สุภาษิตพระร่วง (อีกส่วนหนึ่ง)  

---

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป |  

หนึ่งดูหน้าคนนบ	หนึ่งอย่าคบคนพาล	อย่าประจานพี่น้อง	เข้าของควรจะถี่ให้ถี่
ไม่ควรถี่ให้ห่าง	อนึ่งอย่าร้างคนรัก	ของแพงนักอย่ากิน	หากินอย่าหาความ
ผิจะเป็นความเป็นให้ต้อง	อย่าคอยจ้องโทษท่าน	อย่าถือสั้นว่าดี	ความคิดตรึกให้ยาว
อย่าน้าวแต่ใจตัว	กลัวไว้ดีกว่ากล้า	ผิจะช้าช้าให้ได้การ	ผิจะนานนานให้เป็นคุณ
คิดถึงบุญถึงบาป	บอกลาภไกลอย่าไป	ความในอย่านำออก	ความนอกอย่านำเข้า
เจ้านายใช่เพื่อนฝูง	ท่านสูงศักดิ์กว่าตน	อย่าปนอย่าเยี่ยงท่าน	ผิจะต้านต้านให้ถูก
ปลูกเรือนแต่พอตัว	หวีหัวพอสบาย	แต่งกายพอเทียบเพื่อน	อย่าทำเหมือนนักเลง
อย่าร้องเพลงพายเรือ	อย่าเบื่อในการงาน	อย่าคิดรานเพื่อนบ้าน	ความโกรธท่านเร่งแบ่ง
อย่าให้แข็งให้กล้า	อย่าคบข้าเป็นมิตร	อย่าคิดทับถมผู้อื่น	อย่าดื่นในความหลาก
ปากตนอย่าให้อื้อ	ผิจะซื่อซื่ออย่าคด	ผิดจะคดคดดูเหตุ	อย่าเรียนเวทย์วิทยา
อย่ารักเล่ห์ลวงหญิง	อย่าประวิงแปรธาตุ	อย่าคิดมาศทำทอง	อย่าเสียของไปก่อน
อย่าเข้าบ่อนชนนก	อย่าโกหกกลางแปลง	อย่าคิดแต่งลมล่อ	หนึ่งอย่าก่อถ้อยความ
อย่าคิดตามทุนเบื้องหลัง	อย่าพลั้งหนึ่งให้งด	สองให้อดดูที	สามสี่ท่าพอควร
อย่ายำยวนเกินผิด	จงตรองคิดดูก่อน	อย่าตกผ่อนใจตาม	อย่าจุดไฟไหม้ฟาง
ผิดวางลงตามผิด	ชอบวางลงตามชอบ	อย่าเอาชอบขึ้นเป็นผิด	อย่าเอาผิดขึ้นเป็นดี
จงมีเมตตาสัตว์	อย่ากระบัดสินท่าน

 

อย่าคิดการแต่ได้	ถ้าไม่ได้เสียที	อย่าไขคดีความเท็จ	อย่าเข็ดทางบุญ
อย่าสูญทางทาน	ถ้าจะรานรานแต่คนผิด	แม้นไม่ผิดอย่าราน	จงเร่งการเรือกสวน
อย่าคิดควรแก่กัน	เร่งถากฟันไร่นา	อย่าได้ประพฤติบาป	คำหยาบแล้วอย่าพจน์
จงออมอดแก่กัน	อย่าหุนหันดูแคลน	คนแกนอย่าข่มเหง	อย่าทำเร่งจำบ้าน
อย่าจัดจ้านเสียงปาก	อย่าสำรากพูดขู่	อย่าหลู่ครูอาจารย์	มารดาบิดาตัว
คิดเกรงกลัวเช้าค่ำ	จงเอาแต่ความชอบ	ระบอบผิดอย่าจำ	หนึ่งกระทำปฏิบัติ
วีพัดนวดบาท	เป็นเวลาอย่าเพรื่อ	อย่าคิดเบื่อคิดบ่น	อย่าปองกลทรัพย์ท่าน
อย่าคิดต้านท้าวพระยา	ต้านวงศาตัวควร	ข้อควรต้านจึงต้าน	ไม่ควรต้านอย่าตอบ
ความชอบให้ยกยอ	พอแล้วอย่าให้ล้น

 

อย่าบ่นความลับหลัง	อย่านินทังคนเรือน	ช่วยกันเตือนการลืม	ต่อหน้าลืมอย่างหนึ่ง
ลับหลังพึงกล่าวขวัญ	อย่าอยู่ด้วยมันควรจาก	แม้นตกยากให้เงินคืน	เร่งฝ่าฝืนที่ไกล
อย่าอยู่ใกล้คนร้าย	เฉกตาลทรายคลุกพิษ	ใครเสพย์นิตย์ชีวัง	อย่าคิดยั้งอยู่เลย
มนุษย์เอ๋ยจงจำคำ	หนึ่งอย่านำเสียดส่อ	หนึ่งอย่ายกยอตน	อย่าถ่อมตนว่าชั่ว
อย่ากลั้วด้วยมิตรร้าย	อย่าใส่ความผู้อื่น	ที่ลื่นแล้วอย่านอน	ถ้าร้อนให้หาเย็น
อย่าเป็นคนมักกิน	อย่าหมิ่นพูดไพรสณฑ์	โทษตนให้เร่งเห็น	เห็นแล้วอย่าให้แพร่

 

อย่าฟื้นแต่โทษเขา	โทษของเราเพียงคีรี	ปกปิดดีไม่กล่าว	สาวแต่โทษประชา
เท่าแสดงราร่ำพร่ำ	ทุกเช้าค่ำบ่วาย	โทษตนกลายเป็นดี	มักเกิดมีความทุกข์
อย่าคิดปลุกภูตพราย	อย่าคิดทายเครื่องราง	คิดแต่สร้างกุศล	ตัวจนอย่าทิ้งงาน
อย่าคร้านว่าเหนื่อยยาก	เห็นเขามากโภคา	อย่าตื่นตาตามเขา	ทรัพย์เราน้อยเร่งทำ
เฉกเช่นน้ำบ่อทราย	อย่าวุ่นวายวิวาท	เอาใจทาษเมื่องาน	ดูการเมื่อสำเร็จ
สิ่งไรเสร็จให้สรรเสริญ	มีเงินอย่าหมิ่นไพร่	ข้าใช้เอาใจนาย	อย่าทำลายความรัก
อย่าเสียศักดิ์ให้เสียสิน	อย่ากินแรงพราหมณ์ชี	ภิกษณีสมณา	อย่าเชื่อวาจาหญิง
สิ่งเท็จมันกล่าวมาก	หากริ้นเท่าภูเขา	เล่ามาพอเชื่อได้	หญิงไซร้ซื่อบ่มี
มีแต่คำมุเสศ	อย่าประเวศตามมัน	คนมีคุณนั้นเร่งไหว้	ถ้าจะไหว้ให้ไหว้คนควร
คือล้วนสมณพราหมณ์	โภไคยจะมีหลาย	หายจากโศกจากภัย	ถ้าใครไม่ปฏิบัติ
ในข้ออรรถเราสอน	จักได้ร้อนวินาส	เพราะคำปราชญ์ไม่จำ	แม้นใครทำตามเยี่ยง
จักเลี้ยงคนแสนสบาย	คุณมากหลายเหลืออ้าง	เพราะประพฤติถูกทาง	ถ่องแท้คำสอน

 

---

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |