราบทำนาได้
            ที่เกรียกว่าแก่งคอยเหตุเพราะมีแก่งในแม่น้ำปาสักอยู่ในตำบลที่ตั้งที่ว่าการเป้นแก่งที่อยูสูง น้ำไหลเชี่ยว เรือค้าขายขึ้นล่องต้องขึ้นพร้อม ๆ กันหลาย ๆ ลำ เพราะจะต้องช่วยกันเข็นเรือที่ตรงแก่งนี้ เรือลำใดมาก่อนก็ต้องรอคอยให้พร้อมกัน มิฉะนั้นจะเข็นขึ้นแอ่งไม่ไหว จึงเรียกชื่อแก่งนี้ว่า “แก่งคอย”          ๓/๑๕๘๗
           ๖๐๒. แกซการ์ เป็นเมืองศูนย์กลางของมณฑลซินเกียง ประเทศจีน เป็นโอเอซีสพืชพันธุ์ไม้ขึ้นได้งอกงาม เมืองนี้พวกฮั่น และพวกจีนผลัดกันมีอำนาจ ครองครองมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๔๓ ในปี พ.ศ.๒๓๐๒ จีนได้ยึดได้ ส่งผู้คนมาตั้งหลักแหล่ง และปรับปรุงให้เป็นเมืองป้อม ต่อมาพวกจีนอิสลามมีอำนาจตั้งตัวเป็นกบฎ ได้ใช้เมืองนี้เป็นที่บัญชาการ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๐๕ จนถึงปี พ.ศ.๒๔๒๐ จีนจึงตีกลับคืนมาได้ แม้จะเกิดกบฎอีกหลายครั้ง จีนก็ปราบลงได้ ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวจีนอิสลาม       ๓/๑๕๘๙
           ๖๐๓. แกน ๑. ใจกลางหรือเส้นสมมติซึ่งมีสิ่งหนึ่งสิ่งใด หรือหลายสิ่งล้อมรอบอยู่หรือหมุนโดยรอบ
                   ๒. เพลา สำหรับใส่กลางดุมล้อ หรือฟันเฟืองเป็นเครื่องรองรับให้วงล้อ หรือฟันเฟืองนั้นหมุนได้โดยรอบ
                   ๓. ในวิชาเรขาคณิต หมายถึง เส้นหรือแนวที่เป็นเครื่องบ่งทิศทาง หรือสถานที่ตั้งของรูปหรือจุดต่าง ๆ          ๓/๑๕๘๙
           ๖๐๔. แกนดี ชื่อเมืองในประเทศลังกา เป็นเมืองหลวงของเซนตรัล โปรวินซ์ ตั้งอยู่บนที่ราบสูงแกนดี มีวิหารพระเขี้ยวแก้ว ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระทันตธาตุ ของพระพุทธเจ้า และเป็นปูชนียสถานทางพระพุทธศาสนา ที่มีความสำคัญมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
                   เมืองแกนดีมีฐานะเป็นเมืองหลวงในสมัยที่ราชอาณาจักรอิสระ จนถึงปี พ.ศ.๒๓๕๘ เมื่ออังกฤษเนรเทศ กษัตริย์ของลังกาองค์สุดท้ายไปยังอินเดีย
                   ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง เมืองนี้เป็นที่ตั้งกองบัญชาการภาคพื้นอาเซียอาคเนย์ ของนายพลเรือหลอด หลุยส์ เมาต์แบตเตน          ๓/๑๕๙๐
           ๖๐๕. แก๊ป เป็นชื่อเมืองในจังหวัดกำปอดทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ของประเทศกัมพูชา เป็นเมืองท่าเล็ก ๆ บนฝั่งอ่าวไทย และเป็นเมืองตากอากาศชายทะเล          ๓/๑๕๙๐
           ๖๐๖. แกฟเฟอร์ เป็นชื่อชนเผ่าสาขาหนึ่งของพวกนิโกร ในอัฟริกาตอนใต้คือ พวกบันตู ซึ่งมีความเจริญกว่าพวกอื่น ๆ อาศัยอยู่ระหว่างแหลมกู๊ดโฮป กับแคว้นนาตาล          ๓/๑๕๙๐
           ๖๐๗. แก้มช้ำ, ขาวสมอมุก, ปก, ปกส้ม, ลาบก, หางแดง - ปลา เป็นปลาสกุลเดียวกับปลาตะเพียน และมีรูปร่างคล้ายกันมาก เป็นปลาที่งดงามชนิดหนึ่ง เป็นปลาน้ำจืดมีอยู่ทั่วไปโดยเฉพาะภาคกลาง          ๓/๑๕๙๑
           ๖๐๘. แกมเบีย เป็นอาณานิคม และรัฐในอารักขาของอังกฤษ อยู่ในอัฟริกาตะวันตก ชาวโปร์ตุเกส เป็นชาติแรกที่มาถึงแกมเบีย ในพุทธศตวรรษที่ ๒๐ เพื่อทำการค้าขายและค้าทาส          ๓/๑๕๙๓
           ๖๐๙. แกรก - พระยา เป็นนิยายเรื่องหนึ่งมีอยู่ในหนังสือพงศาวดารเหนือว่า ในสมัยพระยาโคตรตะบอง โหรทำนายว่าผู้มีบุญจะมาเกิด พระยาโคตรตะบองก็สั่งให้จับหญิงมีครรภ์ไปฆ่าเสีย ต่อมาเมื่อโหรทำนายว่าผู้มีบุญมาเกิดแล้ว พระยาโคตรตะบองก็ให้เอาทารกมาครอกไฟเสียให้สิ้น แต่มีทารกผู้หนึ่งไม่เป็นอันตราย พระสงฆ์เก็บไปเลี้ยงไว้ จนมีอายุ ๑๗ ปี แต่เป็นคนพิการเดินไม่ได้ ได้แต่ถัดแกรก ๆ ไปตามทาง
                   วันหนึ่งโหรทูลพระยาโคตรตะบองว่า ผู้มีบุญมาจึงมีผู้คนแตกตื่นไปดู เด็กพิการผู้นี้ก็ไปดูด้วย พระยาโคตรตะบองตรัสว่า ถ้าผู้มีบุญมาบนดินจะสู้ แต่ถ้าเหาะมาจะหนี
                    พระอินทรลงมาพบเด็กพิการนั้น นำม้า อาหาร ยา และเครื่องราชกกุธภัณฑ์มาให้ เมื่อเด็กเอายาทาตัวก็หายจากง่อยเปลี้ย เมื่อกินอาหารก็ทำให้มีกำลัง เลยรู้สึกว่าตนมีบุญ จึงเอาเครื่องกกุธภัณฑ์สวมแล้วขึ้นม้า ม้าวิเศษนั้นก็พาเหาะไป พระยาโคตรตะบองเห็นก็หนีไป เด็กพิการนั้นก็ได้ราชสมบัติ เรียกกันว่า พระยาแกรก          ๓/๑๕๙๔
           ๖๑๐. แกรนด์แคนยอน คือ หุบเขาอันเกิดจากการกัดเซาะของแม่น้ำโคโลราโด ในรัฐอริโซนา ประเทศสหรัฐอเมริกา หุบเขานี้ลึก และตั้งชันดูประหนึ่งกำแพงกั้น เป็นระยะยาว ๔๕๐ กม. ไปตามพรมแดนระหว่างรัฐอริโซนา และรัฐยูดาห์ กว้าง ๙ - ๒๙ กม. ตามพรมแดนระหว่างรัฐอริโซนากับรัฐเนวาดา หุบเขานี้ลึกประมาณ ๑.๕ กม.          ๓/๑๕๙๔
           ๖๑๑. แกรนิต เป็นหินอัคนีชนิดหนึ่ง มีสีต่างๆ เป็นตระกูลหินสำคัญมีแพร่หลายทั่วโลก ในประเทศไทยมีหินแกรนิตแพร่หลายตั้งแต่ภาคเหนือจดภาคใต้ ยกเว้นภาคอีสาน และในที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา และมักเป็นหินที่ก่อให้เกิดภูเขาสูง          ๓/๑๕๙๖
           ๖๑๒. แกลง อำเภอ ขึ้น จ.ระยอง เดิมเป็นเมืองเรียกว่า เมืองแกลง ภูมิประเทศตอนกลางและตอนใต้เป็นที่ราบ ตอนเหนือเป็นที่สูง
           เมื่อครั้งยังเป็นเมืองแกลง ตั้งศาลากลางอยู่ใกล้วัดโพธิทอง ถึงปีพ.ศ.๒๔๕๒ ได้ย้ายศาลากลางไปตั้งที่ บ.สามยาน ต.ทางเกวียน ถึงปีพ.ศ.๒๔๕๓ ยุบเป้นอำเภอ          ๓/๑๕๙๖
           ๖๑๓. แกลดสโตน วิลเลียม อีวาร์ต (พ.ศ.๒๓๕๒ - ๒๔๔๑) เป็นรัฐบุรุษคนสำคัญของอังกฤษ ในปี พ.ศ.๒๔๑๒ เมื่ออายุได้ ๖๐ ปี ได้เป็นนายกรัฐมนตรีอังกฤษเป็นครั้งแรก          ๓/๑๕๙๖
           ๖๑๔. แกลลอน เป็นมาตรการตวงอันเก่าแก่ของอังกฤษ ได้เปลี่ยนแปลงมาหลายครั้งจนถึงอิมพีเรียลปัจจุบัน ซึ่งกำหนดไว้ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๓๖๗ ได้มีปริมาตร ๒๗๒.๒๗๔ ลูกบาศก์นิ้ว (๔.๕๔๓๔ ลิตร หรือปริมาณของน้ำกลั่นบริสุทธิ์หนัก ๑๐ ปอนด์ ที่อุณหภูมิ ๖๒ องศาปาเรนไฮต์)
           ส่วนแกลลอนอเมริกาสืบเนื่องมาจากแกลลอนตวงเหล้าองุ่นในรัชสมัยของพระนางแอน และมีปริมาตร ๒๓๑ ลูกบาศก์นิ้ว (๓.๘๘๕๒ ลิตร)          ๓/๑๖๐๒
           ๖๑๕. แกว ๑ ชื่อที่ชาวไทยภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกชนชาติญวน โดยเฉพาะชาวญวนเหนือในแคว้นตังเกี๋ย ซึ่งเดิมเรียกว่าแคว้นเกาจี๋          ๓/๑๖๐๓
           ๖๑๖. แกว ๒ - มัน เป็นพรรณไม้เถา ทอดไปตามพื้นดิน รากพองโป่งรูปลูกข่างเป็นพู เนื้อสีขาว มีรสหวาน เป็นพรรณไม้ในเขตร้อน ใบเป็นช่อเรียงสลับกัน ดอกสีม่วงน้ำเงินออกเป็นช่อตั้งตรงตามง่ามใบ ผลเป็นฝักแบนรูปบรรทัดแคบ ๆ ปลายแหลมโคนสอบ เมล็ดกล่าวกันว่าเป็นพิษ เบื่อเมา          ๓/๑๖๐๓
           ๖๑๗. แก้ว ๑ ภาชนะหรือวัตถุที่เป็นเครื่องใช้ทั่วไป มีส่วนประกอบสามชนิด เมื่อผสมส่วนประกอบดังกล่าว และหลอมโดยใช้ความร้อนสูงให้ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน ทิ้งไว้ให้เย็นจะกลายเป็นเนื้อแก้ว          ๓/๑๖๐๓
                     ตามประวัติกล่าวว่า เมื่อพุทธศตวรรษที่หก ชาวเมืองฟีนิเซียนเป็นพวกแรกที่ได้ค้นพบแก้วโดยบังเอิญ เกิดจากการหลอมตัวของโซดา และทรายกลายเป็นวัตถุโปร่งแสง ต่อมาจึงได้เกิดอุตสาหกรรมย่อย ๆ ในการทำภาชนะแก้วในประเทศฟีนีเซีย และอีจินต์ ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นประเทศแรกในโลกที่รู้จักวิธีทำแก้ว
                     ในพุทธศตวรรษที่ ๑๖ ได้เริ่มใช้แก้วกันอย่างแพร่หลายในประเทศต่าง ๆ ในยุโรป
                     แก้วมีส่วนประกอบของสารต่าง ๆ ไม่คงที่ ถ้าเปลี่ยนส่วนประกอบ หรือปริมาณของสารที่เป็นส่วนผสมไปแต่เพียงเล็กน้อย ก็จะได้แก้วชนิดต่าง ๆ กัน และมีคุณสมบัติแตกต่างกันไป แก้วที่พบกันอยู่ทุกวันนี้ แบ่งออกได้เป็นชนิดต่าง ๆ ได้สิบชนิดคือ
                     ๑. แก้วธรรมดา เช่น ถ้วยแก้ว ขวด เป็นต้น
                     ๒. แก้วเหลว มีลักษณะเป็นของเหลวข้น ๆ ละลายได้ในน้ำใช้เป็นวัตถุประสานแก้ว หรือเป็นซีเมนต์ทนไฟ
                     ๓. แก้วสี ทำได้โดยการเติมออกไซด์ของโลหะบางอย่างลงไปในส่วนผสม เพื่อให้เกิดสีต่าง ๆ
                     ๔. แก้วผลึก คือ แก้ววางแสงและหักเหแสงได้มาก เมื่อนำไปเจียระไน จะส่งแสงวาวแวว
                     ๕. แก้วโอปอล
                     ๖. แก้วไพเร็กซ์ คือ แก้วทนความร้อนสูงอาจถึง ๑,๑๐๐ องศาเซลเซียส และมีสัมประสิทธิ์แห่งการขยายตัวน้อยมาก ทนกรด และทนต่อกระแสไฟฟ้าได้ ใช้ทำภาชนะสำหรับหุงต้ม และเครื่องใช้ทางวิทยาศาสตร์
                     ๗. แก้วเยนา ใช้ทำเครื่องมือเครื่องแก้วเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์
                     ๘. แก้วแว่นตา
                     ๙. แก้วพิเศษ คือ เป็นแก้วเลนซ์ใช้สำหรับกล้องถ่ายรูป กล้องส่องทางไกล กล้องบจุลทรรศน์หรือหลอดแก้วเคลือบทำรังสีเอกซ์
                     ๑๐. แก้วควอร์ทซ มีคุณสมบัติพิเศษเกือบจะไม่มีการหดตัวหรือขยายตัวเลย
           ๖๑๘. แก้ว ๒,จวดลาก - ปลา รูปร่างเหมือนปลาจวด เป็นปลาขนาดใหญ่พบในอ่าวไทย ที่พบยาว ๑ เมตรหรือกว่านั้น          ๓/๑๖๐๘
           ๖๑๙. แก้ว ๓ เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดกลาง นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ใบเรียงสลับกัน เมื่อส่องดูกับแดดจะเห็นจุดใส ๆ อยู่ทั่วไปของผืนใบเป็นต่อมน้ำมัน เมื่อขยี้จะมีกลิ่นฉุน ใบรูปรีแกมรูปไข่ ดอกสีขาวหอมออกเป็นช่อสั้น ๆ ตามปลายกิ่ง ผลรูปไข่แกมรูปบรรทัด สุกสีส้ม          ๓/๑๖๐๙
           ๖๒๐. แก้ว ๔ ชื่อหนอนขนาดใหญ่จำพวกหนึ่ง โดยมากตัวสีเขียวใบไม้ มีลายสีต่าง ๆ เป็นบั้ง ๆ เป็นหนอนหรือตัวอ่อนของผีเสื้อกลางคืน          ๓/๑๖๑๓
           ๖๒๑. แก้ว ๕ - นก มีอยู่ประมาณ ๕๐๐ ชนิดด้วยกัน ชนิดใหญ่ที่มีหางยาว สีสันฉูดฉาด หลายสี มักเรียกตามภาษาโปร์ตุเกสว่ามาคอ ชนิดเล็กลงมา หางไม่ยาว และมีขน หงอน มักเรียกตามภาษามลายูว่า นกกระตั้ว ตัวเล็กมากอย่างนกหกเรียกกันตามภาษามลายูว่าลอรี          ๓/๑๖๑๓
                     นกแก้วและนกหกในประเทศไทยขนสีเขียวแทบทั้งตัว นกแก้วในประเทศไทยมีสี่ชนิด และมีนกหก ซึ่งเป็นนกแก้วชนิดเล็ก หางสั้นอีกสามชนิดคือ
                     ๑. นกแก้วใหญ่, แก้วโม่ง เป็นนกแก้วขนาดใหญ่ที่สุดที่มีในประเทศไทย หัดพูดเลียนภาษาคนได้
                     ๒. นกแก้วแขก หรือนกแก้วอกแดง ชอบอยู่เป็นฝูงใหญ่ หัดพูดเลียนภาษาคนได้บ้าง
                     ๓. นกแก้วกะลิง หรือนกแล เป็นนกแก้วขนาดกลาง ตัวขนาดนกเอี้ยง แต่หางยาวกว่ามาก
                     ๔. นกแก้วพม่า หรือนกแก้วหัวเทา ในฤดูร้อนชอบอยู่ตามภูเขาสูง ในฤดูหนาวมักลงมาอยู่ที่ต่ำ
                     ๕. นกหกใหญ่ ขนาดเล็กกว่านกเอี้ยง หางสั้นผิดนกแก้วอื่น ๆ
                     ๖. นกหกปากแดง หรือนกหกอินเดีย มีขนาดเล็กมาก โตกว่านกกระจอกบ้านเล็กน้อย
                     ๗. นกหกปากกา หรือนกหกมลายู มีขนาดเล็กมาก พอ ๆ กับนกหกปากแดง
           ๖๒๒. แก้วกิริยา - นาง เป็นลูกสาวเจ้าเมืองสุโขทัย มีเรื่องราวกล่าวไว้ในวรรณคดีไทยเรื่องขุนช้างขุนแผนว่า บิดาขายฝากนางไว้กับขุนช้างที่เมืองสุพรรณ เมื่อขุนแผนขึ้นเรือนขุนช้าง ได้นางเป็นภรรยา แล้วจากไปรับนางวันทองหนีเข้าป่า นางได้เอาเงินที่ขุนแผนให้ไถ่ตัวออกจากขุนช้างไปอาศัยเพื่อเก่าอยู่ในกรุงศรีอยุธยา เมื่อขุนแผนชนะความขุนช้างแล้ว ได้ก็พานางพร้อมด้วยนางวันทองมาอยู่กินด้วยกัน เมื่อขุนแผนถูกขังในคุก นางได้คอยส่งเสียขุนแผน ตอนขุนแผนยกทัพไปปราบเชียงใหม่ นางคลอดลูกชายขณะประชุมทัพจึงให้ชื่อว่า พลายชุมพล เมื่อขุนแผนมีชัยชนะกลับมา ได้ไปครองเมืองกาญจนบุรี นางได้ไปอยู่กับสามีพร้อมด้วยนางลาวทอง          ๓/๑๖๒๐
           ๖๒๓. แก้วฟ้า ๑ - พระ หรือพระยอดฟ้า (พ.ศ.๒๐๗๙ - ๒๐๙๑) เป็นโอรสสมเด็จพระไชยราชาธิราช ซึ่งประสูติแต่ท้าวศรีสุดาจันทร์ พระสนมเอกฝ่ายซ้าย ได้ขึ้นเสวยราชย์ เมื่อปี พ.ศ.๒๐๘๙ ขณะมีพระชนม์ ๑๑ พรรษา ครองราชย์ได้สองปี ก็ถูกขุนวรวงศาธิราชชิงราชสมบัติ และให้นำพระแก้วฟ้าไปสำเร็จโทษ          ๓/๑๖๒๑
           ๖๒๔. แก้วฟ้า ๒ - พระ เป็นพระราชธิดาของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ราชาธิราช ซึ่งประสูติแต่พระสนม เมื่อพระไชยเชษฐา เจ้ากรุงศรีสัตนาคมหุต แต่งทูตมาทูลขอพระราชทาน พระราชธิดาคือ พระเทพกษัตริย์ไปเป็นพระอัครมเหสี พระมหาจักรพรรดิ์ได้พระราชทานพระแก้วฟ้าไปแทน เมื่อพระไชยเชษฐาทราบเรื่องจึงนำเสด็จพระแก้วฟ้ากลับมาส่งคืน          ๓/๑๖๒๒
           ๖๒๕. แก้วฟ้า ๓ - พระ ราชธิดาพระเจ้ากรุงศรีสัตนาคมหุต ซึ่งพระราชธิดาจัดแจงแต่งเชิญเสด็จมาถวายแด่พระเพทราชา แต่กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (หลวงสรศักดิ์) ได้รับพระแก้วฟ้าขึ้นไว้ ณ พระราชวังบวรสถานมงคล แล้วจึงขอพระราชทานนางจากพระเพทราชา          ๓/ ๑๖๒๓
           ๖๒๖. แก้วฟ้า ๔ - นัก เป็นเจ้าเขมรองค์หนึ่งในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ ได้เกิดวิวาทกับที่เมืองกัมพูชากับนักเสด็จ นักแก้วฟ้าไปเมืองญวน ขอทัพญวนมาตีกัมพูชา นักเสด็จหนีมากรุงเทพ ฯ พระเจ้าอยู่หัวท้ายสระจึงโปรดให้จัดทัพไปตีญวน และเขมร มีชัยชนะ นักแก้วฟ้ายอมอ่อนน้อมถวายดอกไม้เงินดอกไม้ทอง เป็นเมืองขึ้นของไทยสืบไป          ๓/๑๖๒๓
           ๖๒๗. แก้วมรกต - พระ มีตำนานสมบูรณ์อยู่แล้วในหนังสือตำนานพระพุทธรูปสำคัญของสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ
                    มีชื่อเรื่องในหนังสือตำนานโบราณแต่งเป็นภาษามคธชื่อรัตนพิมพวงศ์ เล่าเรื่องเดิมของพระพุทธรูปองค์นี้ว่า เทวดาสร้างถวายพระอรหันต์มีนามว่า พระนาคเสนเถระ ในเมืองปาตลีบุตร ต่อมาได้ตกไปอยู่ที่เมืองลังกาทวีป แล้วตกมากัมโพชา เมืองศรีอยุธยา เมืองละโว้ เมืองกำแพงเพชร เมืองเชียงราย เจ้าเมืองเชียงรายเอาปูนทาลงรักปิดทองบรรจุไว้ในพระเจดีย์ที่เมืองเชียงราย ต่อมาพระเจ้าสามฝั่งแกนเจ้าเมืองเชียงใหม่อัญเชิญจะให้มาประดิษฐานที่เมืองเชียงใหม่ แต่ช้างที่อัญเชิญเสด็จ กลับพาไปทางนครลำปาง จึงยอมให้ไปประดิษฐานไว้ในนครลำปางอยู่นาน ๓๒ ปี
                    ต่อมาในปี พ.ศ.๒๐๑๑ พระเจ้าติโลกราชได้ครองเมืองเชียงใหม่ ได้อัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐานไว้ที่เชียงใหม่ถึง ๘๔ ปี ครั้นปี พ.ศ.๒๐๙๔ พระเจ้าไชยเชษฐา ราชบุตรพระเจ้าโพธิสาร เจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุด ซึ่งครองเมืองเชียงใหม่อยู่ เมื่อพระเจ้าโพธิสารสวรรคต ได้กลับไปเมืองหลวงพระบางเพื่อปราบจลาจล และได้อัญเชิญพระแก้วมรกตไปด้วย พระแก้วมรกตได้ประดิษฐานอยู่ ณ เมืองหลวงพระบาง ๑๒ ปี ต่อมาได้ย้ายราชธานีไปอยู่เมืองเวียงจันทน์ ได้อัญเชิญพระแก้วมรกตไปด้วย จึงได้ประดิษฐานอยู่ที่เมืองเวียงจันทน์เป็นเวลา ๒๑๔ ปี
                    ต่อมาในปี พ.ศ.๒๓๒๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า ฯ ขณะดำรงพระยศเป็นสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ได้เป็นจอมทัพขึ้นไปตีกรุงศรีสัตนาคนหุต ได้เมืองเวียงจันทน์ แล้วได้อัญเชิญพระแก้วมรกตกับพระบางลงมายังกรุงธนบุรี ประดิษฐานไว้ ณ วัดพระแก้วในบริเวณพระราชวังเดิม ครั้นพระองค์ทรงสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อปี พ.ศ.๒๓๒๕ ก็ได้โปรดให้สร้างพระอารามขึ้นเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตคือ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม แล้วอัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐานไว้ในพระอุโบสถ เมื่อปี พ.ศ.๒๓๒๗          ๓/๑๖๒๓
           ๖๒๘. แก้วหน้าม้า - นาง  เป็นชื่อนางเอกในนิทานคำกลอน ซึ่งนายบุศย์แต่งเติมจากนิยายของเก่า เป็นเรื่องที่แสดงละครนอกได้รับความนิยมแพร่หลาย พระเอกในเรื่องนี้ชื่อพระปิ่นทอง          ๓/๑๖๓๑
           ๖๒๙. แกะ เป็นสัตว์เคี้ยวเอื้องชนิดหนึ่งรูปร่างคล้ายแพะ แต่มีลำตัวป้อมกว่า เป็นสัตว์มีค่าเพราะใช้ขนทำเครื่องนุ่งห่ม และเนื้อใช้เป็นอาหาร แกะมีถิ่นเดิมอยู่ซีกเหนือของโลก (เก่าและใหม่) เป็นสัตว์ที่แข็งแรง ตกลูกปีละสองครอกและเติบโตเต็มวัยราว ๙ – ๑๐ เดือน          ๓/๑๖๓๔
           ๖๓๐. โก ชื่อแคว้นซึ่งเคยเป็นอาณานิคมของโปรตุเกสในอินเดีย ทางตะวันตกตกทะเลอาหรับ ทางเหนือ ตะวันออก และใต้ จดรัฐบอมเบย์          ๓/๑๖๓๕
                     แคว้นนี้แต่เดิมเป็นดินแดนของอาณาจักรศรีวิชัยนคร ระหว่างปี พ.ศ.๑๙๑๓ - ๒๐๑๓ ต่อมาได้เปลี่ยนมาอยู่ในปกครองของอาณาจักรพิชาปุระ ต่อมาในปี พ.ศ.๒๐๕๓ บางส่วนของแคว้นนี้ถูกชาวโปรตุเกสเข้ายึดครอง และกลายเป็นสถานีการค้าที่สำคัญ และยังเป็นศูนย์กลางการดำเนินงานของมิชชันนารีด้วย
           ๖๓๑. โกโก้ ไม้ต้นขนาดเล็กเป็นพุ่ม เมล็ดเมื่อป่นเป็นผงแล้วใช้บริโภคเป็นเครื่องดื่มประเภทน้ำชา กาแฟ หรือทำขนมต่าง ๆ มีถิ่นกำเนิดทางทวีปอเมริกาแถบร้อน และหมู่เกาะอินเดียตะวันตก ใบรูปรีแกมรูปบรรทัด ดอกเล็กออกเป็นกระจุกตามกิ่งและลำต้น กลีบชั้นนอกสีชมพู ผลรูปรีแกมรูปกรวยสีเหลืองฉาบแดง
                    ชาวเมกสิกันเรียกผลโกโก้ว่า ชอกโกแลต          ๓/๑๖๓๕
           ๖๓๒. โกโกนอร์ เป็นทะเลสาบน้ำเค็ม จีนเรียกว่า ซิงไฮ อยู่ทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือของแคว้นซิงไฮในประเทศจีน อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล ๓,๐๓๔ เมตร มีพื้นที่ประมาณ ๕,๙๘๐ ตารางกิโลเมตร เป็นทะเลสาบน้ำตื้นที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจน้อย มีพื้นที่ ๕,๙๘๐ ตร.กม. ระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมีนาคม น้ำในทะเลสาบนี้แข็ง          ๓/๑๖๓๖
           ๖๓๓. โกโกล, นิโคไล, วาสิลีวิช (พ.ศ.๒๓๕๒ - ๒๓๙๕) เป็นนักเขียนนวนิยาย และนักแต่งบทละครชาวรุสเซีย          ๓/๑๖๓๖
           ๖๓๔. โกงกาง พรรณไม้ป่าเลนน้ำเค็ม ในประเทศไทยมีอยู่สองชนิดขึ้นรวม ๆ กันไป สังเกตรู้จักได้โดยง่ายที่เรือนราก มีลักษณะแปลกกว่าพรรณไม้อื่น ๆ ที่ขึ้นในป่าเดียวกัน คือ เรือนรากสูงพ้นขึ้นมาจากพื้นดินและผิวน้ำ ประกอบด้วยรากค้ำ หรือรากโกงกางช่วยค้ำยันลำต้น และต้านกระแสน้ำและลม
                     ต้นโกงกางนอกจากจะใช้ทำฟืน และถ่านไม้ชนิดดีทีสุดแล้ว ยังช่วยป้องกันรักษาชายฝั่งทะเลจากการกัดเซาะของกระแสน้ำ และเป็นแนวบังลมตามชายฝั่งได้เป็นอย่างดี และช่วยทำให้ฝั่งทะเลงอกล้ำออกไปได้อยู่เสมอ          ๓/๑๖๓๙
           ๖๓๕. โกงกาง - ปลา เป็นปลาไม่มีเกล็ด จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับปลาแกหรือแค้ เป็นปลาขนาดเล็ก อาศัยอยู่ตามลำธารบนภูเขา          ๓/๑๖๔๒
           ๖๓๖. โกณฑัญญะ ๑ พระนามพระพุทธเจ้าองค์หนึ่งซึ่งเสด็จอุบัติในโลกในมัณฑกัปก่อน แต่ภัทรกัปนี้ นับเป็น พระพุทธเจ้าลำดับที่ ๒ ในจำนวนพระพุทธเจ้า ๒๕ พระองค์ที่เสด็จอุบัติแล้วในโลก          ๓/๑๖๔๓
           ๖๓๗. โกณฑัญญะ ๒ หรือพระอัญญาโกณฑัญญะ เป็นพระสงฆ์องค์แรกในพระพุทธศาสนา เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าประสูติใหม่ ๆ ท่านได้ตรวจเห็นว่า พระกุมารมีพระลักษณะต้องตามตำรับมหาปุริสลักษณพยากรณ์ศาสตร์ครบถ้วน ได้ถวายคำทำนายว่า พระกุมารต้องเสด็จออกผนวชเป็นศาสดาเอกในโลก เมื่อพระมหาบุรุษเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์ ท่านได้ทราบข่าว จึงชวนพราหมณ์อีกสี่คนคือ วัปปะ ภัททิยะ มหานาม และอัสชิ ออกบวชตามเสด็จ และติดตามไปยังตำบลอุรุเวลาเสนานิคมเฝ้าปฏิบัติพระมหาบุรุษ ครั้นพระมหาบุรุษทรงเลิกบำเพ็ญทุกรกิริยา ท่านทั้งห้าสำคัญว่า พระมหาบุรุษทรงละความเพียรก็คลายความเลื่อมใส พากันหนีไปบำเพ็ญพรตอยู่ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี
                    เมื่อพระมหาบุรุษได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว ทรงระลึกถึงคณะปัญจวัคคีย์มีโกณฑัญญะเป็นหัวหน้า ว่าเป็นผู้ควรได้รับพระธรรมเทศนาเป็นครั้งแรก จึงได้เสด็จไปแสดงธรรมโปรดท่านทั้งห้า พระธรรมจักรกัปปวัตนสูตร อันเป็นพระปฐมเทศนา เมื่อท่านทั้งห้าได้ฟังสัจธรรมจบงแล้ว ท่านโกณฑัญญะแต่ผู้เดียวได้ธรรมจักษุบรรลุโสดาปัตติผล เป็นพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าทรงทราบด้วยพระญาณ จึงเปล่งพระอุทานว่า "โกณฑัญญะรู้ดีแล้ว" ตั้งแต่วันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ เป็นต้นมา ท่านได้ทูลขอบวชในสำนักของพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าก็ประทานเอหิภิกขุ อุปสมบทแก่ท่าน สังฆรัตนจึงเกิดขึ้นในโลกนับแต่นั้นเป็นต้นมา และเมื่อพระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมเทศนากัณฑ์ที่สองชื่อ อนัตลักขณะสูตร โปรดอีก ท่านทั้งห้าต่างได้บรรลุอรหัตเป็นพระอรหันต์ทั้งหมด
                    ท่านได้เป็นกำลังของพระพุทธศาสนาในกาลต่อมา พระพุทธเจ้าทรงยกย่องท่านไว้ในเอตทัดสถานฝ่ายรัตตัญญู คือ ยิ่งกว่าภิกษุทั้งหลายในทางเป็นผู้รู้ราตรีนาน เป็นคนเก่าแก่ รู้เรื่องราวที่ล่วงมาแล้วได้เป็นอย่างดี มีประสบการณ์มาก          ๓/๑๖๔๓
           ๖๓๘. โกตาบาห์รู เป็นเมืองหลวงของรัฐกลันตัน ในประเทศมาเลเซีย ตัวเมืองอยู่ห่างทะเลประมาณ ๑๑ กม.ห่างจากจังหวัดนราธิวาสของไทยประมาณ ๕๕ กม. เป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมทำเครื่องเล่น และทอผ้าโสร่ง ได้ชื่อว่าเป็นอู่ข้าวอู่น้ำแห่งหนึ่ง มีทางรถไฟติดต่อกับสุไหงโก - ลค เข้าสู่ประเทศไทย          ๓/๑๖๔๖
           ๖๓๙. โกทา เป็นเมืองอุตสาหกรรม และการค้าที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศเยอรมัน เป็นเมืองเก่าแก่ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๓ เมืองนี้ได้สร้างไว้งดงามมากยังมีโบสถ์กับวังงาม ๆ ครั้งพุทธศตวรรษที่ ๒๐ อยู่จนถึงทุกวันนี้          ๓/๑๖๕๑
           ๖๔๐. โกนาคมน์ พระนามพระพุทธเจ้าองค์หนึ่ง ซึ่งเสด็จอุบัติในภัทรกัปนี้ นับเป็นพระพุทธเจ้าพระองค์ที่ ๒๓ ในจำนวนพระพุทธเจ้าที่ได้เสด็จอุบัติแล้วในโลก และนับเป็นพระพุทธเจ้าอันดับที่สอง ในจำนวนพระพุทธเจ้าสี่พระองค์ที่ได้ตรัสรู้แล้วในภัทรกัปนี้          ๓/๑๖๕๑
           ๖๔๑. โกบี เป็นทะเลทรายใหญ่อยู่ทางตอนกลางของทวีปเอเซีย มีอาณาเขตส่วนใหญ่อยู่ในแคว้นมองโกเลีย มีพื้นที่ประมาณ ๑,๓๐๐,๐๐๐ ตารางกิโลเมตร มีลักษณะเป็นแอ่ง อยู่ในบริเวณที่ราบสูง ส่วนมากเป็นพื้นที่กรวดทราบ ซึ่งใช้ประโยชน์ไม่ได้นอกจากตามชายเขตมีฝนตกบ้าง มีลักษณะเป็นทุ่งหญ้าสเต็ปส์ใช้เลี้ยงสัตว์ได้ มีผู้คนอาศัยอยู่เขาบางมาก ส่วนใหญ่เป็นชนเผ่ามองโกลมีอาชีพทางเลี้ยงสัตว์เร่ร่อน          ๓/๑๖๕๒
           ๖๔๒. โกเบ เป็นเมืองท่าสำคัญที่สุดคู่กับเมืองท่าโยโกฮามา ของญี่ปุ่น และเป็นเมืองหลวงของมณฑลฮิโอโง ตั้งอยู่บนอ่าวโอซากา ทางตอนใต้ของเกาะฮอนชู          ๓/๑๖๕๓
           ๖๔๓. โกมารภัจ - ชีวก แพทย์หลวงประจำพระองค์พระเจ้าพิมพิสาร พระเจ้าแผ่นดินแคว้นมคธ และพระพุทธเจ้ากับพระพุทธสาวก
                    หมอชีวกได้ขอพระพุทธเจ้า ให้ภิกษุสงฆ์พุทธสาวกรับคหบดีจีวรได้ด้วย เพราะแต่เดิมมาถึงเวลานั้นประมาณ ๒๐ ปีมาแล้ว พระพุทธเจ้ากับพระภิกษุสงฆ์ ทรงแต่ผ้าบังสุกุลจีวรเท่านั้น ไม่รับจีวรที่คนอื่นถวายเลย
                    ต่อมา หมอชีวก ได้ถวายสวนมะม่วงที่ได้รับพระราชทานมาเป็นสังฆารามเรียกว่า วัดชีวกัมพวนาราม อุทิศพระพุทธเจ้ากับทั้งพระสงฆ์พุทธสาวก ซึ่งมาแต่จาตุรทิศ
                    พระพุทธเจ้าได้ประทานเอตทัคคะแก่หมอชีวก ได้รับสั่งว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย บรรดาอุบาสกผู้เป็นสาวกของตถาคต ซึ่งเป็นผู้มีความเลื่อมใสในบุคคล ชีวกโกมาภัจเป็นเลิศ"           ๓/๑๖๕๕
           ๖๔๔. โกโมริน ชื่อแหลมอยู่ในรัฐทราวานดอร์ ทางตอนใต้ของประเทศอินเดียตรงสุดภูเขาฆาต ตะวันตก นับเป็นแหลมที่อยู่ทางตอนใต้ที่สุดของประเทศอินเดีย          ๓/๑๖๖๖
           ๖๔๕. โกรกพระ อำเภอขึ้น จ.นครสวรรค์ ภูมิประเทศเป็นที่ราบทำนาได้ทั่วไป          ๓/๑๖๖๖
           ๖๔๖. โกรเชียร, ฮิวโก เป็นนักกฎหมายระหว่างประเทศ และนักการเมือง ชาวฮอลันดา (พ.ศ.๒๑๒๖ – ๒๑๘๘)          ๓/๑๖๖๖
           ๖๔๗. โกรเนอร์ เป็นชื่อเงินตราที่ใช้ในประเทศเดนมาร์ก และประเทศนอร์เวย์          ๓/๑๖๗๖
           ๖๔๘. โกรพ กษัตริย์จันทรวงศ์ ซึ่งสืบสกุลจากท้าวกุรุราช โดยมากใช้เรียกโอรสท้าวธฤตราษฎร์ เพื่อให้ผิดกับพวกโอรสท้าวปาณฑุ ที่เรียกปาณฑพ ซึ่งทำสงครามกันในมหาภารต          ๓/๑๖๗๗
           ๖๔๙. โกลหรือโกลาเรียน ชื่อรวมเรียกชนชาติต่าง ๆ ซึ่งเป็นชาวป่าชาวเขาในประเทศอินเดียภาคกลาง และภาคตะวันออก เข้าใจกันว่าเป็นชนชาวพื้นเมืองเดิมทีเรียกว่า ทัศยุ ในสมัยพระเวท          ๓/๑๖๗๗
           ๖๕๐. โกลด์ โคสต์ เป็นชื่อรัฐในอัฟริกาตะวันตก ปัจจุบันเป็นประเทศกานา โดยรวมแคว้นโตโกแลนด์เข้าไปด้วย มีเมืองหลวงชื่ออัคครา รัฐนี้ตั้งอยู่จดชายฝั่งอ่าวกินีทางตอนใต้
                    ชาวยุโรปชาติแรกที่เข้ามาในโกลด์โคสต์คือ โปร์ตุเกส ซึ่งเข้ามาแสวงหาทาสนิโกร และทองคำ ในตอนต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๐ ต่อมาในพุทธศตวรรษที่ ๒๒ และ ๒๓ บริษัทการค้าของอังกฤษ เดนมาร์กและฮอลันดา ได้เข้ามาทำการค้าบ้าง และได้สร้างสถานีการค้าขึ้นตามชายฝั่ง ในที่สุดได้ตั้งเป็นอาณานิคมของอังกฤษ ขึ้นในปี พ.ศ.๑๔๑๗ ได้รับเอกราชเมื่อปีพ.ศ.๒๕๐๐ แล้วเปลี่ยนชื่อเป็นประเทศกานา          ๓/๑๖๗๗
           ๖๕๑. โกล์ดสมิธ, ออลิเวอร์ (พ.ศ.๒๒๗๑ - ๒๓๑๗) เป็นกวีชาวอังกฤษ ซึ่งเป็นนักเขียนบทละคร นวนิยาย และบทความต่าง ๆ ด้วย          ๓/๑๖๗๙
           ๖๕๒. โกลาหล แปลว่า ความกึกก้อง ความสนั่นหวั่นไหว หมายความว่าประกาศให้ทราบกันทั่วบ้านทั่วเมืองในเหตุการณ์ที่สำคัญ ๆ เป็นพิเศษ มีกล่าวไว้ในคัมภีร์ปรมัตถโชติกา อรรถกถาสุตนิบาต ขุทกนิกาย ว่าเหตุการณ์สำคัญอย่างนี้มีห้าอย่างคือ
                    ๑. กัปโกลาหล ท่านว่าเทพยดาเหล่ากามาพจรได้ข่าวว่ากัปทีตนอาศัยอยู่จักล่มจม กัปใหม่จักเกิดขึ้น จึงร่วมกับมนุษย์ทั้งหลายเที่ยวป่าวประกาศไปในแดนมนุษย์
                    ๒. จักวัตติโกลาหล ท่านว่าขณะเมื่อว่างพระศาสนา เทพยดาเหล่ากามาพจรได้ข่าวว่าอีกร้อยปีพระเจ้าจักรพรรดิ์จักอุบัติในโลก จึงร่วมกับชาวโลกเที่ยวป่าวประกาศไปทั่วแดนมนุษย์
                    ๓. พุทธโกลาหล ท่านว่าเทพยดาชั้นสุทธาวาสได้ข่าวว่า อีกพันปีพระพุทธเจ้าจะมาตรัสในโลกนี้ จึงเที่ยวป่าวประกาศไปในแดนมนุษย์
                    ๔. มงคลโกลาหล ท่านว่าเมื่อก่อนพระพุทธเจ้าตรัสรู้ เกิดมงคลปัญหาขึ้นในชมพูทวีปว่าอะไรเป็นมงคล ผู้ใดรู้มงคล ต่างโต้เถียงกันทั้งมนุษย์ เทวดา ตลอดถึงพรหมโลก
                    ๕. โมเนยโกลาหล ท่านว่ามีปัญหาปรารถปัญญามุนีเกิดขึ้น คนทั้งหลายต่างโต้เถียงกันแพร่ไปถึงชาวสวรรค์ด้วย แต่ไม่มีใครชี้ขาดได้          ๓/๑๖๘๑
           ๖๕๓. โกลิยะ เป็นชื่อวงศ์กษัตริย์ในอินเดียสมัยโบราณ สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้ารามราช ผู้ครองนครพาราณสีกับพระนางปิยา อัครมเหสี ผู้เป็นเชษฐภคินีของพระเจ้าโอกกามุขมหาราช ซึ่งเป็นบรรพบุรุษของศากยวงศ์ ผู้ครองกรุงกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะโบราณ          ๓/๑๖๘๓
           ๖๕๔. โกศ ที่ใส่ศพนั่ง มีอยู่สองชั้นคือชั้นในและชั้นนอก ชั้นในเรียกว่าโกศมีอยู่สองชนิดคือ ชนิดหนึ่งเป็นรูปทรงกระบอกปากผาย ฝาครอบเป็นลูกแก้วห้าชั้นมียอด ทำด้วยเงินลงรักปิดทอง มีอยู่องค์เดียว นอกนั้นทำด้วยทองแดงหรือเหล็กลงรักปิดทอง สำหรับทรงพระศพพระราชวงศ์ชั้นเจ้าฟ้า ฝาครอบห้าชั้นมียอด และสำหรับพระราชวงศ์ตั้งแต่พระองค์เจ้าลงไปจนถึงข้าราชการ ฝาครอบสามชั้นมียอด อีกชนิดหนึ่งทำด้วยเหล็กเป็นรูปสี่เหลี่ยม ฝาครอบสามชั้นมียอดหุ้มผ้าขาวสำหรับพระราชวงศ์ และลงรักปิดทองสำหรับข้าราชการ ส่วนชั้นนอกเรียกว่าลอง สำหรับประกอบนอกตัวโกศมีลักษณะและชื่อเรียกต่างกัน ตามชั้น มีอยู่ ๑๑ ชั้นด้วยกัน ตั้งแต่พระลองทรงใหญ่จนถึงลองโถ          ๓/๑๖๘๗
           ๖๕๕. โกศล, โกสล มหาชนบทในประเทศอินเดียหนึ่งในสิบหกแคว้นครั้งพุทธกาล แบ่งออกเป็นอุตรโกศล และทักษิณโกศล แคว้นอุตรโกศสล มีเมืองหลวงชื่อ ศราวัสดี หรือสาวัตถี ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำอจิรวดี แคว้นทักษิณโกศลหรือที่เรียกว่า แคว้นโกศล มีเมืองหลวงชื่อ อโยธยา และสาเกต โดยลำดับ ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำสรยู
                    ในสมัยพุทธกาล พระเจ้าประเสนชิตเป็นพระมหากษัตริย์ของแคว้นโกศล มีอาณาเขตกว้างขวาง และรวมเมืองพาราณสี กับเมืองกบิลพัสดุ์ไว้ด้วย พระเชตวันวิหาร อยู่ในกรุงสาวัตถี เคยเป็นที่ประทับของพระพุทธเจ้าอยู่ถึง ๒๕ พรรษา          ๓/ ๑๗๐๙
            ๖๕๖. โกษาธิบดี (ปาน) เรียกกันเป็นสามัญว่า โกษาปาน เป็นข้าราชการสำคัญในวงการทูตของไทย
                    ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์ ฯ ได้ส่งราชทูตไปเจริญทางพระราชไมตรีกับประเทศฝรั่งเศส ในรัชสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ โดยมีพระวิสูตรสุนทร (ปาน ภายหลังได้เป็นที่ โกษาธิบดี) เป็นอัครราชทูตไปถึงฝรั่งเศส เมื่อปี พ.ศ.๒๒๒๙ และกลับมายังกรุงศรีอยุธยา เมื่อปี พ.ศ.๒๒๓๐          ๓/๑๗๐๕
            ๖๕๗. โกษาธิบดี (เหล็ก) เรียกกันเป็นสามัญว่า โกษาเหล็ก เป็นพี่ชายของโกษาปาน เป็นข้าราชการรุ่นใหม่ที่ สมเด็จพระนารายณ์ ฯ ทรงเชื่อถือ ได้ยกทัพไปตีเมืองลำปาง ลำพูน และเชียงใหม่ได้ เมื่อปี พ.ศ.๒๒๐๕ และยังได้ยกทัพไปตีเมืองพม่าอีกด้วย โดยยกกองทัพไป เมื่อปี พ.ศ.๒๒๐๗ ได้ล้อมเมืองพุกามไว้จนถึงต้นปี พ.ศ.๒๒๐๘ ก็ไม่สามารถตีเมืองพุกามได้ เสบียงอาหารขัดสนจึงยกทัพกลับ          ๓/๑๗๑๒
           ๖๕๘. โกสัมพี เกาศามพี ราชธานีของพระเจ้าอุเทนแห่งมหาชนบทอังสะ ในสมัยพุทธกาลปัจจุบันเป็นหมู่บ้านชื่อ โกศัม บนฝั่งซ้ายแม่น้ำยมุนา ห่างจากเมืองอาละหะบาดไปทางตะวันตก ประมาณ ๔๘ กม. พระพุทธเจ้าโดยเสด็จประทับอยู่ใน โฆษิตาราม ซึ่งตั้งอยู่ในเมืองนี้          ๓/๑๗๑๕
           ๖๕๙. โกสุมพิสัย อำเภอ ขึ้น จ.มหาสารคาม เดิมเป็นหมู่บ้านเรียกว่า บ้านหอขวาง ยกเป็นเมืองโกสุมพิสัย เมื่อปี พ.ศ.๒๔๒๐ และยุบเป็นอำเภอ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๕๗
                     ภูมิประเทศตอนเหนือและตอนกลางเป็นที่ราบต่ำมีห้วย หนอง คลอง บึงมาก ตอนกลางมีพรรณไม้ต่าง ๆ ตอนใต้เป็นป่าทึบ          ๓/๑๗๑๕
           ๖๖๐. โกหร่าน หรือกุรอ่าน  เป็นนามคัมภีร์สูงสุดของศาสนาอิสลาม เดิมเป็นคำกล่าวของพระอัลเลาะห์ หรือที่เรียกกันเป็นสามัญว่า พระอาหล่า โดยปราศจากอักษรเสียงคำเรียบเรียง และประโยค และไม่เป็นภาษาหนึ่งภาษาใด แต่ได้แปลไว้เป็นภาษาอาหรับ ในกระดานมหัศจรรย์แผ่นหนึ่ง พระอาหล่าได้มีคำสั่งให้ยิบรอเอล (เทวทูต) นำกุรอ่านจากกระดานนั้น มารักษาไว้ในสถานที่หนึ่งที่อยู่บนฟ้าชั้นแรก ต่อมายิบรอเอลจึงนำกุรอ่านมามอบให้กับ นาบีมูฮำหมัด หรือที่เรียกกันเป็นสามัญว่า พระมะหะหมัด ที่ละน้อยตามเหตุการณ์ในสมัยนั้น จนครบถ้วนในระยะเวลา ๒๒ ปี กับ ๓ เดือน รวมทั้งสิ้น ๖๖๖๖ อายะห์ (วรรค) มี ๑๑๒ ซูเราะฮ์ (บท) และแบ่งเป็น ๓๐ ส่วน ข้อความและสำนวนโวหารของคัมภีร์โกหร่านเป็นภาษาที่สูงสุด ซึ่งกวีอาหรับชั้นสูงไม่สามารถ ที่จะประพันธ์เทียบเคียงได้
                   ข้อความในคัมภีร์โกหร่านแบ่งออกเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้สิบประเภทคือ
                   ๑. เกี่ยวกับคุณของการกระทำดี ๑,๐๐๐ อายะฮ์
                   ๒. เกี่ยวกับโทษของการกระทำชั่ว ๑,๐๐๐ อายะฮ์
                   ๓. เกี่ยวกับการบังคับและอนุญาตให้ปฎิบัติ ๑,๐๐๐ อายะฮ์
                   ๔. เกี่ยวกับการห้ามมิให้ปฎิบัติ ๑,๐๐๐ อายะห์
                   ๕. เกี่ยวกับการเปรียบเทียบ ๑,๐๐๐ อายะห์
                   ๖. เกี่ยวกับพงศาวดาร ๑,๐๐๐ อายะห์
                   ๗. เกี่ยวกับการอนุญาตและห้ามในเรื่องการอุปโภคบริโภค ๕๐๐ อายะฮ์
                   ๘. เกี่ยวกับการสวดมนต์วิงวอน ๑๐๐ อายะฮ์
                   ๙. อายะฮ์ที่ยกเลิก ๓๓ อายะฮ์
                   ๑๐. อายะฮ์ที่นำมาแทนข้อความที่ยกเลิก

                   คัมภีร์โกหร่าน ไม่ขาดตกบกพร่อง ไม่ได้แก้ไขหรือสังคายนา และไม่มีข้อความที่ขัดแย้งกัน ความสำคัญของคัมภีร์โกหร่านได้แก่
                   ๑. เป็นหลักปฎิบัติทั่วไป ประกอบด้วยการนมัสการ ความแพ่ง ครอบครัว และมรดก และความอาญา
                   ๒. ผู้อ่านและผู้ฟังแม้เพียงอักษรเดียวก็ได้บุญ
                   ๓. ผู้อ่านและปฎิบัติตามบัญญัติห้ามกับบัญญัติบังคับ และอนุญาตให้ปฎิบัติของคัมภีร์ จะนำมาให้ผู้นั้นและบิดามารดา ของเขาเข้าสู่สวรรค์
                   ๔. ข้อความของคัมภีร์ต่าง ๆ ที่อัลเลาะห์ให้มาในนาบีก่อน ๆ มีความหมายอยู่ในใจความของคัมภีร์โกหร่านทั้งสิ้น
                   ๕. สรรพสิ่งทั้งหลายในพิภพนี้ ทั้งอดีตและอนาคตปรากฎอยู่ในใจความของคัมภีร์โกหร่าน
                   ประเทศที่มีรัฐบาลเป็นอิสลาม ห้ามตรากฎหมายที่ขัดแย้งกับคัมภีร์โกหร่าน          ๓/๑๗๑๘
           ๖๖๑. โกห์ อินอร์ คือ เพชรลูกที่ขึ้นชื่อมาก มีประวัติมาตั้งแต่ต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๐ เดิมเป็นสมบัติของออรังเซ็บ กษัตริย์องค์หนึ่งของราชวงศ์โมกุลแห่งอินเดีย ในปี พ.ศ.๒๒๘๒ เพชรลูกนี้ตกไปเป็นของซาห์นาดีร์ ซึ่งเป็นผู้ให้ชื่อเพชรว่า โกอินอร์ เมื่ออังกฤษยึดปัญจาปได้ในปี พ.ศ.๒๓๙๒ บริษัทอินเดียตะวันออก ได้ถวายเพชรลูกนี้แก่พระนางเจ้าวิกตอเรีย          ๓/๑๗๒๐
           ๖๖๒. โกหิมา เป็นเมืองศูนย์กลางบนเทือกเขานากา ของมณฑลอัสสัมในประเทศอินเดีย และเป็นจุดยุทธสาสตร์ที่สำคัญบนเส้นทางลำเลียง ระหว่างดิมาปูร และอิมพัล
                    เมื่อคราวสงครามโลกครั้งที่สอง ญี่ปุ่นได้พยายามยกกำลังเจาะทะลวงพรมแดนประเทศพม่าเข้าสู่ประเทศอินเดียที่อิมพัลแนวหนึ่งและอีกแนวหนึ่งที่เมืองอัคยับ เพื่อเข้าสู่จิตกอง แต่ได้รับการต้านทานที่เมืองโกหิมาจนไม่สามารถจะรุกต่อไปอีกได้          ๓/๑๗๒๒
           ๖๖๓. โก๊ะล่อฝง เป็นพระนามของกษัตริย์ไทยองค์หนึ่ง ซึ่งมีอานุภาพมากอยู่ในดินแดนไทยเดิม เป็นโอรสของพระเจ้าพีล่อโก๊ะ ปรากฎว่าตั้งอาณาจักรไทย อยู่ในเขตมณฑลฮุนหนำ ของประเทศจีน เมื่อประมาณปี พ.ศ.๑๒๙๓ อาณาจักรนี้เรียกว่า อาณาจักรนางเจียว หรือที่เรียกกันว่า น่านเจ้า มีราชธานีอยู่ที่เมืองหนองแส จีนเรียก ตาลีฟู พระเจ้าโก๊ะล่อฝง สิ้นพระชนม์เมื่อประมาณปี พ.ศ.๑๓๒๒
           ในขณะที่พระเจ้าโก๊ะล่อฝงเสวยราชย์อยู่นั้นไทยมีไมตรีอยู่กับจีน เพราะมีอาณาเขตใกล้เคียงกัน ต่อมาเกิดมีการสู้รบกันขึ้น จีนเสียหัวเมืองให้แก่ไทย จีนพยายามตีไทยอีกหลายครั้ง แต่ถูกไทยตีแตกกลับไปทุกครั้ง เมื่อเห็นว่าจะเอาชนะไทยไม่ได้จีนจึงได้หันมาเป็นมิตรไมตรีกับไทย โดยยอมยกราชธิดาให้ทำการวิวาหฺกับอิมาชิ่น ซึ่งเป็นรัชทายาทครองราชย์ในสมัยต่อมา          ๓/๑๗๒๒
            ๖๖๔. ไก่ เป็นสัตว์สองขามีขนปกคลุมลำตัวและปีก จัดให้อยู่ในจำพวกนก
            ไก่ป่า เป็นต้นกำเนิดไก่บ้าน เพราะได้อยู่กับคนในฐานะสัตว์เลี้ยงมาแต่โบราณกาล และด้วยการดูแลคัดเลือกพันธุ์ จึงเกิดมีชนิดและพันธุ์ต่าง ๆ กัน ตามภูมิประเทศดินฟ้าอากาศ และแหล่งที่อยู่อาศัย          ๓/๑๗๒๓
           ๖๖๕. ไกเกยี นางกษัตริย์รูปสวย ได้อภิเษกเป็นมเหสีเอกองค์ที่สามของท้าวทศรถ เมื่อท้าวทศรถได้ประทานพรแก่นาง ที่นางได้ช่วยพระองค์ในการสู้รบกับอสูร นางได้ทูลขอให้พระภรตโอรสเกิดแต่นางเป็นพระราชาสืบสันตติวงศ์ต่อจากพระบิดา และทูลขอให้เนรเทศพระราม ราชโอรสอันเกิดแต่นางเกาศัลยาไปอยู่ป่า ๑๔ ปี          ๓/๑๗๓๕
           ๖๖๖. ไก่งวง เป็นไก่ขนาดใหญ่ อยู่ในวงศ์ไก่ฟ้า พบทั่วไปในอเมริกาเหนือ มีการนำไปเลี้ยงกันแทบทุกแห่งในโลกแต่เดิมมันอยู่ในป่าในประเทศเม็กซิโกตอนใต้ จนถึงรัฐนิวอิงแลนด์และแคนาดา
           ไก่งวงมีขนงามมากเป็นสีบรอนซ์ หัวเปลือย มีเนื้อเป็นตะปุ่มตะป่ำ ตัวผู้ชอบรำแพนขนพองและห่างแผ่          ๓/๑๗๓๕
           ๖๖๗. ไก่ต๊อก เป็นไก่พื้นเมืองของอัฟริกาตะวันตก เกาะดามากัสการ์และเกาะข้างเคียง ปัจจุบันได้แพร่หลายไปเกือบทั่วโลก เพราะมีผู้นิยมเนื้อและไข่
           ไก่ต๊อกป่าอยู่รวมเป็นฝูง ชอบซุกซ่อนตามพุ่มไม้ใบหนา หญ้าสูงและตามริมฝั่งน้ำ วิ่งได้เร็ว บินได้ เมื่อถูกรบกวน          ๓/๑๗๓๗
           ๖๖๘. ไก่เถื่อน - สังฆราช (พ.ศ.๒๒๗๖ - ๒๓๖๕) เป็นพระนามที่ชาวบ้านทั่วไปใช้เรียกสมเด็จพระสังฆราช (สุก ญาณสังวร) เพราะท่านมีเกียรติคุณพิเศษทางวิปัสนากรรมฐาน กล่าวว่าท่านได้เจริญพรหมวิหาร สามารถทำให้ไก่ป่าเชื่องเป็นไก่บ้านได้ จึงได้ชื่อดังกล่าว
                    ท่านเป็นสมเด็จพระสังฆราชเมื่อพระชนมายุได้ ๘๘ ปี สิ้นพระชนม์เมื่อพระชนมายุได้ ๙๐ ปี          ๓/๑๗๓๘
            ๖๖๙. ไก่นา เป็นไก่ชนิดเล็กที่สุดในวงศ์ไก่ฟ้า          ๓/๑๗๔๐
           ๖๗๐. ไก่ป่า เป็นนกชนิดหนึ่ง คนเริ่มรู้จักเลี้ยงไก่มาในภาคตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปเอเชียก่อนสมัยประวัติศาสตร์
           ไก่ป่ามีลักษณะสำคัญที่ผิดกับนกอื่น ๆ คือบนหัวมีหงอนเป็นเนื้อ ไม่ใช่หงอนที่เป็นขน มีเหนียงเป็นเนื้อห้อยลงมางามทั้งสองข้างของโคนปากและคาง
                    ไก่ป่าเป็นต้นตอดั้งเดิมของไก่บ้าน คนเริ่มรู้จักเลี้ยงไก่มาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนสมัยประวัติศาสตร์          ๓/๑๗๔๑
           ๖๗๑. ไกฟอกซ์ (พ.ศ.๒๑๑๓ - ๒๑๔๙) เป็นชาวอังกฤษ ได้อาสาสมัครเป็นทหารในกองทัพสเปน ทำการรบในแคว้นแฟลมเดอร์ และหันไปนับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ได้คบคิดกับพรรคพวกระเบิดรัฐสภา
                    ในขณะนั้น อังกฤษนับถือศาสนาคริสต์นิกายโปรเตสตันท์ ไกฟอกซ์และพรรคพวกที่นับถือนิกายโรมันคาทอลิกได้วางแผนจะระเบิดรัฐสภา และจะจับเจ้าหญิงอลิซาเบธ ราชธิดาพระเจ้าเจมส์ที่ ๑ เป็นตัวประกัน และจะยกขึ้นเป็นพระนางครองประเทศอังกฤษ แต่เขาถูกจับได้และถูกประหารชีวิต
                    ในปัจจุบัน ชาวอังกฤษบางคนยังถือว่าวันที่ ๕ พฤศจิกายน เป็นวันไกฟอกซ์ พวกเด็ก ๆ ทำรูปหุ่นไกฟอกซ์แล้วเอาไฟจุดเผา เพื่อประนามความชั่วร้ายของเขาผู้นี้          ๓/๑๗๔๗
           ๖๗๒. ไก่ฟ้า ไก่ฟ้าในประเทศไทยมีอยู่ห้าชนิดใหญ่ คนไทยส่วนมากมักเรียกว่าไก่ฟ้าเหมือนกันไปหมด มีแต่พวกเดียวที่บางคนเรียกชื่อพิเศษออกไปว่า พญาลอ หรือไก่ฟ้าพญาลอ ทางภาคเหนือเรียกไก่ขวา ส่วนนกบางชนิดในตระกูลย่อยของไก่ฟ้า คนไทยเรียกชื่อพิเศษออกไปต่างหากคือไก่ป่า นกแว่นหรือนกแห้ว นกหว้า และนกยูง          ๓/๑๗๔๘
           ๖๗๓. ไกเฟง เป็นเมืองหลวงของมณฑลโฮนานในประเทศจีน อยู่ห่างไปทางทิศใต้ของแม่น้ำฮวงโหประมาณ ๑๖ กม. เนื่องจากมีทำเลใกล้ทางคมนาคมทางแม่น้ำ และทางทะเล จึงเป็นชุมทางระหว่างประเทศจีนกับประเทศตะวันตกด้วย เดิมเคยเป็นเมืองหลวงของแผ่นดินซุง (พ.ศ.๑๕๐๓ - ๑๘๑๓) ต่อมาเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรจีน (พ.ศ.๑๘๒๓ - ๑๙๔๘)
                    หลักฐานการติดต่อกับประเทศตะวันตกยังคงมีอยู่ มีคนจีนที่นับถือศาสนาอิสลามและมีชาวจีนที่มีเชื้อยิวอยู่มาก ชาวยิวมาตั้งรกรากกันตั้งแต่ปีพ.ศ.๑๗๒๖          ๓/ ๑๗๕๙
           ๖๗๔. ไกยเกษ ชื่อเมืองและเรียกท้าวผู้ครองเมืองนี้ ท้าวไกยเกษมีธิดาชื่อไกยเกษี ได้ยกให้เป็นชายาของกุมารทศรถผู้เป็นโอรสของท้าวอัชบาล ครั้นธิดาตนมีโอรสชื่อ พระพรต ก็ทูลขอจากท้าวทศรถ เพื่ออยู่ช่วยการปกครองกรุงไกยเกษ ท้าวทศรถมอบให้พระสัตรุไปด้วย          ๓/๑๗๖๑
           ๖๗๕. ไกยเกษี ลูกสาวท้าวไกยเกษ เป็นมเหสีท้าวทศรถ          ๓/๑๗๖๑
           ๖๗๖. ไกร ชื่อเรียกต้นไม้ขนาดใหญ่ เคยพบสูงถึง ๒๕ เมตร ลำตัวเป็นพูพอน เรือนใบค่อนข้างโปร่ง ใบรูปหอก ดอกออกเดี่ยว ๆ หรือเป็นคู่ ๆ มีก้านส่งตามง่ามใบและตามกิ่ง ผลสีชมพูมีกระสีจาง ๆ กลม ตอนปลายมีปุ่ม          ๓/๑๗๖๑
           ๖๗๗. ไกรทอง ตัวเอกในนิยายเรื่องไกรทอง เป็นชาวเมืองนนท์ ไปอยู่เมืองพิจิตร ทราบว่าพระยาชาลวันจระเข้ ฉุดนางตะเภาทอง ลูกสาวเศรษฐีเมืองพิจิตรไป ก็รับอาสาอ่านมนต์เรียกชาลวัน เมื่อชาลวันขึ้นมาได้ต่อสู้กัน ชาลวันหนีมุดน้ำลงไปถ้ำแก้ว ไกรทองจุดเทียนระเบิดน้ำตามลงไปเข้าจับชาลวันที่กลายเป็นคนมัดไว้ แล้วเที่ยวค้นพบนางตะเภาทองพาขึ้นหลังชาลวัน บังคับให้มาส่งถึงจวนเจ้าเมือง พวกชาวบ้านรุมกันฆ่าชาลวันตาย เศรษฐียกนางตะเภาทองและตะเภาแก้วผู้น้อง ให้เป็นเมียไกรทองทั้งสองคน          ๓/๑๗๖๒
           ๖๗๘. ไกรพลพ่าย - ขุน เป็นทหารสมเด็จพระพันวษาในเรื่องขุนช้างขุนแผน เดิมอยู่บ้านพลับ ครั้นได้นางทองประศรีเป็นภรรยา แล้วก็พากันมาอยู่ในเมืองสุพรรณบุรี มีลูกชายชื่อพลายแก้ว เป็นผู้มีความซื่อสัตย์ต่อแผ่นดิน และมีฝีมือในการรบทัพจับศึก
                    ครั้งหนึ่ง สมเด็จพระวันวษาเสด็จประพาสป่า เพื่อไล่ควายเถื่อนมาเป็นควายหลวง จึงให้ขุนไกรคุมพวกไปคอยอยู่ที่ดอนใหญ่ แขวงเมืองสุพรรณ เมื่อพระองค์ไปถึงก็มีพระราชดำรัสสั่งให้ขุนไกรไปต้อนควายเถื่อนมาเข้าคอก ขุนไกรกับพวกเข้าตีป่า ไล่ตอน ควายเถื่อน ฝูงควายแตกตื่น เข้าไล่ขวิดผู้คนแตกระส่ำระสาย ขุนไกรใช้หอกแทงควายล้มตายลงมาก สมเด็จพระพันวษาทอดพระเนตรเห็นก็กริ้ว ด้วยทรงสำคัญว่าขุนไกรแทงควายประชด จึงสั่งให้ประหารชีวิตเสีย          ๓/๑๗๖๓
           ๖๗๙. ไกรลาส เป็นภูเขาในเทือกเขาหิมาลัย เหนือทะเลสาบมานัสสโรวระ ประมาณ ๔๐ กม. ธิเบตเรียกเขากังรินโปจี ยอดน้ำสินธุ และพรหมบุตรมาแต่ภูเขานี้
                    ในลัทธิศาสนาฮินดูว่าเขาไกรลาส เป็นที่สถิตของพระอิศวร เขาไกรลาสเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า รัชดาทรี แปลว่า ภูเขาเงิน เพราะมีลักษณะขาวบริสุทธิ์ด้วยหิมะ ไทยเรียกว่า ผาเผือก          ๓/๑๗๖๔
           ๖๘๐. ไกลบ้าน เป็นพระราชหัตถเลขาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า ฯ ที่ทรงพระราชนิพนธ์ระหว่างเสด็จประพาสยุโรป เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๙ - ๒๔๕๐ เป็นพระราชหัตถเลขาพระราชทานมายังสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้านิภานภดล (กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี) ในฐานะที่ทรงเป็นราชเลขานุการฝ่ายในอยู่ในสมัยนั้น รวมจำนวนพระราชหัตถเลขา ๔๓ ฉบับ เป็นหนังสือ ๑,๘๕๐ หน้า ข้อความตรัสเล่าถึงความทุกข์สุขส่วนพระองค์ในระหว่างเสด็จไปยังสถานที่นั้น ๆ ทรงบรรยาย เรื่องที่ได้ทอดพระเนตรเห็น เช่น ภูมิประเทศ และขนบธรรมเนียมของชนชาติต่าง ๆ ตลอดจนกิจการที่ทรงทราบ พร้อมด้วยกระแสพระราชดำริวินิจฉัย          ๓/๑๗๖๔
           ๖๘๑. ไกวเจา  เป็นมณฑลหนึ่งทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศจีน มีพรมแดนทางเหนือจดมณฑลเสฉวนทางตะวันออกจดมณฑลฮูนาน ทางทิศใต้จดมณฑลกวางสี และทางทิศตะวันตกจดมณฑลยูนนาน มณฑลนี้ตั้งอยู่บนที่ราบสูง ขนานด้วยแม่น้ำแยงซีเกียงทางด้านเหนือ และแม่น้ำซีเกียงทางด้านใต้ มีเมืองไกวยางฟูเป็นเมืองศูนย์กลาง และเป็นชุมทางที่สำคัญของภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศจีน
                    ประชากรของไกวเจาเป็นชนเผ่าแม้วและไทย ประมาณร้อยละ ๗๕ ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกับคนจีน ทั้งการแต่งกายและภาษา          ๓/๑๗๖๔

ข.

           ๖๘๒.ข.พยัญชนะตัวที่ ๒ ในพยัญชนะไทย  มีฐานกรณ์ที่เดียวกับพยัญชนะ ก ต่างกันเพียง ก เป็นเสียงเบา (สิกิล) แต่ ข เป็นเสียงหนัก (ธนิต) คือออกเสียง ก + ห พร้อมกัน          ๓/๑๗๖๗
           ๖๘๓. ขงจื๊อ (๘ ปีก่อน พ.ศ. - พ.ศ.๖๔) เป็นผู้ให้กำเนิดลัทธิขงจื๊อของจีน ท่านเป็นชาวเมืองหลู่ อยู่ในมณฑลซันตุงในปัจจุบัน
                    เมื่ออายุได้ ๒๒ ปี ก็เป็นที่ทราบกันดีว่าท่านเป็นปราชญ์ผู้รอบรู้ เมื่ออายุได้ประมาณ ๓๐ ปี ก็ได้เป็นผู้ชำนาญรอบรู้ในประมวลจารีต พิธี หรือลี้ และเริ่มประกาศตนเป็นอาจารย์ ผู้อบรมสั่งสอน เมื่ออายุได้ ๔๖ ปี ท่านได้ไปเรียนรู้วัฒนธรรมจากเล่าตัน (เหลาจื๊อ) ผู้เป็นเจ้าลัทธิเต๋า เมื่ออายุได้ ๕๑ ปี ท่านได้รับตำแหน่งเป็นผู้ว่าการเมืองจุงตู ต่อมาได้เลื่อนตำแหน่งเป็นผู้ว่าการกระทรวงยุติธรรม เมื่ออายุได้ ๕๕ ปี ก็ได้รับหน้าที่เป็นผู้รักษาการในตำแหน่งประธานมนตรี
                    ในระยะบั้นปลายชีวิตขงจื๊อได้ดำเนินชีวิตเป็นนักชำระรวบรวม และคัดเลือกวรรณกรรม และเป็นผู้เชี่ยวชาญในวัฒนธรรมโจว และทั้งเป็นผู้รักษาวัฒนธรรมนั้นด้วย ผลความพยายามในงานนี้มีแจ้งอยู่ในหนังสือที่เรียกว่า คัมภีร์ทั้งห้าของจีน อันได้แก่ คัมภีร์กาพย์ คัมภีร์ประวัติศาสตร์ บันทึกประวัติศาสตร์ฤดูวสันต์ และฤดูสารท (ชุนชิว) คัมภีร์จารีตพิธี และคัมภีร์แห่งการเปลี่ยนแปลง          ๓/๑๗๖๗
           ๖๘๔. ขงเบ้ง (พ.ศ.๗๒๔ - ๗๗๗) รัฐบุรุษผู้ยิ่งใหญ่ และนักกลยุทธวิธีในประวัติศาสตร์จีนสมัยสามก๊ก เกิดที่อำเภอยางตู่ เมืองลางยาง ปัจจุบันเป็นเมืองยิสุยในมณฑลชานตุง ท่านเป็นวีรบุรุษที่ชาวจีนนับถือมากที่สุด (เสฉวน)
                    เล่าปี่ ซึ่งต่อไปจะได้ปกครองแคว้นฉุ ได้ไปหาขงเบ้งที่กระท่อมในหมู่บ้านเชิงเขา ขงเบ้งได้แนะนำเล่าปี่ในอุบายการสร้างกำลังตั้งตัวเป็นใหญ่
                    ในปี พ.ศ.๗๖๓ โจผี บุตรโจโฉ ผู้ครองแคว้นวุย ได้ปลดจักรพรรดิ์ราชวงศ์ฮั่นออกจากราชสมบัติ และตั้งตนเองขึ้นเป็นจักรพรรดิ์ ในปีต่อมาด้วยคำแนะนำของขงเบ้ง เล่าปี่จึงประกาศตนเป็นจักรพรรดิ์ แคว้นเสฉวน และตั้งขงเบ้งเป็นมหาอุปราช
                    ในปี พ.ศ.๗๖๖ เล่าปี่พ่ายแพ้สงครามอย่างย่อยยับแก่แคว้นหงอ และป่วยถึงแก่กรรม ขงเบ้งรับปากเล่าปี่จะประคับประคองอาเต๊าผู้เป็นบุตรให้เป็นผู้ครองแคว้นจก (เสฉวน) ขงเบ้งได้ยกทัพไปปราบปรามชนชาวต่าง ๆ ตามพรมแดนตอนใต้ในมณฑลเสฉวน และมณฑลยูนนานจนราบคาบ แล้วจึงเตรียมทัพไปตีแคว้นวุย ในปี พ.ศ.๗๗๐ ได้ยกกำลังไปตีแคว้นวุยถึงห้าครั้ง ครั้งสุดท้ายเมื่อปี พ.ศ.๗๗๗ ท่านก็ถึงแก่กรรม เมื่ออายุได้ ๕๕ ปี
                    วรรณกรรมของขงเบ้งที่เหลืมมาถึงปัจจุบัน มีอยู่ ๒๔ เล่ม วรรณกรรมดังกล่าวไม่ใช่มีแต่เรื่องการเมือง เรื่องยุทธศิลป์ และเรื่องวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่ยังมีเรื่องฝึกฝนอบรมจิตใจและบุคคลิกลักษณะด้วย          ๓/๑๗๗๙
           ๖๘๕. ขนบประเพณี  ประเพณีที่สังคมประพฤติสืบ ๆ ต่อกันมา จนลงรูปเป็นระเบียบแบบแผนยิ่งขึ้นเช่น ประเพณีบวช ประเพณีแต่งงาน ประเพณีทำบุญ เป็นต้น          ๓/๑๗๘๖
           ๖๘๖. ขนส่ง ๑ - การ  การขนส่งคือการเคลื่อนที่ของมนุษย์ สัตว์ และสิ่งของจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง ตามความประสงค์ของมนุษย์
                    วิวัฒนาการของการขนส่ง  แบ่งออกได้เป็นยุค ๆ ดังนี้
                    ยุคการขนส่งด้วยกำลังสัตว์พาหนะ เริ่มตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ์มาถึงปัจจุบัน
                    ยุควงล้อ ยังไม่ทราบว่าวงล้อได้สร้างขึ้นมาใช้ตั้งแต่เมื่อใด ในระยะแรกใช้สัตว์เทียมลาก
                    ยุคเครื่องจักรไอน้ำ ในปี พ.ศ.๒๑๔๓ จับเค้าได้ว่าชาวอิตาเลียนได้นำเอาไปใช้เป็นกำลังขับน้ำพุ และในประเทศอังกฤษได้มีผู้นำเอาแบบสูบน้ำไปจดกรรมสิทธิ์ ต่อมา เจมส์วัตต์ ได้ดัดแปลงเครื่องสูบน้ำให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้นและนำไปจดกรรมสิทธิ์ เมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๒ ต่อมาในปี พ.ศ.๒๓๑๓ ชาวฝรั่งเศสคนหนึ่ง ได้นำรถที่ใช้กำลังขับเคลื่อนด้วยกำลังไอน้ำออกแสดงในกรุงปารีส ชาวโลกถือว่าเป็นรถยนต์คันแรกของโลก ต่อมาโรเบอร์ต ฟูลตัน ได้นำไปใช้กับเรือเป็นผลสำเร็จ ในปี พ.ศ.๒๓๗๒ ยอร์ช สตีเฟนสัม ได้สร้างหัวรถจักรไอน้ำคันแรกขึ้นเป็นผลสำเร็จ
                    ยุคมอร์เตอร์ไฟฟ้า เมื่อนักวิทยาศาสตร์ได้นำเอาพลังงานไฟฟ้ามาใช้แล้ว บรรดานักประดิษฐ์จึงคิดเอามอเตอร์ไฟฟ้าไปใช้กับรถรางแทนการลากจูงด้วยม้า แล้วจึงนำไปใช้กับรถไฟฟ้า
                    ยุคเครื่องยนต์สันดาปภายใน มีทั้งเครื่องยนต์เบนซิน และเครื่องยนต์ดีเซล นำไปใช้กับรถยนต์ รถไฟฟ้า เรือ และเครื่องบิน
                    ยุคไอพ่นและจรวด ใช้ในเครื่องบินสำหรับเครื่องไอพ่น ส่วนจวรดเหมาะสำหรับอาวุธบางประเภท
                    ยุคนิวเคลีย พลังงานนิวเคลียร์ใช้ขับเคลื่อนรถไฟและเรือเดินสมุทร รวมทั้งการขนส่งด้านอื่น ๆ
                    การขนส่งทางท่อ ใช้ขนส่งของเหลวอื่นได้แก่ น้ำและน้ำมัน และกาซอันได้แก่กาซประเภทต่าง ๆ
                    เครื่องให้ความสะดวกในการขนส่ง ได้แก่ ถนนหนทาง คลอง สะพาน อุโมง และท่อ เป็นต้น
                    การประสานการขนส่ง การขนส่งส่วนใหญ่แบ่งออกเป็นสามชนิดคือการขนส่งทางบก ทางน้ำ และทางอากาศ          ๓/๑๗๘๖
           ๖๘๗. ขนส่ง ๒ - กรมการ  เป็นกรมสังกัดอยู่ในกระทรวงคมนาคม กรมนี้ได้สถาปนาขึ้นมาเมื่อปี พ.ศ.๒๔๘๔          ๓/๑๘๑๐
           ๖๘๘. ขนอน  สถานที่เก็บจังกอบในสมัยโบราณ จังกอบคือ ภาษีหรืออากรชนิดหนึ่ง เก็บแก่สัตว์และสิ่งของที่นำเข้ามาจำหน่าย บางทีใช้คำจังกอบคู่กันไปกับขนอนก็มี
                   คำขนอนบัดนี้กลายเป็นด่านอันเป็นที่เก็บภาษีอากรจากสัตว์ และสิ่งของที่นำผ่านเข้ามา ส่วนจังกอบตอนหลังกลายมาเป็นภาษี เช่นภาษีผ่านด่าน ภาษีปากเรือ ภาษีภายใน ภาษีขาเข้าขาออก และมาเป็นอากร ศุลกากรในปัจจุบัน          ๓/๑๘๑๒
           ๖๘๙. ขนุน ๑ - ปลา เป็นชื่อปลาหลายชนิด ทั้ง ๆ ที่รูปร่างก็ผิดแผกแปลกกันแต่เรียกชื่อเดียวกัน          ๓/๑๘๑๓
           ๖๙๐. ขนุน ๒ -พรรณไม้ เป็นไม้ต้นชนิดหนึ่งลำต้นตรง สูงประมาณ ๑๕ - ๒๐ เมตร เรือนยอดทึบ ออกดอกตามกิ่งหรือลำต้น ขุนเป็นพรรณไม้ชนิดหนึ่งที่มนุษย์ได้ปลูกกันมาช้านานแพร่หลายทั่วไป ในเขตร้อนของโลก ที่ปลูกในประเทศไทยก็มีหลายพันธุ์ด้วยกัน และมีชื่อเรียกต่าง ๆ กันตามลักษณะของยวง เช่น ขนุนหนัง ขนุนละมุด ขนุนจำปาดะ ขนุนฝ้าย
                    เมล็ดขนุนมีแป้งอยู่เป็นจำนวนมากใช้บริโภคได้ นอกจากนั้นเนื้อไม้ขนุนซึ่งมีสีเหลือง และเนื้อละเอียด ก็นิยมใช้ทำกลอง แก่นขนุนใช้ย้อมผ้าเรียกกันว่า กลัก มีสีเหลืองคล้ำ          ๓/๑๘๑๕
           ๖๙๑. ขม ๑ - ผัก ชื่อพรรณพืชชนิดหนึ่ง ผักโขมก็เรียก ผักโหมก็เรียก เป็นไม้ล้มลุกต้นอ่อน ลำต้นมักอวบน้ำ ส่วนมากขึ้นอยู่ทั่ว ๆ ไปตามที่ชื้น ๆ เป็นวัชก็มี นำมาปลูกใช้เป็นอาหารก็มี เป็นไม้ประดับก็มี เรียกแยกชนิดต่าง ๆ ได้ตามลักษณะของมัน โดยเติมคุณศัพท์ต่อท้ายลงไป เช่น ผักขมหนาม ผักโขมจีน ผักโขมฝรั่ง ผักขมสี ผักโขมจิ้งหรีด ผักโขมใบแดง ผักขมหิน          ๓/๑๘๑๙
           ๖๙๒. ขม ๒ - หอย เป็นหอยกาบเดียวม้วนเป็นวงยอดแหลม เปลือกบาง ผิวเรียบค่อนข้างดำ เป็นหอยขนาดเล็ก ปรกติอยู่ในน้ำนิ่ง เป็นหอยน้ำจืด          ๓/๑๘๒๔
           ๖๙๓. ขมวน - หนอน สัตว์จำพวกแมลงกับพวกไร ซึ่งเป็นสัตว์ในเครือเดียวกับตัวเห็บ กัดสุนัขและแมงมุม ตัวขมวนทั้งสองจำพวกชอบกินแต่ของแห้งที่มาจากสัตว์          ๓/๑๘๒๕
           ๖๙๔. ขม่อม ส่วนกลางของหัว หมายถึง ส่วนบนของกะโหลกเด็กอ่อน ซึ่งยังไม่เป็นกระดูก กดลงไปรู้สึกนิ่ม และอาจเห็นเต้นเป็นครั้งคราว
                    การโกนผมไฟเด็ก มักจะโกนให้เหลือไว้ที่ขม่อมหย่อมหนึ่งว่ากันขม่อม ซึ่งยังบางอยู่          ๓/๑๘๒๕
           ๖๙๕. ขมิ้น ๑ เป็นผลิตภัณฑ์จากพืช เป็นผงสีเหลืองปนน้ำตาลมีกลิ่นหอม ใช้เป็นเครื่องเทศ สำหรับประกอบหรือปรุงอาหาร ขมิ้นในประเทศไทยสมัยก่อนใช้เป็นเครื่องประเทืองผิว
                   ขมิ้นมีเรซินและน้ำมันหอมระเหยอยู่ในตัวมัน เมื่อบริโภคเข้าไปจะไปช่วยขับลมในทางเดินอาหาร นอกจากนั้นยังใช้เป็นสีสำหรับย้อมผ้าที่ต้องการให้มีสีเหลือง          ๓/๑๘๒๗
           ๖๙๖. ขมิ้น ๒ - นก ในประเทศไทยมีหกชนิด ชาวบ้านมักเรียกเหมือนกันหมดว่า นกขมิ้นเหลืองอ่อน          ๓/๑๘๒๗
           ๖๙๗. ขมุ ชนชาติชาวเขาพวกหนึ่งในตระกูลภาษามอญ - เขมร ลาวถือว่าเป็นข่าพวกหนึ่งซึ่งโดยทั่วไปมีขนบธรรมเนียม ความเป็นอยู่การทำมาหากิน คล้ายคลึงกับพวกข่า มีภูมิลำเนาอยู่ในตอนเหนือของประเทศลาว
                   ลักษณะของพวกขมุ มีผิวคล้ำสีน้ำตาล หน้ายาว ผู้ชายตัดผมสั้น ผู้หญิงไว้ผมยาวแล้วเกล้า เป็นมวยอยู่ข้างหลัง ผู้ชายนุ่งกางเกงขายาว เสื้อแบบกุยเฮง คอกลมผ่ากลาง สีมอคราม ทั้งเสื้อและกางเกง หัวใช้ผ้าพัน ผู้หญิงนุ่งซิ่นลายสีต่าง ๆ ใส่เสื้อสีมอคราม มีขอบเป็นสายรุ้ง ตัดสูงขึ้นไปเหนือเอวทั้งสองข้าง ด้านหลังและด้านหน้าตัดต่ำลงมาตามท้อง เสื้อทางหน้าอกสองข้าง เอามาทับผูกกัน มีผ้าพันผม
                   เนื่องจากพวกขม ไม่มีหนังสือใช้ จึงทำให้จำประวัติอะไรไม่ได้ ปรากฎว่าถิ่นฐานเดิมของพวกขมอยู่ที่เมืองน่าน ในประเทศไทยมีหมู่บ้านขม อยู่ที่จังหวัดน่าน มีอาชีพรับจ้างเป็นควาญช้าง และโค่นต้นไม้ ในอุตสาหกรรมป่าไม้           ๓/๑๘๓๓
           ๖๙๘. ขยอก - หนอน หนอนของแมลงซึ่งเป็นศัตรูต้นข้าวโดยกัดกินใบข้าว ตัวผีเสื้อหนอขยอก มีขนาดเล็กออกหากินเวลาค่ำ และกลางคืน ตอนกลางวันซ่อนตัวในกอข้าวหรือกอหญ้า          ๓/๑๘๔๕
           ๖๙๙. ขยัน เป็นไม้เถาขนาดใหญ่ เกาะพันขึ้นไปตามต้นไม้สูง ๆ ลำต้นแบนบิด พบขึ้นตามป่าดิบ ริมน้ำในภาคเหนือ ใบรูปไข่แกมรูปรี ดอกออกเป็นช่อเรียว ๆ ตามปลายกิ่ง กลีบดอกชั้นนอกสีแดงสด กลีบดอกชั้นในแรกบานสีชมพูแล้วเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม เปลือกใช้กทำเชือกได้ชาวบ้านใช้รากเดียวกับหมาก          ๓/๑๘๔๗
           ๗๐๐. ขยุย แขยง สามเขี้ยว - ปลา เป็นปลาไม่มีเกร็ด มีลักษณะคล้ายปลาแขยง เป็นปลาน้ำจืดขนาดเล็ก อาศัยอยู่ตามลำธารบนภูเขา          ๓/๑๘๔๗
           ๗๐๑. ขร เป็นชื่อพญายักษ์ลูกท้าวลัสเตียนกับนางรัชฎา น้องร่วมครรภ์ของทศกัณฑ์ มีลูกชื่อมังกรกัณฐ์ กับแสงอาทิตย์ ครั้งหนึ่งนางสำมนักขาไปฟ้องว่า ถูกมนุษย์ (พระราม พระลักษณ์) ข่มเหง พญาขรโกรธมาก ยกทัพไปรบ ถูกพระรามฆ่า          ๓/๑๘๔๗
           ๗๐๒. ขรรค์ - พระ เป็นศาสตราวุธชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นอย่างหอกด้ามสั้น สำหรับใช้ต่อสู้ เมื่อเข้าประชิดตัว จะใช้ฟันหรือแทงก็ได้ โดยเหตุที่พระขรรค์เป็นอาวุธที่มีประจำติดตัวของเทวดา และพวกอมนุษย์ เช่น พิทยาธร ตลอดจนพระเอก ที่เป็นเชื้อกษัตริย์บางองค์ ในเรื่องละคร และเป็นอาวุธอันเป็นสัญลักษณ์ของพระมหากษัตริย์ คำว่า ขรรค์ ตามปรกติจึงเรียกว่า พระขรรค์ ในภาษาบาลีและสันกฤต หมายถึง กระบี่ หรือมีดขนาดใหญ่          ๓/๑๘๔๗
           ๗๐๓. ขรรค์ชัยศรี - พระแสง ชื่อพระขรรค์อันเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์องค์หนึ่ง ในเบญจราชกกุธภัณฑ์ ชื่อนี้มีปรากฎอยู่ในศิลาจารึก หลัก ๔ รัชกาลพระเจ้าเลอไทย พ.ศ.๑๘๙๐          ๓/๑๘๔๘
           ๗๐๔. ขรัวอินโข่ง เป็นชื่อของพระอาจารย์อิน ที่ใช้เรียกขานกันเป็นสามัญ การที่เรียกท่านว่า ขรัวอินโข่งนี้ว่ากันว่า เป็นเพราะท่านบวชเป็นสามเณรอยู่ จนอายุเกินกำหนด
                   ขรัวอินโข่งเป็นช่างเขียนไทยคนแรก ที่มีความรู้ไม่แต่เขียนได้ตามแบบโบราณเท่านั้น ยังเขียนตามแบบฝรั่งสมัยใหม่ได้ด้วย ความนิยมเขียนอย่างฝรั่งนั้น ท่านเป็นผู้นำขึ้นในรัชกาลที่สี่          ๓/๑๘๕๑
           ๗๐๕. ขล้อ ใช้เรียกไม้ชนิดหนึ่ง เป็นไม้ต้นขนาดกลาง พบขึ้นตามที่ลุ่มริมแม่น้ำลำคลอง ปะปนกับต้นจิก ลำต้นเป็นปุ่มตากิ่งก้านคดงอ          ๓/๑๘๖๐
           ๗๐๖. ขลุกขลิก เป็นชื่อเรียกการพนันชนิดหนึ่ง อันเป็นการพนันประเภทห้ามขาด ตามบัญชี ก. ท้าย พ.ร.บ.การพนัน พ.ศ.๒๔๗๘ อุปกรณ์การเล่น มีลูกเต๋า สามลูก มีจานรองและถ้วยครอบ มีแผ่นป้ายเป็นกระดานหรือผ้า เขียนเป็นหกช่อง ช่องหนึ่ง ๆ เขียนเครื่องหมายของแต้ม ตามลำดับที่มีอยู่ในลูกเต๋า ทั้งหกหน้าคือ ตั้งแต่ ๑ ถึง ๖ แผ่นป้ายนี้สำหรับว่างไว้ให้ลูกค้า ผู้เข้าเล่นวางทรัพย์ลงเพื่อแทง ผู้เล่นไม่จำกัดจำนวน มีเจ้ามือหนึ่งคน จะพนันเอาทรัพย์กันเป็นจำนวนเท่าใด แล้วแต่จะตกลงกัน          ๓/๑๘๖๑
           ๗๐๗. ขลุง  อำเภอ ขึ้น จ.จันทบุรี เคยเป็นเมืองมาก่อนเรียกว่า เมืองขลุง ยุบเป็นอำเภอ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๘ ภูมิประเทศตอนเหนือเป็นที่ดอนสูงมีป่าและเขามาก ตอนตะวันตกเป็นที่ราบ ตอนใต้เป็นที่ชายทะเล          ๓/๑๘๖๔
           ๗๐๘. ขลุ่ย เป็นเครื่องดนตรีชนิดหนึ่ง ซึ่งมีลักษณะเป็นหลอดกลมยาว ภายในกลวง และบังเกิดเสียงด้วยการเป่า แต่เป็นเครื่องเป่าที่ไม่ต้องใช้ลิ้น ที่ทำด้วยวัตถุบาง ๆ ให้เกิดความเต้นไหวมาสอดใส่ เสียงจากขลุ่ยเกิดขึ้น ด้วยวิธีเจาะรูให้มีส่วนบังคับลมที่เป่า ให้สะท้อนหักมุมเกิดความสั่นสะเทือนได้ในตัว
                   วิธีเป่าขลุ่ย มีอยู่สองแบบ แบบหนึ่งเป่าตรงตามตัวขลุ่ยอย่างขลุ่ยไทย อีกแบบหนึ่งเป่าข้าง ๆ ขวางตัวขลุ่ยอย่างของฝรั่ง ลักษณนามของตัวขลุ่ยเรียกว่า เลา การทำเสียงให้สูงต่ำอยู่ที่การใช้นิ้วปิดเปิดรู ซึ่งเจาะเรียงไว้ที่เลาขลุ่ย ประกอบกับลมเป่าเบาและแรงด้วย
                   ขลุ่ยของไทยมีสามขนาดคือ ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยขลิบ และขลุ่ยอู้
                   ขลุ่ยเพียงออ เป็นขลุ่ยขนาดกลาง ใช้บรรเลงประกอบในวงเครื่องสาย มโหรีและวงปี่พาทย์ไม้นวมหรือปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์
                   ขลุ่ยขลิบ เป็นขลุ่ยขนาดเล็ก ใช้บรรเลงในวงเครื่องสายและมโหรีเครื่องคู่ มีหน้าที่สอดแทรกหลอกล้อไปกับขลุ่ยเพียงออ
                   ขลุ่ยอู้ เป็นขลุ่ยขนาดใหญ่ ใช้บรรเลงในวงมโหรีเครื่องใหญ่ และปี่พาทย์ไม้นวมหรือปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ มีหน้าที่ดำเนินทำนองเพลงต่าง ๆ ทางเสียงต่ำ          ๓/๑๘๖๔
           ๗๐๙. ขวด  ภาชนะกลวง มักจะมีคอหรือปากเล็กเพื่อสะดวกในการปิดและการเท อาจทำด้วยวัตถุหลายอย่าง ปัจจุบันใช้แก้วทำขวดมากกว่าวัตถุอย่างอื่น การใช้แก้วทำขวดมีมาแต่สมัยโบราณ เช่น ขวดไอยคุปต์ซึ่งเชื่อกันว่าทำขึ้น เมื่อ ๓,๕๐๐ กว่าปีมาแล้ว          ๓/๑๘๗๐
           ๗๑๐. ขวัญ สิ่งหนึ่งไม่มีตัวตน ถือกันมาแต่โบราณว่ามีประจำอยู่ในตัวคนมาแต่เกิด ถ้าขวัญยังอยู่กับตัวใครก็ทำให้คนนั้นอยู่เย็นเป็นสุข
                   ขวัญดังกล่าวอันเกี่ยวกับขวัญใจ ยังมีขวัญอื่น ๆ อีก เช่น ขวัญหัว ขวัญตา ขวัญปาก ขวัญหู ขวัญมือ ตามที่ถือกันเป็นปรัมปราว่ามีอยู่ด้วยกัน ๓๒ ขวัญ
                   ขวัญเป็นคำเดิมในภาษาไทย หมายความอย่างที่เข้าใจกันในปัจจุบันว่าวิญญาณ มักใช้พูดเข้าคู่กับคำมิ่งว่า มิ่งขวัญ มิ่งในความหมายเดิมว่าชีวิต เมื่อใช้คำวิญญาณ และชีวิตแทนขวัญ และมิ่งเสียแล้ว คำขวัญและมิ่งก็มีความหมายเลือนไป
                   คติความเชื่อเรื่องขวัญสืบมาแต่สมัยดึกดำบรรพ์ จึงมีอยู่ด้วยกันทุกชาติทุกภาษา คำว่าขวัญที่ยังเหลือตกค้างอยู่ในปัจจุบัน และแทรกอยู่ในภาษาไทยก็มีอยู่มากคำ เช่น ทำขวัญ ขวัญอ่อน ขวัญใจ บำรุงขวัญ เสียขวัญ ขวัญหาย เป็นต้น          ๓/๑๘๗๓
           ๗๑๑. ขว้างค้อน - งู เป็นงูที่รู้จักเพียงแต่ชื่อ เป็นงูในเครืองูแมวเซา ตามลักษณะของงูแมวเซา ก่อนจะกัดจะต้องกดตัวม้วนขึ้น และหัวอยู่ข้างบน แล้วจึงสลัดตัวออกไปให้ถึงที่ตนต้องการกัดนั้น          ๓/๑๘๗๕
           ๗๑๒. ขวาน - หอย เป็นหอยสองกาบขนาดเล็ก กาบเกือบเป็นรูปสามเหลี่ยมผิวเรียบ หอยชนิดนี้พบในโคลนตามแม่น้ำ ทะเลสาบและป่าโกงกางทั่วไป ใช้เป็นอาหารบริโภคได้          ๓/๑๘๗๕
           ๗๑๓. ขวานฟ้าหรือขวานหิน คือ ขวานทำด้วยหิน เป็นของที่คนทำขึ้นในยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยหินใหม่ เดิมเชื่อกันว่าตกมาจากฟ้า คนไทยจึงเรียกขวานฟ้า
                   ขวานฟ้านี้มนุษย์หลายชาติหลายภาษาเชื่อว่าเป็นของวิเศษมีฤทธิ์อำนาจ คนไทยเชื่อกันว่าเป็นเครื่องราง          ๓/๑๘๗๕
           ๗๑๔. ขว้าว เขว้า กว้าว คว่าว เป็นชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เรือนยอดโปร่ง ลำต้นกลมเปลา เนื้อไม้สีเหลืองถึงน้ำตาลแดง ละเอียด ตบแต่งง่าย ใช้ในการก่อสร้างและเครื่องแกะกลึง          ๓/๑๘๘๒
           ๗๑๕. ขอ เป็นเครื่องมือจับสัตว์น้ำชนิดหนึ่ง มักทำด้วยโลหะเป็นรูปเหมือนตาขอแบบต่าง ๆ กัน มีด้ามไม้ยาวสำหรับถือเพื่อใช้เกี่ยวสัตว์น้ำตามรู เช่น ขอเกาะปลาหลดตามแหล่งน้ำจืด และขอล้วงปูในน่านน้ำเค็ม          ๓/๑๘๘๓
           ๗๑๖. ข้อง เป็นเครื่องมือจักสานสำหรับใส่สัตว์น้ำโดยสานก้นเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส แต่ขึ้นรูปให้คล้ายหม้อดินข้างข้องกลมใหญ่ คอแคบ ปากผาย มีขนาดเล็กใหญ่ตามต้องการ          ๓/ ๑๘๘๔
           ๗๑๗. ข้องตั้ง  เป็นเครื่องจับสัตว์น้ำประเภทจักสาน โดยทำเป็นรูปเหมือนข้องแต่ยืดให้ทรงสูงขึ้น ที่พื้นล่างของฐานข้องเปิดเป็นช่อง มีงาแซงสำหรับดักปลา ช่องนี้กว้างและแคบสุดแต่ชนิดปลาที่จะดัก          ๓/๑๘๘๕
           ๗๑๘. ขอนแก่น  จังหวัดในภาคอีสาน ทิศเหนือจด จ.เลย และอุดรธานี ทิศตะวันออกจด จ.กาฬสินธ์ และ จ.มหาสารคาม ทิศใต้จด จ.ชัยภูมิ และ จ.นครราชสีมา ทิศตะวันตกจด จ.ชัยภูมิ และ จ.เพชรบูรณ์
                   จ.ขอนแก่นตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๓๓๙ โดยยกบ้านยอบกะยอมเมืองเพีย (อยู่ในเขต อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น) ขึ้นเป็นเมือง ให้ชื่อว่าเมืองขอนแก่น มีการย้ายเมืองขอนแก่นไปอยู่ ณ ที่ต่าง ๆ อีกหลายแห่ง ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๕๙ ให้เปลี่ยนคำว่าเมืองเป็นจังหวัดน้อย          ๓/๑๘๘๕
           ๗๑๙. ขอนดอก  เป็นชื่อต้นไม้เนื้อแข็งบางชนิด เช่น ต้นพิกุลหรือต้นตะแบกที่มีอายุมาก ในลำต้นบางส่วนมักมีเชื้อราบางอย่างเกิดขึ้นกินเข้าไปในเนื้อไม้ ทำให้เกิดการผุเป็นรอยขาว ๆ ในบริเวณนั้น ในทางตำรายาไทยใช้เนื้อไม้ที่ผุมีจุดขาว ๆ ทั่วไป โดยเฉพาะจากต้นพิกุล นำเอามาใช้เป็นยา เรียกว่า ขอนดอก          ๓/๑๘๘๘
           ๗๒๐. ขอม ๑.  ชนชาติโบราณพวกหนึ่งในแหลมอินโดจีน ในตำนานสุวรรณโคมคำกล่าวถึงกร๋อม หรือขอมดำว่า เป็นชาติหนึ่ง มีบ้านมีเมืองเป็นใหญ่ในแคว้นสุวรรณโคมดำ ในเวลาต่อมาตำนานสิงหนวัติกล่าวว่า ในสมัยพระองค์พังผู้ครองโยนกนครถูกพวกขอมเมืองอุมงคเสลายกมาตีเมืองโยนกนครได้ ภายหลังพรหมกุมาร โอรสพระองค์พังตีได้โยนกนครคืนจากขอม สมัยพระเจ้าพรหมยุติกันว่าตกประมาณ พ.ศ.๑๔๐๐
                    ล่วงมาประมาณหนึ่งศตวรรษ ในหนังสือจามเทวีวงศ์กล่าวว่า นางจามเทวี ธิดาขอมเจ้าเมืองละโว้ ขึ้นไปครองเมืองหริภุญชัย (ลำพูน) ส่วนในหนังสือชินกาลมาลินีกล่าวว่า นางจันเทวี (จามเทวี) เป็นอัครมเหสีพระเจ้าประเทศราชในเมืองรามัญ ขึ้นไปครองเมืองหริภุญชัย (ประมาณ พ.ศ.๑๕๐๐) ในประวัติศาสตร์พม่ากล่าวว่า ในสมัยพระเจ้าอนิรุทธ์แห่งพุกาม มีกองทัพกรอมหรือเชียงใหม่ (ขณะนั้นยังไม่มีเมืองเชียงใหม่) ยกมาประชิดเมืองพะโค ในตำนานเมืองสะเทิมของมอญอันเป็นตอนต้นเรื่องราชาธิราชกล่าวว่า ในสมัยพระเจ้าอุทินแห่งเมืองสะเทิม มีพวกกรอมยกมาติดเมืองสะเทิม
                    นักปราชญ์โบราณคดีลงความเห็นว่า นางจามเทวีอาจเป็นมอญ และเมืองละโว้ซึ่งในพงศาวดารเหนือกล่าวว่า พระยากาฬวรรณดิศเป็นผู้สร้าง ก็เป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรทวาราวดี ประกอบทั้งในภาษาไทยใหญ่มีคำกล๋อม ว่าเป็นชื่อชาวสยามหรือลาว และรวมทั้งชนชาติอื่นที่อยู่ใต้การปกครองของสยามด้วย
                    จากที่กล่าวมานี้ ขอมเห็นจะเป็นชาติมอญปนกับละว้า หรืออาจเป็นมอญเดิมของเมืองละโว้ก็ได้
                    ๒. เป็นชื่อใช้เรียกตัวหนังสือเขมรว่าตัวหนังสือขอม แต่ตัวหนังสือเขมรนั้นสืบมาจากตัวหนังสือขอมโบราณ เช่นเดียวกับตัวอักษรมอญ            ๓/๑๘๘๘
           ๗๒๑.ขอมดำดิน เป็นชื่อเรียกศิลาอันเป็นวัตถุโบราณชิ้นหนึ่ง ว่ากันว่าเป็นขอมดำดินมาโผล่ขึ้น ที่ลานวัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย แล้วกลายเป็นหินไป ปัจจุบันได้นำมาไว้ในศาลแม่ย่า ใกล้ศาลากลางจังหวัดสุโขทัย
                    จากพระราชนิพนธ์เรื่องเที่ยวเมืองพระร่วง พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้า ฯ ทรงกล่าวไว้ว่า ขอมดำดินซึ่งตามนิทานว่า ดำดินมาแต่นครธม มาโผล่ขึ้นในลานวัดกลางเมืองสุโขทัยเพียงแค่อก เห็นพระร่วงซึ่งผนวชเป็นภิกษุกวาดลานวัดอยู่ ขอมไม่รู้จักจึงถามหาพระร่วง พระร่วงก็บอกว่าให้ขอมคอยอยู่ก่อน จะไปตามพระร่วงมาให้ กายขุนขอมก็เลยกลายเป็นศิลาติดอยู่ ที่ลายวัดนั้นเอง            ๓/๑๘๙๐
           ๗๒๒.ขอมแปรพักตร์ มีความหมายเป็นสองนัยคือ นัยหนึ่งเป็นคำที่ใช้เรียกชื่อส่วนหนึ่งของแผ่นดินเขมรโบราณว่า ขอมแปรพักตร์ หรือเขมรไทยก็เรียก มีพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า ฯ กล่าวว่า แผ่นดินเขมรมีสี่ภาค ส่วนที่หนึ่งเรียกว่า ขอมแปรพักตร์ หรือจะเรียกให้ง่ายว่า เขมรไทย คือ เขตแขวงตั้งแต่ฝั่งน้ำปะดงข้าว ตะวันออกไปจนฝั่งข้างตะวันตกของทะเลสาบ ส่วนที่สองเรียกว่า เขมรป่าดง แผ่นดินแดนต่อนครหลวงนครธม ไปทางเหนือ ส่วนที่สามเรียกว่า เขมรใหญ่บ้าง เขมรแวกบ้าง คือ แผ่นดินตั้งแต่ตะวันออกของทะเลสาบไป และฝั่งเหนือฝั่งใต้ของทะเลสาบ เล็กน้อยจนสิ้นแขวงเมืองปัตบอง (พระตะบอง) เมืองเสียมราฐนั้นด้วย คิดตั้งแต่แขวงเมืองโบสัด (โพธิสัตว์) และเมืองกำพงสวายลงไป จนกระทั่งแยกทะเลข้ามที่พนมเปญ และขึ้นไปตามลำน้ำจาม จนสิ้นแขวงเมืองสมบุกสมบูรณ์ ซึ่งต่อกับเมืองเชียงแตง และฝั่งทะเลใหญ่ตั้งแต่เมืองกะพงโสม (กำพงโสม) ลงไปจนกระทั่งเมืองพุทไธมาศ ส่วนที่สี่ เรียกว่า เขมรญวณบ้าง เขมรใต้บ้าง เขมรจามบ้าง คือ แผ่นดินตั้งแต่เมืองพนมเปญลงไป หรือฝั่งทะเลตั้งแต่เมืองพุทไธมาศ ลงไปจนสุดแหลม
                    ส่วนความหมายของขอมแปรพักตร์อีกนัยหนึ่งนั้น มีความหมายดังเช่นที่ปรากฎอยู่ในพระราชพงศาวดารฉบับ พระราชหัตถเลขา แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (พระเจ้าอู่ทอง) มีความตอนหนึ่งว่า "...แล้วให้ขึ้นไปเชิญสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ พระราเมศวรลงมาแต่เมืองลพบุรี ทรงพระกรุณาตรัสว่า ขอมแปรพักตร์จะให้ออกไปกระทำปราบปรามเสีย..."
                    มูลเหตุที่สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ ตรัสว่าขอมแปรพักตร์นี้มีกล่าวไว้ในที่อื่นอีกว่า เมื่อพระองค์สร้างกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ได้ทรงทำไมตรีกับพระเจ้าแผ่นดินเขมร ทรงพระนามพระบรมนิพัทธบท ฝ่ายทางกรุงสุโขทัย พระเจ้าเลอไทยได้ทรงเกลี้ยกล่อมพระเจ้าแผ่นดินเขมร ให้ยกกองทัพมาช่วยตีกรุงศรีอยุธยา พระบรมลำพงพระเจ้าแผ่นดินเขมรองค์ใหม่ ทรงรับเป็นไมตรีกับกรุงสุโขทัย พระเจ้าอู่ทองทรงตระหนักว่า พระเจ้าแผ่นดินขอมแปรพักตร์ จึงโปรดให้แต่งกองทัพออกไปตีขอม          ๓/๑๘๙๖

| ย้อนกลับ | บน | หน้าต่อไป |