จังหวัดลพบุรี

เรื่องจังหวัดลพบุรี

สภาพทางภูมิศาสตร์

ลพบุรีตั้งอยู่ทางขอบตะวันออกของที่ราบภาคกลางตอนล่าง มีพื้นที่แผ่ออกไปต่อเนื่องกับขอบที่ราบสูงโคราช มีแม่น้ำสายสำคัญคือ แม่น้ำลพบุรีและแม่น้ำป่าสักไหลผ่าน พื้นที่ทางตอนกลางและด้านตะวันออกมีแนวทิวเขาเพชรบูรณ์ และดงพญาเย็นพาดผ่าน พื้นที่ส่วนใหญ่ตั้งอยู่บนที่ราบสลับเนินเขาและภูเขา บริเวณที่ราบลุ่มมีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 25-60 เมตร มีแม่น้ำลพบุรีและสาขาไหลผ่าน บริเวณที่ราบสลับเนินเขาและภูเขา มีความสูงประมาณ 40-600 เมตร จากระดับน้ำทะเล พื้นที่จะค่อย ๆ สูงไปทางทิศตะวันออก มีทิวเขาพังเหย และเหวตาบัว เป็นแนวเขตรอยต่อกับจังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดชัยภูมิ
แหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญได้แก่ แม่น้ำ ลำธาร ห้วย คลอง 672 สาย หนอง บึง 115 แห่ง น้ำพุ น้ำซับ 14 แห่ง และมีแหล่งน้ำใต้ดินกระจายอยู่ทั่วไป ในระดับความลึกตั้งแต่ 10-40 เมตร

แม่น้ำลพบุรี

มีความยาวประมาณ 95 กิโลเมตร แยกสาขามาจาก แม่น้ำเจ้าพระยา ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดสิงห์บุรี ไหลเข้าจังหวัดลพบุรี ในเขตอำเภอท่าวุ้ง แล้วไหลไปรวมกับแม่น้ำป่าสัก ในเขตอำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดอยุธยา

แม่น้ำป่าสัก

            มีความยาวประมาณ 513 กิโลเมตร ต้นน้ำอยู่ที่ทิวเขาเพชรบูรณ์ ในเขตอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ไหลเข้าเขตอำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี ผ่านตามแนวเหนือใต้ประมาณ 100 กิโลเมตร แล้วออกไปทางจังหวัดสระบุรี เป็นแม่น้ำที่มีร่องน้ำลึก ตลิ่งสูงชัน ที่ราบลุ่มน้ำมีบริเวณแคบ และคดเคี้ยวปัจจุบันได้สร้างเขื่อนอันเนื่องจากพระราชดำริ คือ เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ เป็นประโยชน์ต่อการป้องกันน้ำท่วมในฤดูน้ำหลาก และต่อการเกษตรกรรม
แม่น้ำบางขาม
            เป็นแม่น้ำสายสั้น ๆ ยาวเพียง 20 กิโลเมตร มีต้นกำเนิดจากคลอง ในเขตอำเภอบ้านหมี่ ไหลไปรวมกับแม่น้ำลพบุรี ในเขตอำเภอท่าวุ้ง
ลำสนธิ
            มีความยาวประมาณ 70 กิโลเมตร ต้นน้ำเกิดในเขตเขารวกและเขาพังเหย ทางตอนเหนือของอำเภอชัยบาดาล ต่อกับอำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ไหลตามแนวเหนือใต้มาบรรจบกับลำพญากลาง ซึ่งไหลมาจากอำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี จากนั้นจะไหลไปตามแนวตะวันตก-ตะวันออก ไปบรรจบแม่น้ำป่าสักในเขตอำเภอชัยบาดาล
            จังหวัดลพบุรีเคยปกคลุมไปด้วยป่าไม้ที่มีค่าทางเศรษฐกิจ เป็นป่าดิบแล้งผืนใหญ่ในบริเวณลุ่มแม่น้ำป่าสัก ป่าแดงหรือป่าเต็งรัง และป่าไม้เบญจพรรณในเขตเชิงเขา เมื่อปี พ.ศ. 2504 มีพื้นที่ป่าอยู่ประมาณร้อยละ 34 ของพื้นที่จังหวัด แต่ในปี พ.ศ. 2540 เหลือป่าสมบูรณ์อยู่เพียงประมาณร้อยละ 3 ของพื้นที่จังหวัด ปัจจุบันป่าสงวนแห่งชาติในเขตจังหวัดลพบุรีมี 4 แห่ง รวมพื้นที่ประมาณ 1,776 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 1,110,000 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อน นอกจากนี้ยังมีเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่า 1 แห่ง และเขตห้ามล่าสัตว์ป่าอีก 1 แห่ง

ป่าซับลังกา

            ประกาศเป็นป่าสงวนเมื่อปี พ.ศ. 2502 อยู่ในเขตอำเภอชัยบาดาลและอำเภอลำสนธิมีพื้นที่ประมาณ 398 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 248,000 ไร่ เป็นป่าที่สมบูรณ์ที่สุดของลพบุรี สภาพภูมิประเทศทางตอนเหนือเป็นเขาสูง ตอนล่างเป็นที่ราบ ป่าซับลังกาเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าด้วย
ป่าวังเพลิง ป่าม่วงค่อม และป่าลำนารายณ์
            ประกาศเป็นป่าสงวนเมื่อปี พ.ศ. 2512 อยู่ในเขตอำเภอชัยบาดาล อำเภอสระโบสถ์ อำเภอโคกเจริญ และอำเภอโคกสำโรง มีพื้นที่ประมาณ 715 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 447,000 ไร่ สภาพภูมิประเทศเป็นที่ราบสลับภูเขา
ป่าชัยบาดาล
            ประกาศเป็นป่าสงวน เมื่อปี พ.ศ. 2527 อยู่ในเขตอำเภอชัยบาดาล อำเภอท่าหลวง อำเภอพัฒนานิคม และอำเภอสำสนธิ มีพื้นที่ประมาณ 635 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 397,000 ไร่ สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบ
ป่าเขาพะเนียด
            ประกาศเป็นป่าสงวนเมื่อปี พ.ศ. 2529 อยู่ในเขตอำเภอโคกสำโรง มีพื้นที่ประมาณ 28 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 18,000 ไร่ สภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาลูกเดียวโดด ๆ

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาสมโภชน์

อยู่ในเขตอำเภอชัยบาดาล มีพื้นที่ประมาณ 14 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 9,000 ไร่ เขาสมโภชน์เป็นภูเขาหินปูน ทอดยาวไปตามแนวทิศตะวันตกเฉียงเหนือและทิศตะวันออกเฉียงใต้ มีลักษณะสูงชัน มีถ้ำและหน้าผาจำนวนมาก เป็นป่าธรรมชาติที่เหลืออยู่แห่งเดียวในรัศมี 200 กิโลเมตร จากกรุงเทพ ฯ

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |