| หน้าต่อไป |
| พัฒนาทางประวัติศาสตร์ | มรดกทางธรรมชาติ | มรดกทางวัฒนธรรม | มรดกทางพระพุทธศาสนา |

จังหวัดชัยภูมิ

            จังหวัดชัยภูมิตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อยู่ห่างจากกรุงเทพ ฯ ตามทางรถยนต์ประมาณ ๓๔๐ กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ ๑๒,๗๘๐ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๗,๙๘๗,๐๐๐ ไร่ ประมาณร้อยละ ๗.๖ ของพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และร้อยละ ๒.๕ ของพื้นที่ประเทศไทย มีขนาดของพื้นที่เป็นอันดับสามของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และเป็นอันดับแปดของประเทศไทย มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
            ทิศเหนือ  ติดต่อกับจังหวัดเพชรบูรณ์ และจังหวัดขอนแก่น
            ทิศตะวันออก  ติดต่อกับจังหวัดขอนแก่น และจังหวัดนครราชสีมา
            ทิศใต้  ติดต่อกับจังหวัดนครราชสีมา
            ทิศตะวันตก  ติดต่อกับจังหวัดเพชรบูรณ์ และจังหวัดลพบุรี
ลักษณะภูมิประเทศ
            ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปประกอบด้วยภูเขา และป่าไม้ ประมาณร้อยละ ๕๐  ที่ราบลุ่มประมาณร้อยละ ๔๕  ที่ราบสูงนอกเขตป่าไม้ ประมาณร้อยละ ๓  พื้นน้ำประมาณร้อยละ ๑ ที่ดินตามดินเลนที่ใช้ประโยชน์ไม่ได้ประมาณร้อยละ ๑ โดยบริเวณตอนกลางของจังหวัดเป็นที่ราบมีเทือกเขา และป่าไม้ตั้งเรียงรายเป็นแนวยาว จากทิศตะวันออกสู่ทิศตะวันตก ประกอบด้วยเทือกเขาที่สำคัญ คือ ภูอีเฒ่า ภูพังเหย ภูแลนคา ทำให้พื้นที่จังหวัดแบ่งออกเป็นสองส่วนคือ
            ส่วนเหนือ  มีอำเภอหนองบัวแดง อำเภอแก่งคร้อ อำเภอบ้านแท่น อำเภอเกษตรสมบูรณ์ อำเภอภูเขียว อำเภอคอนสาร และอำเภอภักดีชุมพล
            ส่วนใต้  มีอำเภอเมือง ฯ  อำเภอบ้านเขว้า อำเภอจตุรัส อำเภอบำเหน็จณรงค์ อำเภอเทพสถิต อำเภอหนองบัวระเหว อำเภอคอนสวรรค์ อำเภอเนินสง่า และกิ่งอำเภอซับใหญ่
            ลักษณะภูมิประเทศที่สำคัญแบ่งออกได้เป็นสามลักษณะคือ

                พื้นที่ราบริมฝั่งแม่น้ำ  มีพื้นที่ประมาณ ๑,๐๔๘,๐๐๐ ไร่ หรือประมาณร้อยละ ๑๓ ของพื้นที่จังหวัด มีความสูงตั้งแต่ ๐ - ๒๐๐ เมตร จากระดับน้ำทะเล ได้แก่ ที่ราบลุ่มแม่น้ำชีในเขตอำเภอเมือง ฯ  อำเภอบ้านเขว้า อำเภอบำเหน็จณรงค์ อำเภอจตุรัส อำเภอคอนสวรรค์  บริเวณดังกล่าวจะมีน้ำท่วมในฤดูฝน

                พื้นที่ลูกคลื่นลอนตื้น  อยู่ตอนกลางของพื้นที่จังหวัด เป็นแนวตามทิศเหนือ - ใต้ ตามแนวเทือกเขาดงพญาเย็น มีความสูงประมาณ ๒๐๐ - ๕๐๐ เมตร จากระดับน้ำทะเล ได้แก่ พื้นที่บางส่วนในเขตอำเภอเมือง ฯ  อำเภอจตุรัส อำเภอบำเหน็จณรงค์ อำเภอบ้านเขว้า และอำเภอคอนสวรรค์

                พื้นที่สูงและภูเขา  ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ลอนลึก และภูเขาในเขตเทือกเขาดงพญาเย็น มีความสูงตั้งแต่ ๕๐๐ - ๑,๐๐๐เมตร จากระดับน้ำทะเล ได้แก่ พื้นที่บางส่วนของอำเภอหนองบัวระเหว อำเภอคอนสาร อำเภอเกษตรสมบูรณ์ อำเภอภูเขียว อำเภอแก่งคร้อ และพื้นที่ทางตอนเหนือของอำเภอเมือง ฯ
ทรัพยากร
            ดิน  มีศักยภาพปานกลางสำหรับการเกษตร
                กลุ่มดินไร่  มีอยู่ประมาณร้อยละ ๔๐ ของพื้นทีจังหวัด จะอยู่บริเวณด้านทิศตะวันตก ทิศเหนือและทิศใต้ ได้แก่ อำเภอเทพสถิต อำเภอหนองบัวแดง อำเภอบ้านเขว้า อำเภอเกษตรสมบูรณ์ อำเภอจตุรัส อำเภอบำเหน็จณรงค์ และกิ่งอำเภอซับใหญ่
                กลุ่มดินคละ  มีอยู่ประมาณร้อยละ ๓๐ ของพื้นที่จังหวัด จะอยู่บริเวณด้านทิศตะวันออก และตอนเหนือของจังหวัด ได้แก่ อำเภอเมือง ฯ อำเภอคอนสวรรค์ อำเภอเกษตรสมบูรณ์ อำเภอภูเขียว อำเภอบ้านแท่น อำเภอคอนสาร อำเภอหนองบัวแดง และอำเภอบำเหน็จณรงค์
                กลุ่มดินนา  มีอยู่ประมาณร้อยละ ๑๕ ของพื้นที่จังหวัด จะอยู่บริเวณทางตอนเหนือและตอนใต้ของจังหวัด ได้แก่ อำเภอเมือง ฯ อำเภอบ้านแท่น อำเภอบ้านเขว้า อำเภอคอนสวรรค์ อำเภอเกษตรสมบูรณ์และอำเภอภูเขียว
                กลุ่มดินภูเขา  มีอยู่ประมาณร้อยละ ๑๕ ของพื้นที่จังหวัด จะอยู่บริเวณภูเขาสูงทางทิศตะวันตก และตอนกลางของจังหวัด ได้แก่ อำเภอเมือง ฯ อำเภอหนองบัวแดง อำเภอเกษตรสมบูรณ์ และอำเภอหนองบัวระเหว
            แหล่งน้ำ  แหล่งน้ำที่สำคัญของจังหวัดชัยภูมิมีดังนี้

                แม่น้ำชี  มีต้นกำเนิดจากภูเขาพญาฝอ ในเขตอำเภอหนองวัวแดง ไหลผ่านอำเภอต่าง ๆ เช่น อำเภอหนองบัวแดง อำเภอหนองบัวระเหว อำเภอบ้านเขว้า อำเภอเมือง ฯ  อำเภอจตุรัส อำเภอคอนสวรรค์ จากนั้นไหลผ่านเขตจังหวัดขอนแก่น จังหวัดมหาสารคาม จังหวัดร้อยเอ็ด และไหลไปบรรจบแม่น้ำมูลในเขตจังหวัดอุบลราชธานี ช่วงที่ไหลผ่านจังหวัดชัยภูมิ มีความยาวประมาณ ๑๙๐ กิโลเมตร
                ลำน้ำพรม  มีต้นกำเนิดจากเขาพญาฝอ อำเภอหนองบัวแดง แล้วไหลผ่านอำเภอคอนสาร อำเภอภูเขียว อำเภอเกษตรสมบูรณ์ อำเภอบ้านแท่น  แล้วไหลไปบรรจบลำน้ำพองในเขตจังหวัดขอนแก่น ในช่วงที่ไหลผ่านจังหวัดชัยภูมิ มีความยาวประมาณ ๑๙๖ กิโลเมตร
                ลำคันฉู  มีต้นกำเนิดจากภูเขาพังเหยในเขตอำเภอเทพสถิต ติดต่อกับอำเภอบำเหน็จณรงค์ ไหลผ่านอำเภอบำเหน็จณรงค์ อำเภอจตุรัส แล้วไหลไปบรรจบแม่น้ำชี ในเขตอำเภอจตุรัส
                ลำเชิญ (ลำเซิน)  มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาสันปันน้ำของลุ่มน้ำป่าสักกับลุ่มน้ำชี ไหลผ่านอำเภอคอนสาร แล้วไหลเข้าสู่อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น ไปบรรจบลำน้ำพองในเขตอำเภอเมืองขอนแก่น
                ลำชีลอง  มีต้นกำเนิดจากภูแลนคา ไหลผ่านอำเภอบ้านเขว้า อำเภอเมือง ฯ ไปบรรจบแม่น้ำชีที่บ้านวังก้านเหลือง อำเภอเมือง ฯ

                ลำปะทาว  มีต้นกำเนิดจากภูแลนคา ไหลผ่านอำเภอเมือง ฯ ไปบรรจบแม่น้ำชีที่บ้านกุดตุ้ม อำเภอเมือง ฯ
                ลำสามหมอ  มีต้นกำเนิดจากภูแลนคา อำเภอแก่งคร้อ ไหลผ่านอำเภอแก่งคร้อ อำเภอคอนสวรรค์ แล้วไหลเข้าเขตกิ่งอำเภอโคกโพธิชัย จังหวัดขอนแก่น ไปบรรจบแม่น้ำชีในเขตอำเภอคอนสวรรค์

            ป่าไม้  สภาพป่าของจังหวัดชัยภูมิ เป็นสภาพป่าที่สมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย เป็นต้นกำเนิดแม่น้ำสำคัญในภาคอีสานตอนกลาง สภาพป่ามีลักษณะเป็นป่าดงดิบแล้ง ป่าดงดิบชื้น ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าสนเขา และป่าดิบเขา
            จากข้อมูลเมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๖ จังหวัดชัยภูมิ มีพื้นที่ป่าเหลืออยู่ประมาณ ๓,๐๘๐ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๑.๙ ล้านไร่ เป็นพื้นที่ประมาณร้อยละ ๒๔ ของพื้นที่จังหวัด เป็นพื้นที่ที่ยังคงสภาพป่าอนุรักษ์ ซึ่งกำหนดเป็นเขตอุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และพื้นที่ต้นน้ำลำธาร
| บน | หน้าต่อไป |