สุภาษิตขี้ยา

---

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป |             ตามเนื้อเรื่อง น่าจะแต่งในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น เพราะมีเอ่ยอ้างถึงสถานที่ในกรุงเทพฯ เช่น สำเพ็ง เป็นการแสดงให้เห็น ถึงวิถีชีวิตของคนไทยในยุคนั้น และพฤติกรรมของผู้ติดยาเสพติดในสมัยนั้น ซึ่งมีกัญชาและฝิ่นเป็นพื้น ซึ่งมีที่มาและความเป็นไป ไม่ผิดกับผู้ติดยาเสพติดในปัจจุบัน จึงนับว่ายังทันสมัยใช้ประโยชน์ได้ดี

ค   ประณมกรอ่อนน้อมค้อมศีรษะ

ไหว้ครูอิศโรโกสละ	ข้าข้อจะปราถนาปัญญาดี
ไปภายหน้าถาวรเจริญสุข	อย่ามีทุกข์ขุ่นข้องให้ผ่องศรี
ไหว้พระพุทธสุดประเสริฐเลิศธาตรี	ไหว้พระธรรมคัมภีร์ที่มีมา
ไหว้พระสงฆ์ทรงศีลบริสุทธิ์	เป็นมงกุฏครอบไว้เหนือเกศา
ไหว้อาจารย์ที่ท่านได้สอนมา	ไหว้องค์อิสรามงคลเมือง
ที่คุ้มครองป้องเข็ญให้เย็นเกล้า	พระคุณเท่าวงกตไม่ปลดเปลื้อง
ไม่มีทุกข์สุขใสได้ประเทือง	ให้รุ่งเรืองทั่วหน้าประชาชน
ทั้งบิดามารดาข้าขอไหว้	เลี้ยงมาใหญ่เพียงนี้ได้มีผล
ได้สอนสั่งตั้งใจให้เป็นคน	จนเติบตนทั้งปัญญาวิชาวิชาการ

ฯลฯ

จะขอร่ำเป็นคำสุภาษิต	ไว้สอนจิตเตือนใจให้สุขี
เป็นเพื่อนชายด้วยกันทุกวันนี้	หาการดีใส่ตัวอย่ากลัวจน
คือสูบฝิ่นกินยาพาวิบัติ	ถ้าใครตัดได้เห็นเป็นกุศล
เขาว่าไม่สู้ดีหลีกหนีตน	อย่าซุกซนเข้าจะเมาตาย
เกิดเป็นคนปรนนิบัติบัญญัติจิต	อย่าเห็นผิดเป็นชอบระบอบหมาย
ใช่จะแกล้งแต่งเล่นเป็นอุบาย	ลูกผู้ชายพวกเราอย่าเบาความ
จงดูเยี่ยงอย่างที่เห็นมีถม	อย่าลงงมสูบยาจงเข็ดขาย
ที่ยังไม่เคยริอย่าริตาม	จงหามปราบจิตใจเสียให้ดี
อย่าคิดว่าสูบยาเล่นเห็นสนุก	พอติดก่อทุกข์ขุ่นข้องให้หมองศรี
ไม่ต้องเสียเงินทองลองดูที	คำสองคำเท่านี้ไม่เป็นไร
นั่นแหละตัวนำทางล้างชีวิต	ถ้ามันแดเสียแน่นแคลนไม่ไหว
เหมือนสักขาดูเล่นไม่เป็นไร	ต่อคิดได้อยากจะลอกไม่ออกเลย
นี่แหละเหล่ากุลบุตรมนุษย์หนุ่ม	อย่างหลงงมสูบยาเจ้าข้าเอ๋ย
ของไม่ดีนี่นะคะจงละเลย	จิตไม่เคยแล้วอย่าควรเข้ายวนยี
ถ้าผู้ใดดริเข้าดูเอาเถิด	เสียชาติเกิดสารพัดจะบัดสี
ถึงจะเป็นลูกสกุลคุณผู้ดี	ตัวอัปรีย์คงลามตามติดตัว
ถึงจะมีทรัพย์สินถิ่นล้นเหลือ	คงจะเจือความฉิบหายในเงาหัว
จะไปหาเพื่อนฝูงเขาเกลียดกลัว	เที่ยวมุดหัวซุ่มสูบจนรูปงาม
คือคนไหนได้ดีเพราะขี้ฝิ่น	ที่จะสิ้นความผิดอย่าคิดหมาย
มีแต่เรื่องเครื่องยากลำบากกาย	อย่าได้หมายกล้ำกลืนไปชื่นชม

ฯลฯ

เวียนล้างผลาญพ่อแม่ออกแย่ยับ	จนสิ้นทรัพย์อับจนลงป่นปี้
ชั้นผ้าผ่อนท่อนสะไบก็ไม่มี	ลงเป็นขี้ข้าเขาเพราะเมายา

ฯลฯ

ถึงเวลาอ้าปากนึกอยากสูบ	จนซีดซูบกายาน่าสงสาร
ถ้าไม่มีขี้ถุนเที่ยวงุ่นง่าน	จะใช้งานทีไรไม่สบาย

ฯลฯ

นี่แหละเหล่าชาวชายทั้งหลายเอ๋ย	อย่าละเลยฟังกลอนอักษรสาร
คือสูบยาพายับอัประมาณ	อย่าคิดอ่านสูบเลยจะเคยตัว
ที่เขาเกลียดออกปากไม่อยากว่า	เพราะเขาชังน้ำหน้ากระลาหัว
ของไม่ดีมันก็รู้อยู่แก่ตัว	ยังขืนมัวเข้าประคองคล้องตะเกียง
เฟื้องสลึงชั่งมาเรียกหาเพื่อน	ไม่บิดเบือนสูบกันประชันเสียง
เสียงฟอด ๆ ทอดกายนอนรายเรียง	เจ้าเพื่อนเบี่ยงเบือนหมดลงอดโซ
พอหมดฝิ่นเพื่อนกินก็หายหมด	ออกเลี้ยวลดซานมาอนาโถ
เพียงวิบัติซัดเซอยู่เอโก	เหมือนคนโซอัปลักษณ์แสนดักดาน
สิ้นพศอัฐขัดสนจนจริงหนอ	จะหยอดคอก็ไม่เต็มน่าสงสาร
เหลือเฟื้องไพก็พอได้รับประทาน	ซื้อข้าวแกงโรงร้านกันตามจน

ฯลฯ

เที่ยวทำผิดคิดขะมายไม่หมายพรั่น	เอาจนชั้นท่านมีคุณกระลาหัว
ไม่คิดเกรงคิดอายสิ้นหายกลัว	ไอ้ชาติชั่วทรชนคนส้นตีน

ฯลฯ

ให้หิวโหยโรยราปี้ขาเด็ก	พ่อหนูเล็กขอพี่ไพไม่ข่มเหง
เด็กมันว่าข้ายังไม่ให้เอง	มาไปเที่ยวสำเพ็งด้วยกันวา
ลงตามหลังเด็กจ้อยคอยประจบ	ไปแทงสองออกครบทำหน้าหมา
เด็กมันโกรธก่นโคตรไอ้ขี้ยา	มาทำให้ของข้าพลอยเสียเงิน
แล้วหุนหันผันหน้าเข้ามาบ้าน	มาพาลด่าเมียด้วยไม่ขวยเขิน
พอเมียเถียงเตะปับเสียยับเยิน	เห็นตัวเงินแล้วต้องกลับขอโทษเมีย
ว่าแม่เอ๋ยแม่อย่าโกรธขอโทษพี่	ได้ปราณีเถิดแม่คุณอย่าสูญเสีย
เงินเฟื้องมีพี่ขอยืมเถิดนางเมีย	ไปสูบยากับอาเตี่ยพอชื่นใจ

ฯลฯ

เมียจะด่าว่าประจานยอมราญรุก	ครั้นอิ่มท้องแล้วก็ทุกข์ถึงขี้ยา
ทั้งข้าวของเงินทองก็หมดสิ้น	จำนำกินจนหมดอดเหมือนหมา
เห็นผ้าใครห้อยตากลมเอามา	พอได้ถุนขี้ยาพอชื่นใจ

ฯลฯ

เห็นสิ้นทนต้องถุนใบกระท่อม	จนซูบผอมกาโยโซไม่ไหว
ใบกระท่อมตั้งพร้อมไม่ชื่นใจ	ไม่เหมือนได้เจ้าประคุณถุนขี้ยา

ฯลฯ

เที่ยวย่องเกรียบเลียบไปเข้าในวัด	เห็นสงัดอิ่มจิตไม่คิดหย่อน
พอพ้นเพลพระเณรเข้าหลับนอน	เที่ยวไล่ต้อนจับไก่ไปขายโรง

ฯลฯ

ลูกศิษย์วัดขัดใจวิ่งไปจับ

มีหน้ากลับทุ่มเถียงส่งเสียงแข็ง

ฯลฯ

ภิกษุสงฆ์ปลงใจให้นุญาต	ร้องบิณฑบาตกับลูกศิษย์คิดสงสาร
จงปล่อยไอ้ขี้ยามาลนลาน	กลับให้ทานข้าวปลาสาระพัน
พอปล่อยตัวพ้นไปมันไม่เข็ด	กลับลอดเล็ดลงทางข้างหอฉัน
เห็นเจ็กใส่หมวกมานัยน์ตาชัน	เข้ากางกั้นฉกชิงจะวิ่งราว
เจ็กมันแข็งว่าเจ้ามันเข้าสู้	มันลากถูมัดมาทำหน้าขาว
โปลิสจับรับจริงโทษวิ่งราว	ไปส่งเจ้ากระทรวงติดพวงคอ
จำไว้เถิดกุลบุตรบุรุษเอ๋ย	อย่าริเลยอย่างนี้ไม่ดีหนอ
การที่ดีหาใส่เสียให้พอ	อย่าคิดก่อการชั่วพาตัวจน
การที่ดีนั้นก็มีอยู่มากหลาย	จงขวนขวายหาข้างทางเป็นผล
เลขหนังสือคือวิชารักษาตน	จะเป็นคนเรียกว่าชายไม่อายกัน
วิชาอื่นดื่นดีก็มีมาก	แต่ลำบากหนักแรงต้องแข็งขัน
จึงจะได้ปล้อนปลิ้นหากินกัน	เหงื่อเป็นมันทุกเวลาระอาใจ
หนังสือกับเลขนี้เอกนัก	ไม่ต้องชักทุนลงที่ตรงไหน
กับใจดีนี่สำคัญกว่าอันใด	คงมีคนชอบใจแล้วให้เงิน
สอนแต่ย่อพอเป็นทางให้หยั่งรู้	จะยกชูขึ้นมาก็น่าเขิน
การชั่วดีที่จะกล่าวให้ยาวเยิน	ยากก็เดินตามไปจะไม่พัง

ฯลฯ

สิ่งใดชั่วเร่งกลัวเอาตัวหนี	สิ่งใดดีน้อมกายเข้าขวายขวน
ที่ชั่วหนีดีเอาไว้ใส่ใจตน	เป็นเค้าต้นชั่วกับดีเท่านี้เอง

ฯลฯ

ของไม่ดีคนรู้จงดูเอา	ที่ของเมาแล้วอย่าสมาคม
จงจำไว้เท่านั้นเป็นอันเลิศ	ตรองไปเถิดของดียังมีถม
เราหยิบเอาแต่ย่อพออารมณ์	ไม่นิยมอยากชั่วจึงกลัวไกล

ฯลฯ

ผู้ใดอ่านสารศรีเรื่องนี้แล้ว	ดั่งดวงแก้วจินดาอย่าสงสัย
ถ้ารักตัวผ่าทำจำใส่ใจ	อย่าหลงไหลรักรูปพวกสูบยา

ฯลฯ

แม้นคนดีมีสติสิริรอบ	ไม่เห็นผิดเป็นชอบในเลขา
คนผู้นั้นและท่านมีปัญญา	จะมียศไปข้างหน้าไม่ช้าวัน
หญิงและชายทั้งหลายผู้รักชื่อ	อย่านับถือคนผิดชิดกระสัน
แม้นเห็นชอบความจริงทุกสิ่งอัน	ฉันให้ไปสวรรค์ทุกวันเอย

---

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |