เมื่อขุนแผนผ่านมาเห็นม้าสีหมอกที่คึกคะนองอยู่ มีลักษณะต้องตามตำรา ก็ดีใจเข้าไปหาหลวงทรงพล แล้วถามว่า ม้าตัวเล็กนี้ขายหรือไม่ หลวงทรงพลจึงว่า ม้าสีหมอกนั้นมิใช่ม้าหลวง หากจะซื้อก็จะลดราคาเหลือเพียงสิบห้าตำลึง เมื่อขุนแผนซื้อม้าสีหมอกมาแล้ว ก็เสกหญ้าด้วย มหาละลวยให้ม้ากิน ทำให้ม้าสีหมอกมีใจจงรักภักดีต่อขุนแผน ขุนแผนขี่ม้าสีหมอกกลับมาบ้านเขาชนไก่ แล้วจึงไปหานางทองประศรี เล่าเรื่องราวต่าง ๆ ให้ฟัง

ขุนแผนเรียกโหงพรายไปด้วย แล้วขี่ม้าสีหมอกไปยังบ้านขุนช้าง เมื่อไปถึงใกล้บ้านขุนช้างก็ตัดไม้ปลูกศาลขึ้น ทำพิธีเชิญเทวดามาเป็พยานว่า จะมาทำลายล้างขุนช้าง เพราะขุนช้างแย่งชิงเมียมา หากที่กล่าวมานี้เป็นสิ่งโกหกขอให้ทำการใดไม่สำเร็จ  เมื่อทำพิธีเสร็จก็ขี่ม้ามาบ้านขุนช้างก็เห็นมีเขื่อนคูรอบบ้าน และผู้คนนั่งตามไฟเฝ้าระวังอยู่  และมีผีพรายห้านางเฝ้ารอบบ้าน

            ขุนแผนจึงซัดข้าวสารไปอีก เหล่านางพรายก็หนีไปแล้ว ขุนแผนก็ขี่สีหมอกข้ามคูไปจนถึงเรือนของขุนช้าง แล้วจึงไปที่ชานของบ้าน ซึ่งปลูกดอกไม้ไว้สวยงาม เมื่อถึงห้องก็สะเดาะกลอนเข้าไปพบนางแก้วกิริยานอนหลับอยู่ ก็รู้ว่าไม่ใช่ห้องของนางวันทอง  คิดว่าเป็นเมียน้อยของขุนช้าง ก็เข้าไปร่ายมหาละลวยแล้วคลายมนต์สกดจนนางแก้วกิริยาตื่นขึ้น เห็นขุนแผนก็ตกใจถามว่า ท่านเป็นใครรูปร่างหน้าตาก็คงจะไม่เป็นโจร
ขุนแผนได้นางแก้วกิริยา

ขุนแผนได้ยินนางแก้วกิริยาถาม จึงตอบว่า ตัวพี่เป็นทหารของพระพันวษาชื่อขุนแผน มาตามหานางวันทองซึ่งเคยเป็นเมีย แล้วถูกขุนช้างที่เป็นเพื่อนลักเอามาเป็นเมีย แล้วถามนางว่า นางเป็นใคร จึงมาอยู่ที่บ้านขุนช้าง

เมื่อยืนดูม่านก็ยิ่งแค้นใจ  ขุนแผนก็ฟันม่านจนขาด แล้วเข้าไปตลบมุ้งขึ้น เห็นขุนช้างนอนกอดนางวันทองอยู่ ก็เงื้อดาบจะฟันทั้งสองคน กุมารทองปัดดาบแล้วกราบขอโทษขุนแผน และบอกว่าอย่าทำให้ถึงตายเอาแค่เจ็บ และอายเท่านั้นจะดีกว่า ขุนแผนคลายความโกรธลงแล้วคลายมนต์ นางวันทองตื่นขึ้นตกใจกลัว(แต่ไม่ลืมตา) คิดว่าขุนแผนเป็นขุนช้าง แล้วเล่าความฝันให้ฟัง ขุนแผนจึงทำนายฝันให้ฟัง