| เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระพรรษา | ชาวพาราเซ็งแซ่แห่กฐิน |
| ลงเรือเพียบพายยกเหมือนนกบิน | กระแสสินธุ์สาดปรายกระจายฟอง |
| สนุกสนานขานยาวสาวสนั่น | บ้างแข่งขันต่อสู้เป็นคู่สอง |
| แพ้ชนะประตาพูดจาลอง | ตามทำนองเล่นกฐินสิ้นทุกปี |
| ไปช่วยแห่เห็นกันกระสันสวาท | นุชนาฎพายเรือใส่เสื้อสี |
| จนเปียกชุ่มตุ่มตั้งอลั่งดี | เส้นเกศีโศกสร้อยก็พลอยยับ |
| เหมือนตกแสกแบกโศกไว้สักพ้อม | ดูมัวมอมหน้าตาเมื่อขากลับ |
| ถึงบ้านบอบหอบอ่อนลงนอนพับ | ตานั้นหลับใจตรึกนึกถึงพาย |
| บ้างว่ากันวันนี้พี่คนนั้น | ช่างดูฉันนี่กระไรน่าใจหาย |
| บ้างแกล้งพูดดังดังว่าชังชาย | เบื่อจะตายไปกฐินเขานินทา |
| ได้ยินพูดเช่นนี้ก็มีมาก | พูดแต่ปากใจรนเที่ยวซนหา |
| การโลกีย์มีทั่วทั้งโลกา | ใครบ่นบ้าว่าเบื่อไม่เชื่อเลย |
| ถึงตัวเรานี้เล่าก็เร่าร้อน | แสนอาวรณ์วิญญาณ์นิจจาเอ๋ย |
| ไม่ว่าเล่นเป็นหลังด้วยหวังเชย | ยิ่งเคยเคยแล้วยิ่งคิดเป็นนิจกาล |
| ทุกค่ำรุ่งมุดมาดปราถนา | จะพรรณาสุดคิดให้วิตถาร |
| ในเล่ห์กลโลกาห้าประการ | ฉันรำคาญสุดที่จะชี้แจง |
| เดือนสิบสองล่องลอย กระทงหลวง | ชนทั้งปวงลอยตามอร่ามแสง |
| ดอกไม้ไฟโชติช่วงเป็นดวงแดง | ทั้งพลุแรงตึงตังดังสะท้าน |
| เสียงนกบินพรวดพรวดกวดไอ้ตื้อ | เสียงหวอหวือเฮฮาอยู่ฉ่าฉาน |
| ล้วนผู้คนล้นหลามตามสะพาน | อลหม่านนาวาในสาคร |
| บ้างก็แห่ผ้าป่าพฤกษาปัก | มีเรือชักเซ็งแซ่แลสลอน |
| ขับประโคมดนตรีมีละคร | อรชรรำร่าอยู่หน้าเรือ |
| บ้างก็ร้องสักวาใส่หน้าทับ | ลูกคู่รับพร้อมเพราะเสนาะเหลือ |
| ฟังสำเนียงเสียงสตรีไม่มีเครือ | เป็นไยเยื่อจับในน้ำใจชาย |
| ฟังสำเนียงเสียงนางที่กลางน้ำ | แล้วหวนรำลึกนุชที่สุดหมาย |
| กลับมานอนอ่อนทอดระทวยกาย | เฝ้าฟูมฟายชลนาทุกราตรี |
- -----------------
| เมื่อวันมีเทศนามหาชาติ | ได้เห็นนาฎนุชองค์ยอดสงสาร |
| สัปบุรุษคับคั่งฟังกุมาร | ชัชวาลแจ่มแจ้งด้วยแสงเทียน |
| พี่ฟังธรรมเทศจบไม่พบน้อง | เที่ยวเมียงมองเลี้ยวลัดวัดเฉวียน |
| ไม่พบพักตร์เยาวมาลย์ในการเปรียญ | ก็วนเวียนมาบ้านรำคาญใจ |
| ถึงฤดูเดือนอ้ายไม่ได้สมร | ยิ่งหนาวนอนทอดประทับไม่หลับไหล |
| ถึงกอดหมอนนอนนิ่งแล้วผิงไฟ | ไม่อุ่นใจเหมือนกอดแม่ยอดรัก |
| พี่เป็นทุกข์ทุกเดือนเหมือนจะม้วย | ใครจะช่วยทุกข์ได้ไม่ประจักษ์ |
| ให้คับแค้นวิญญาหนักหนานัก | จนสุดรักสุดฤทธิ์จะคิดการ |
| ให้สุดแค้นแสนวิตกในอกพี่ | เหมือนพระสี่เสาร์กษัตริย์พลัดสถาน |
| พระเสาร์ทับชันษาอยู่ช้านาน | พระภูบาลเป็นบ้าเข้าป่าไป |
- -----------------
| ครั้นล่วงเข้าเดือนยี่ทวีหนาว | นางสาวสาว อาบน้ำทำหน้าเฉย |
| อุตส่าห์แต่งบำรุงกายให้ชายเชย | ไม่ขาดเลยแป้งขมิ้นดินสอพอง |
| ไม่ใคร่ผิงอัคคีกลัวศรีเสีย | อลิ้มอะเลียเหลือดีไม่มีหมอง |
| ดัดปีกเปิดเสิศล้วนนวลละออง | อนงค์น้องน่ารักลักขณา |
| บ้างก็กางคันฉ่องส่องกระจก | เห็นผมดกคิ้วดำขำหนักหนา |
| อุตส่าห์ถอนอุตส่าห์ตัดหัดเล่นตา | เป็นวิชาชวนชายให้ตายใจ |
| บ้างหัดยิ้มพริ้มพรายขยายแก้ม | เอาหมึกแต้มให้ดำทำเป็นไฝ |
| ล้วนแต่งตัวทั่วกันทุกวันไป | นี่หรือใครจะไม่รักภัคินี |
| ทั้งขาวขำสำอางค์เหมือนอย่างปั้น | ย่อมหวานมันเหมือนหมดรสอิตถี |
| ผูกสายสร้อยข้อมือลือว่ามี | ทุกวันนี้นับถือข้อมือทอง |
| บ้างก็ไปวัดวาหาหลวงพี่ | ขึ้นกุฎีน้อมกายถวายของ |
| ใครไม่รู้ดูทีเหมือนพี่น้อง | เขาแอบมองลอบดูรู้อุบาย |
| ธรรมดาว่ารักเขามักรู้ | เพราะตาหูบอกเหตุสังเกตง่าย |
| จะเจรจาพาทีมีแยบคาย | ใครอย่าหมายว่าจะปิดไม่มิดเลย |
| เช่นทำนองของฉันทุกวันเล่า | เขารู้เท่าทั้งนั้นฉันก็เฉย |
| โอ้โอ๋อกของชายที่หมายเชย | ยังไม่เคยแล้วยิ่งคิดจิตระบม |
- -----------------
| ถึงเดือนสามความโศกไม่เสื่อมสูญ | จันทร์จำรูญแสงงามยามปฐม |
| ดารารายพรายพร่างน้ำค้างพรม | ทีนั่งชมจันทร์เพ็งเปล่งโพยม |
| ดูแวววับเวหาล้วนดาเรศ | เหมือนดวงเนตรนุชน้องสำอางโฉม |
| ดูกระพริบริบแดงดังแสงโคม | ลอยพยอมล้อมจันทร์พรรณราย |
| พี่นั่งชมตรมตรึกดึกสงัด | น้ำค้างหยัดเยือกเย็นกระเซ็นสาย |
| บุปผาเผยกลีบก้านบานกระจาย | ต้องพระพายหอมกระถินดังกลิ่นนาง |
| พี่เคลิ้มคลั่งนั่งอยู่ดูมะลิ | ลืมสติหลงพลอดกอดกระถาง |
| ฟังเป็นเสียงสายสมรวอนให้วาง | จึงปลอบนางพางว่าด้วยอาลัย |
- -----------------
| ถึงเดือนยี่ปีสุดจะตรุษใหม่ | ยังไม่ได้นุชนาฎที่ปราถนา |
| ฟังเสียงปืนยื่นยัดอัฎฎนา | รอบมหานัคเรศนิเวศน์วัง |
| ถ้าความทุกข์เราดังเหมือนอย่างปืน | พิภพพื้นก็จะไหวเหมือนใจหวัง |
| นวลหงส์ดงจะรู้ถึงหูดัง | จะนอนฟังทุกข์พี่ไม่มีเว้น |
| ทุกวันคืนเดือนปีไม่มีหยุด | พี่แสนสุดทุกข์ใจใครจะเห็น |
| ในทรวงช้ำเหมือนเขาเชือดเลือดกระเด็น | ใครจะเห็นเช่นข้าทั้งธานี |
- -----------------
| จะว่าเมาเมาอะไรก็ไม่หนัก | อันเมารักเช่นนี้มีทุกแห่ง |
| เกิดยุ่งยิ่งชิงกันถึงฟันแทง | ใครพลาดแพลงล้มตายวายชีวา |
| บ้างชกต่อยถึงบอบลอบตีหัว | เขาจับตัวใส่คุกทุกข์หนักหนา |
| อันโกรธขึ้งหึงกันทุกวันมา | เพราะตัณหาตัวเดียวมันเรี่ยวแรง |
| จนพระเณรเถรตู้อยู่ไม่ได้ | สึกออกไปซัดเพลาะเที่ยวเสาะแสวง |
| บ้างร้อนตัวกลัวจะอดเหมือนมดแดง | นอนตะแคงคว่ำหงายวุ่นวายใจ |
| บ้างก็แต่งเพลงยาวไปน้าวโน้ม | ว่ารักโฉมมิ่งมิตรพิสมัย |
| พอลงเอยให้แม่สื่อถือเอาไป | แต่ละใบราคาถึงตำลึงทอง |
| บ้างถูกแม่สื่อหลอกปอกเอาหมด | เจ็บอกอดอับอายเสียดายของ |
| ถ้าแม่สื่อซื่อตรงคงได้ครอง | เป็นหอห้องเรือนเรือตามเชื้อวงศ์ |
| บ้างรักเขาข้างเดียวลงเคี่ยวเข็ญ | บ้างก็เป็นสังฆ์การีสึกชีสงฆ์ |
| วิสัยพระทุกวัดขัดทุกองค์ | ถ้าลาภตรงมาหาเปลื้องผ้าไตร |
| บ้างก็ถูกลมหลอกออกมาเก้อ | ชักสะพานแหงนเถ่อน้ำตาไหล |
| ไม่ได้เมียเสียของร้องเอาใคร | กลับบวชใหม่สวดมนต์ไปจนตาย |
| เขาว่าพระคราวนั้นก็ขันอยู่ | บวชเณรรู้ไว้เป็นศิษย์ดังจิตหมาย |
| ท่านจับสึกสักหน้าพากันอาย | พวกหญิงชายลือดังทั้งพิภพ |
| เพราะโลกีย์ฟั่นเฝือเหลือสละ | แต่เป็นพระแล้วยังคิดผิดขนบ |
| นี่หรือคฤหัสถ์จะไม่โลภละโมบมบ | ให้ปรารภเรื่องผู้หญิงประวิงวอน |
| จะพรรณาว่าไปไหนจะหมด | เหลือกำหนดนับไม่เสร็จเหมือนเม็ดฝน |
| มิใช่ฉันหยาบช้าแกล้งว่าคน | อย่าร้อนรนร้าวรานรำคาญเคือง |
| ฉันคนชั่วตัวโศกเป็นโรครัก | อกจะหักเสียด้วยตรอมจนผอมเหลือง |
| สวาทหวังตั้งจิตเป็นนิตย์เนือง | จึงแต่งเรื่องรักไว้ให้คนฟัง |
| ไว้อ่านเล่นเป็นที่ประกันทุกข์ | ให้ผาสุกตามประสาที่บ้าหลัง |
| ท่านทั้งหลายชายหญิงอย่าชิงชัง | ฉันต่อตั้งแต่งความตามทำนอง |
| อันเรื่องราวตัณหานี้สาหัส | ถ้าใครตัดเสียได้ฉันให้ถอง |
| อุตสาห์หัดวิชาหาเงินทอง | ก็เพราะของสิ่งเดียวมันเกี่ยวกวน |
| ถึงยากจนซนหาประสายาก | ที่มีมากตั้งกองครองสงวน |
| บ้างก็ชอบชาววังรังกระบวน | เนื้อก็นวลเสียงก็หวานขานก็เพราะ |
| ที่เต็มอัดกลัดมันกลั้นไม่ หยุด | ก็รับรุดเร็วรัดไปวัดเกาะ |
| เป็นเงินแดงแย่งยุดฉุดเอาเพลาะ | เถียงทะเลาะวุ่นวายไม่อายกัน |
| เพราะโลกีย์เจ้ากรรมแกทำเข็ญ | เผอิญเป็นทั่วโลกให้โศกศัลย์ |
| ถึงเทวบุตรภุชงค์พงศ์สุบรรณ | ก็เหมือนกันกับเราที่เศร้าใจ |
| ถ้ารักกันลั่นเปรี้ยงดังเสียงฟ้า | หูจะชาเสียงด้วยดังฟังไมไหว |
| แต่เงียบเงียบสิยังอึงคนึงไป | ราวกับไฟไหม้ฟางสว่างโพลง |
| ถ้าคนอื่นตรึกตรองก็ต้องที่ | แต่เรานี้วุ่นวายแทบตายโหง |
| ก็มิได้สายสมรนอนคลุมโปง | ยังดังโด่งพลอยเขาน่าเศร้าใจ |
- -----------------
| จำจะแต่งเพลงยาวไปน้าวโน้ม | ว่ารักโฉมนพคุณจำรูญศรี |
| งามละม่อมพร้อมสิ้นทั้งอินทรีย์ | ตั้งแต่พี่ได้เห็นไม่เว้นคะนึง |
| จึงสอดส่งศุภอรรถมาบัดนี้ | ว่าสุดที่เจรจามาไม่ถึง |
| แสนอาวรณ์ร้อนจิตดังกฤชตรึง | ประดุจหนึ่งชีวันจะบรรลัย |
- -----------------
| ใครอยู่ดูเยี่ยงข้าหนาพ่อแม่ | ลำบากแท้ยิ่งกว่าหลงเข้าดงหนาม |
| ถ้าใครรักประโลมลูบแต่รูปงาม | บังเกิดความทุกข์นานรำคาญใจ |
| ถ้ารักเขาเขาชังไม่หวังรัก | ก็ทุกข์นักทุกข์หนาเลือดตาไหล |
| ถ้าถ้อยทีถ้อยรักก็คงไว | คงจะได้เชยชิดสนิทกัน |
| งามมิงามฉันไม่ว่าถ้าควรคู่ | อุตส่าห์โอบอ้อมถนอมขวัญ |
| เขมรลาวชาวพม่าแลรามัญ | ถ้ารักฉันก็รักไม่พักวอน |
| ที่กลางแห่งท่านก็ถือทำหื้อหา | ต่างภาษาแล้วไม่ขอสโมสร |
| บ้างเลือกไปเลือกมาปาเอามอญ | ต้องง้องอนอิงแอบเขาแทบตาย |
| ที่ไม่เลือกได้ดีก็มีถม | ภิรมย์สมนุชนาฏไม่ขาดสาย |
| ไม่ขัดสนพ้นที่จะอภิปราย | ท่านทั้งหลายฟังรู้อยู่แก่ใจ |
| ว่าด้วยเรื่องตัณหาแล้วน่าเกลียด | ฉันขี้เกียจอธิบายน้ำลายไหล |
| สำหรับโลภโศกศัลย์ทุกวันไป | กว่าจะได้พระนิพพานสำราญครัน |
| จะเวียนตายเวียนเกิดกำเนิดนับ | สักกี่กัปป์จึ่งจะสิ้นที่โศกศัลย์ |
| กิเลสเล่าเมามัวเข้าพัวพัน | มัดกระสันฝูงสัตว์อยู่รัดรึง |
| ทำกระไรจะได้รอดตลอดล่วง | ให้พ้นห่วงตัณหาราคาขึง |
| ฉันก็นึกเหนื่อยหน่ายหายคะนึง | ให้คิดถึงชีวิตอนิจจัง |
| เดือนก็จบครบปีเดือนสี่สิ้น | ใครอย่าได้นินทาว่าลับหลัง |
| เอาเรื่องรักชักเหตุเทศน์ให้ฟัง | ก็เอวังหมดทีเท่านี้เอย |