มรดกทางธรรมชาติ
นอกจากจะมีสภาพทางภูมิศาสตร์ที่สมบูรณ์ไปด้วย ภูเขา แม่น้ำ ป่าไม้
ที่ได้กล่าวแล้วแต่ตอนต้นยังมีธรรมชาติที่มีความโดดเด่น ที่เป็นที่รู้จักกันดีอีกมากมายพอประมวลได้ดังนี้
เทือกเขาสมอคอน
อยู่ในเขตตำบลเขาสมอคอน อำเภอท่าวุ้ง เป็นเทือกเขายาวประมาณ 4 กิโลเมตร
เทือกเขานี้มีความสวยงาม ประกอบด้วยหินสีขาวประเภทหินอ่อนรวมตัวกันเรียงรายอย่างวิจิตรพิศดาร
มีพรรณไม้ขึ้นแซมดูคล้ายสวนหินธรรมชาติ เนื่องจากเขาสมอคอนตั้งอยู่โดดเด่นกลางทุ่งนา
เมื่อฤดูน้ำหลากน้ำจะท่วมท้องทุ่ง เห็นเขาสมอคอนเป็นเกาะอยู่กลาง ผู้ที่จะเดินทางไปเขาสมอคอนในช่วงน้ำหลาก
จึงต้องใช้เรือเป็นพาหนะเดินทางไปจากทุ่งพรหมมาสตร์ เขาสมอคอนมีถ้ำอยู่หลายแห่ง
เช่น ถ้ำวิหาร ถ้ำมะขาม ถ้ำน้ำ ถ้ำพระนอน ถ้ำชิงช้า
ถ้ำพราหมณ์ ถ้ำพระฉาย ถ้ำตะโก ถ้ำช้างเผือก ถ้ำขี้อาย
ทั้งหมดล้วนเป็นถ้ำที่สวยงาม
เทือกเขาสมโภชน์
อยู่ในเขตอำเภอชัยบาดาล เป็นเทือกเขาที่ประกอบด้วยเขาหินปูนสองลูก ทอดตัวต่อเนื่องกันในแนวทิศตะวันออก
ของอำเภอชัยบาดาล มีความยาวประมาณ 9 กิโลเมตร กว้างประมาณ 2 กิโลเมตร
ยอดเขาสูงสุดสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 700 เมตร เทือกเขานี้มีความงดงามตามธรรมชาติ
มีลักษณะสมบูรณ์ตามแบบของภูเขาหินปูน ที่มีหินปูนสีเทาอ่อนและสีเทาอมฟ้า
บางส่วนเป็นหินทรายและหินดินดาน บนยอดเขาเป็นที่ราบซึ่งเป็นปรากฎการณ์ทางธรณีวิทยา
ที่หาดูได้ยาก เป็นต้นกำเนิดน้ำซับ ที่เป็นแหล่งน้ำใช้ของพื้นที่ใกล้เคียง
บริเวณเชิงเขามีสวนหินธรรมชาติที่วิจิตรงดงามเรียกว่า ลานหินผุด
เป็นสภาพของหินบนที่ราบขนาดใหญ่ ยาวประมาณ 1 กิโลเมตร บนพื้นที่กว่าร้อยไร่
ก้อนหินที่โผล่ขึ้นมามีขนาดต่าง ๆ กัน และมีรูปร่างแปลกตาสวยงาม จากหลักฐานทางธรณีวิทยาทำให้ทราบว่า
เทือกเขานี้ตกตะกอนสะสมตัวในน้ำทะเลตื้น เมื่อประมาณ 230-280 ล้านปีมาแล้ว
เทือกเขานี้ยังคงความสมบูรณ์ทางนิเวศน์วิทยาอยู่มาก มีถ้ำอยู่หลายถ้ำที่เป็นที่รู้จักกันดี
คือ ถ้ำเพชรและถ้ำทิพย์
เขาวงพระจันทร์
อยู่ในเขตตำบลห้วยโป่ง อำเภอโคกสำโรง เป็นภูเขาที่มียอดสูงเป็นอันดับ
3 ของจังหวัดลพบุรี มีป่าไม้ขึ้นปกคลุม ที่เชิงเขามีบันไดทางเดินขึ้นสู่ยอดเขา
ประมาณ 3,900 ขั้น บนยอดเขารอยพระพุทธบาท ศาลพระสังกัจจายน์
พระพุทธรูปปางมารวิชัย และปางประทานพร บนยอดเขาจะสามารถมองเห็นทิวทัศน์โดยรอบได้กว้างไกล
เขาวงพระจันทร์มีชื่อปรากฎอยู่ในตำนานเรื่อง ท้าวกกขนาก
อันเป็นเรื่องตำนานเกี่ยวกับเมืองลพบุรีจากเรื่องรามเกียรติ์
ถ้ำค้างคาวเขาวงกฏ
อยู่ในเขตตำบลสนามแจง อำเภอบ้านหมี่ เป็นถ้ำขนาดใหญ่มีค้างคาวอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก
นับเป็นล้าน ๆ ตัว เมื่อตกเวลาเย็นใกล้ค่ำ ฝูงค้างคาวจะพากันบินออกจากถ้ำเป็นสายยาวมาก
นับว่าเป็นทัศนีย์ภาพที่สวยงามน่าชมมาก ตอนเช้าตรู่เมื่อค้างคาวบินกลับจากการหากิน
เมื่อมาถึงบริเวณปากถ้ำ ค้างคาวจะบินดิ่งลงไปที่ปากถ้ำ และจะมีนกประเภทเหยี่ยวมาคอยโฉบค้างคาวไปกินเป็นอาหาร
สวนรุกขชาติน้ำตกวังก้านเหลือง
อยู่ที่ตำบลท่าดินดำ อำเภอชัยบาดาล น้ำตกวังก้านเหลืองเป็นน้ำตกแห่งเดียวในจังหวัดลพบุรี
ที่มีลักษณะพิเศษคือ ต้นน้ำมีน้ำผุดขึ้นมาจากใต้ดินที่ห้วยมะกอก ห่างจากบริเวณน้ำตกประมาณ
1.5 กิโลเมตร เดิมต้นน้ำเป็นเพียงน้ำพุเล็กในหน้าแล้งน้ำจะแห้ง ต่อมาจึงได้ช่วยกันขุดลึกลงไปกว่า
4 เมตร ก็พบน้ำผุดขนาดใหญ่ มีน้ำไหลตลอดปี จนกลายเป็นธารน้ำตก ไหลลัดเลาะไปตามลาดหินเป็นชั้น
ๆ ลดหลั่นกันไปต่ำกว่าสิบชั้น แล้วไหลไปบรรจบกับแม่น้ำป่าสัก การที่ได้ชื่อว่าน้ำตกวังก้านเหลือง
เพราะในอดีตบริเวณนี้มีต้นก้านเหลืองขึ้นอยู่มาก บริเวณน้ำตกมีต้นไม้ใหญ่น้อยปกคลุมร่มรื่น
มีหินงอกหินย้อยสวยงาม
ป่าซับลังกาและเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าซับลังกา
ป่าซับลังกาอยู่ในเขตอำเภอชัยบาดาล และอำเภอลำสมธิ ได้ประกาศให้เป็นป่าสงวนแห่งชาติ
เมื่อปี พ.ศ. 2502 มีพื้นที่ประมาณ 400 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 249,000
ไร่ ป่าซับลังกาเป็นป่าต้นน้ำของลำสนธิ ประกอบด้วยป่าหลายชนิด
เป็นแหล่งน้ำ และแหล่งอาหารของสัตว์ป่าที่อุดมสมบูรณ์
เมื่อ ปี พ.ศ. 2529 ได้ประกาศเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าซับลังกา อยู่ในเขตอำเภอลำสนธิ
มีพื้นที่ประมาณ 155 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 97,000 ไร่ เป็นที่ราบอยู่ในหุบเขาล้อมรอบด้วยเทือกเขารูปก้ามปู
ทิศตะวันออก กั้นด้วยเทือกเขาพังเหย ทิศตะวันตกกั้นด้วยเขารวก มีความสูงจากระดับน้ำทะเล
140-850 เมตร เทือกเขาดังกล่าวประกอบด้วยเขาเรดาร์ เขาทหาร
เขาพังเพย เขาซับหวาย เขานกกก เขาน้ำดั้น เขาผาผึ้ง
เขาผาแดง เขาไม้รวก เขาถ้ำพระ เขาผาไม้แก้ว เขาตะโก
เขาอ้ายจัน
อ่างเก็บน้ำซับเหล็ก
อยู่ในเขตตำบลโคกตูม อำเภอเมือง เป็นอ่างเก็บน้ำธรรมชาติมีมาแต่โบราณ
ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้โปรดเกล้า ฯ ให้ชาวฝรั่งเศสและชาวอิตาเลียน
วางท่อส่งน้ำจากอ่างซับเหล็กเข้าไปในเขตพระราชฐาน ต่อมาในสมัยจอมพล
ป. พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรี เมื่อก่อนปี พ.ศ. 2500 ได้สร้างเขื่อนดินกักน้ำเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้ในการเกษตร
ต่อมาได้สร้างถนนรอบอ่างเก็บน้ำ ปลูกต้นไม้และสร้างศาลาพักร้อน ไว้สำหรับให้พักชมทิวทัศน์ที่สวยงาม
สามารถมองเห็นเขาจีนโจน เขาจีนแลได้อย่างดี
เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามแห่งหนึ่งของจังหวัดลพบุรี
