สุภาษิตไทย

กลบทสุภาษิต

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป |

พยัคย์ข้ามห้วย

ไม่ควรล้อ ก็อย่าเพียร เล่นเลียนล้อ	ดูสัณฐาน ที่จะยอ พอภูมิฐาน
รู้ว่าพาล แล้าอย่าชิด สนิทพาล	อัชฌาชน ยลประมาณ ในเชิงชน
ความถือผิด จิตชอบ แต่เช่นผิด	ไม่ใช่ผล ที่จะคิด ตรองเหตุผล
ถือใจตน ตามหวัง ลำพังตน	พึงตรองเพียง ใจจน ให้พอเพียง
แม้พลาดท่า พาถลำ ช้ำเสียท่า	จะแส้เสียง เซ้งซ่า แขาสรวลเสียง
จะแคะเคียง ค่อนเปรียบ พูดเลีบบเคียง	จงเยื้อนยล แยบเยี่ยง ให้ควรยล

ตรีประดับ

จะจับจอง จ่องจ้อง สิ่งใดนั้น	ดูสำคัญ คั่นคั้น อย่างันฉงน
อย่าลามลวง ล่วงล้วง ดูเลศกล	ค่อยแคะคน ค่นค้น ให้ควรการ
อย่าเคลิ้มคำ คล่ำคล้ำ แต่ลำโลภ	เที่ยวหวงห่วง ห้วงละโมภ ละเมอหาญ
สิ่งใดปอง ป่องป้อง เป็นประธาน	อย่าด่วนดาน ด่านด้าน แต่โดยใจ
จับปลาชอน ช่อนช้อน สองกรมือ	ข้างละมือ มื่อมื้อ จะมั่นไฉน
เพื่อระแวง แวงแว้ง พลิกแพลงไป	ครั้นจะวาง ว่างว้างไว้ ดูลานเลว

ก้านต่อดอก

เป็นผู้น้อย น้อยหน้า สังเวชเนตร	อย่าบังเหตุ หาญข้าม ปล่องเปลวเหว
กำลังน้อย ถอยแรง ยอมเร็วเลว	รู้ว่าเปลว ไฟฝอย อย่างชุมรุม
แม้ควรดับ ดับไว้ ให้มิดชิด	ไม่ควรปิด ปกป้องอย่างคลุมสุม
ที่สูงยศ ลดหา อย่ารุมคุม	เอาโทษทุ่ม ทับท่าน ไม่งามคราม
เหมือนไม้ซีก ฉีกช้อน ค้อนคัดงัด	คุ้ยเขี่ยคัด ขอนซุง ท่าสามผลาม
ถ้าเพลี่ยงพล้ำ ซ้ำพ่าย ป่ายลามปาม	เหมือนหาความ ทุกข์ใส่ สกนธ์ตน

กระแตไต่ไม้

ไม่ควรหา ถ้าเห็น หาควรไม่	หนแห่งรู้ อยู่อย่างไร ใช่แห่งหน
จนใจจำ ซ้ำให้ จำใจจน	คำกล่าวหาก จากตน ที่กล่าวคำ
ซ่อนสิ่งใด ไม่เปิดจริง ที่สิ่งซ่อน	ถลำคำ ให้เขาค่อน เพราะคำถลำ
งำเงื่อนปิด ผิดเหมือนเปิด เชิดเงื่อนงำ	ที่เชิงลับ กลับจะนำ ในเชิงที่
บอกเล่าเหตุ เลศเลา เขาเล่าบอก	ชี้ช่องโพรง ให้กระรอก ใช้ช่องชี้
ดีสิ่งเดียว แต่ที่หนึ่ง เป็นสิ่งดี	เออออไป มิใช่ที่ จะออเออ

กบเต้นสลักเพชร

ยลแต้มผู้ อยู่ตามเพื่อน เยื้อนต่อพักตร์	เหิมใจเพลิน เหินจิตผลัก หักจักเผลอ
ยามลาภมาก ยากโลภมา อย่าละเมอ	รังแต่จำ ร่ำตั้งเจ๋อ เร่อตามใจ
ตัวไม่ยล ตนเมินอย่าง ต่างมากหยิ่ง	ทางนี้สุข ทุกข์นั้นสิ่ง ทิ้งนิสัย
มีก่อนจน มนเกินเจียน เมี้ยนแก่ใจ	เยี่ยงท่าหมาง อย่างเทียบไหม ไยที่มี
งอกเกินตอน งอนเกินตาม งามก่อนแต่ง	เคลิ้มสู้หน่าย คลายส่วนแหนง แคลงสิ่งหนี
พวกแจ้งหยัน พันธุ์เจาะเยื้อน เพื่อนจวบยี	แท้ช่องหมาย ทายเช่นมี ทางชี้มา

อักษรล้วน

ย่อมยลยิ่ง อย่างยอด ยากยกยอ	หน่ายแหน่งหนอ หนางนึก หน้าเหนื่อยหนา
จำใจจน จริงเจียว จักเจรจา	ด้วยดื้อดา เดียวโดย ดัดใดดี
สุดสิ่งสรรพ สอนสิ้น สักแสนเสศ	ทั่วทุกเทศ ทางท่า ท่วนทิศที่
มวดม้วยมาด มุ่งเมิน ไม่มองมี	ล้วนเลิกลี้ เลงลับ ละลานแล
การเกียจกล เกินกิจ ก่อนกายกอบ	เห็นเหตุหอบ หากให้ เหินห่างแห
ร้างเรียนไร้ แรมรู้ เริศรอแร	พ้นพากย์พ้อ เพียรแพ้ เพียงพวกพาล

รักร้อย

ผู้ดุร้าย ร้ายแรง แล้วแหนงหน่าย	อย่าหมิ่นหมาย หมายมาด อวดอาจหาญ
อย่าขู่ข่ม ข่มคำ ให้รำคาญ	ทำพะพาน พานพ้อง ให้หมองกัน
สันดานคน คนร้าย นิสัยดุ	มุทะลุ ลุอำนาจ มาก่อนนั้น
กลับความคิด คิดดับ ระงับครัน	ที่แผลคัน คันเก่า อย่าเกากวน
เห็นเสือนอน นอนระวัง อย่าพลั้นท่า	มีไม้อย่า อย่าแหย่ เข้าแส่สวน
หากว่าตื่น ตื่นตกใจ สิไ่ม่ควร	พึงใคร่ครวญ ครวญใคร่ ให้วิจารณ

กบเต้นกลางสระบัว

คิดมาด คาดมั่น สำคัญคิด	หาญใจ ให้จิต เหมือนคิดหาญ
การตน กลตั้ง ระวังการ	ตรองนึก ตรึกนาน คะนึงตรอง
เช่นใด ใช้ดู ให้รู้เช่น	หมองใจ ไม่เจน เจิ่นจิตหมอง
ปองไร ไป่รอบ อย่าริปอง	ควรมั่น คั้นมอง ให้สมควร
จับงู จู่ง่าย จะหมายจับ	หวนกลาง หางกลับ เกลือกหกหวน
ซวนหลบ ซบเล่ห์ หากเซซวน	มัวที่ มีท่าล้วน มวนมึนมัว

สะบัดสะบิ้ง

เห็นท่านที่ มีทรัพย์ จะจับจะจ่าย	ดูฟูมฟาย มิได้หน่วง จะห่วงจะหัว
ทั้งเก็บได้ ใชพลัน ไม่พันไม่พัว	อย่าเผลอตัว ตามท่าน ใช่การใช่กล
เรามีน้อย ค่อยจำกัด ขยัดเขยี่ย	ไม่ควรเสีย ก็อย่าจ่าย กระส่ายกระสน
ทำได้น้อย ใช้น้อย ระค่อยระคน	อย่าเดือดร้อน ดิ้นรน กระวนกระวาย
เห็นช้างใหญ่ ถ่ายมูล อนูนอเนก	อย่าโหยกเหยก ถ่ายตาม ระส่ำระสาย
พิศสกนธ์ ยลทำเนียบ ระเบียบระบาย	จงตริกาย ตรองกอบ ระบอบระบิล

วัวพันหลัก

ไม่ใช่การ ที่จะภาร หุงข้าวคด	คดตะกุย คุ้ยประชด สุวานถวิล
ถวิลหวัง ตั้งใจ จะให้กิน	กินเท่าไร่ ไหนจะสิ้น ที่หิวมา
มาคิดดู มิใช่กิจ จะคิดกอบ	กอบการกิจ คิดให้ชอบ ทั้งหลังหน้า
ถ้าเหน็ดเหนื่อย เมื่อยหนัก ชักเชือนพา	พาป่วยการ เสียเวลา ที่หุงทำ
ทำสิ่งไร ควรให้คิด พินิจก่อน	ก่อนที่ทำ จำที่สอน อย่าเพลี่ยงพล้ำ
พล้ำพลาดท่า พาขาดทุน มิควรทำ	ทำเสียทำ แล้วจะซ้ำ เสียกอบเติม

สารถีชักรถ

ควรคิดถึง ตรึงส่วน ไม่ควรคิด	สอดเสริมกิจ ให้ตลอด จึงสอดเสริม
ต่อเติมตาม งามเงื่อนพอ ค่อยต่อเติม	ผิดทางเดิม โคยที่คิด เห็นผิดทาง
ประโยชน์ให้ ให้เห็นที่ เป็นประโยชน์	ที่หมางโทษ เหมือนที่ มีที่หมาง
ระคางจิต คิดน่าจะ พาระคาง	มีไว้อย่าง อ้างเทียบ เปรียบไว้มี
เห็นแล้วการ ที่เป็น เขาเห็นแล้ว	เก็บหนีปลา อย่าใก้ลแมว ให้เก็บหนี
ไม่มียิ่ง ปิ้งประชด หมดไม่มี	เลื่อนลอยเปล่า เล่าใช่ที่ จะเลื่อนลอย

สุรางค์ระบำ

อย่าคิดมาด ขาดมั่น สำคัญมุ่ง	ในทางฟุ้ง ทุ่งเฟื้อ ที่เทื้อฝอย
ไม่แน่เรื่อง เนื่องเร้า สำเนารอย	เป็นข่าวพลอย คอยพร่ำ ด้วยคำเพลิน
ไม่เข้ากิจ คิดการ รำคาญกอบ	ไม่รู้ขอบ รอบขาย เป็นรายเขิน
คิดท่าได้ ถ่ายเดียว เฝ้าเที่ยวเดิน	อย่าเห็นเดิน เหินการ ทำหาญกาย
ที่จักมุ่ง จุงมอง ที่จองมั่น	อย่าผลักหัน พลันห่าง พลั้งพลางหาย
ในเรื่องคำ ร่ำข่าว ที่ร้าวระคาย	คำภิปราย ภายเปรียบ เพียบปรวนแปร

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |