นิทานปฐมบัญญัติ เรื่องภิกษุหลายรูป
                พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ กูฎาคารศาลา ป่ามหาวัน เวสาลี พระองค์ได้แสดงอสุภกถา พรรณาคุณแห่งอสุภกรรมฐาน และคุณอสุภสมาบัติเนือง ๆ แก่ภิกษุทั้งหลาย แล้วสั่งว่า เราปราถนาจะหลีกเร้นอยู่ตลอดกึ่งเดือน ผู้ใดอย่าเข้าไปหาเรา นอกจากภิกษุผู้นำบิณฑบาตเข้าไปให้รูปเดียว ภิกษุเหล่านั้นสนทนากันว่า พระผู้มีพระภาคทรงแสดงอสุภกถา ฯลฯ แล้วพากันประกอบความเพียร ในการเจริญอสุภกรรมฐานหลายอย่าง ภิกษุเหล่านั้นอึดอัดระอาเกลียดชังร่างกายตน จึงปลงชีวิตตนเองบ้าง วานกันและกันให้ปลงชีวิตบ้าง บ้างก็ไปหามิคลัณฑิกสมณกุตตก์ แล้วขอให้ช่วยปลงชีวิตให้ โดยมีบาตรและจีวรเป็นของแลกเปลี่ยน ครั้งนั้น มิคสัณฑิกสมณกุตตก์ ได้ปลงชีวิตภิกษุเป็นอันมาก แล้วถือดาบเปื้อนเลือด ไปล้างที่แม่น้ำวัคคุมุนา ขณะที่ล้างอยู่เกิดมีความเดือดร้อนว่า ตนได้ทำชั่วได้สร้างบาปไว้มาก เพราะได้ปลงชีวิตภิกษุทั้งหลาย ซึ่งเป็นผู้มีศีลมีกัลยาณธรรม
ขณะนั้นมีเทวดาตนหนึ่ง นับอยู่ในหมู่มารได้กล่าวกับเขาว่า ดีแล้ว ท่านสัตบุรุษ  ท่านได้สร้างบุญไว้มาก เพราะได้ช่วยส่งคนที่ยังข้ามไม่พ้นให้ข้ามพ้นได้  เมื่อเขาได้ยินดังนั้น จึงถือดาบเข้าไปสู่วิหาร  สู่บริเวณ แล้วกล่าวว่า ใครยังข้ามไม่พ้น เราจะช่วยส่งให้ข้ามพ้น บรรดาภิกษุเหล่านั้น ภิกษุเหล่าใดยังไม่ปราศจากราคะ ความกลัว ความหวาดเสียว ความสยอง ย่อมเกิดมีแก่ภิกษุเหล่านั้น ส่วนภิกษุเหล่าใดปราศจากราคะแล้ว ความกลัว ความหวาดเสียว ความสยอง ย่อมไม่มีแก่ภิกษุเหล่านั้น ครั้งนั้น มิคลัณฑิกสมณกุตตก์ได้ปลงชีวิตภิกษุเสียวันละ 1 รูปบ้าง 10, 20, 30, 40, 50, 60 รูปบ้าง
รับสั่งให้ผะเดียงสงฆ์
                ครั้นล่วงกึ่งเดือน พระผู้มีพระภาคเสด็จออกจากที่หลีกเร้น ได้ถามพระอานนท์ว่า เหตุใดภิกษุสงฆ์จึงดูเหลือน้อยลงไป พระอานนท์กราบทูลว่า เป็นเพราะพระองค์ได้แสดงอสุภกถา ฯลฯ ภิกษุทั้งหลายจึงพากันประกอบความเพียร ในการเจริญอสุกรรมฐานเกิดการอึดอัด ระอา เกลียดชังร่างกายตน ฯลฯ จึงปลงชีวิตตนเองบ้าง ฯลฯ ข้าพระพุทธเจ้าขอประทานพระวโรกาส ภิกษุสงฆ์นี้จะพึงดำรงอยู่ใน พระอรหัตตผลด้วยปริยายใด ขอพระผู้มีพระภาคจงตรัสบอกปริยายอื่นนั้นเถิด พระผู้มีพระภาคจึงสั่งให้พระอานนท์  ผะเดียงภิกษุที่อาศัยนครเวสาลี อยู่ทั้งหมด มาประชุมกันที่อุปัฏฐานศาลา
ทรงแสดงอานาปานสติสมาธิกถา
                พระผู้มีพระภาค รับสั่งกับภิกษุทั้งหลายว่า แม้สมาธิในอานาปานสตินี้ อันภิกษุอบรมทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นคุณ สงบ ประณีต เยือกเย็น อยู่เป็นสุข ยังบาป อกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ให้อันตรธานสงบไปโดยพลัน ดุจละอองและฝุ่นที่ฟุ้งในท้ายฤดูร้อน ฝนใหญ่ที่ตกนอกฤดูกาล ย่อมยังละอองและฝุ่นนั้น ๆ ให้อันตรธานสงบไปได้โดยพลัน ฉะนั้น ภิกษุในธรรมวินัยนี้ อยู่ในป่าก็ตาม  อยู่ ณ โคนไม้ก็ตาม ในที่สงัดก็ตาม นั่งคู้บัลลังก์ตั้งกายตรง ดำรงสติ บ่ายหน้าสู่กรรมฐาน ภิกษุนั้นย่อมมีสติหายใจเข้า มีสติหายใจออก เมื่อหายใจเข้ายาวก็รู้สึกว่าหายใจเข้ายาว หรือเมื่อหายใจออกสั้น ก็รู้สึกว่าหายใจออกสั้น เมื่อหายใจเข้าสั้น หรือหายใจออกสั้น ก็รู้ว่าหายใจเข้าสั้น และหายใจออกสั้น ย่อมสำเหนียกว่าเราจักรู้แจ้ง ซึ่งกองลมทั้งปวงหายใจเข้า หายใจออก เราจักรู้ระงับกายสังขารหายใจเข้า  หายใจออก เราจักรู้แจ้งซึ่งปิติ ฯลฯ เราจักรู้แจ้งซึ่งสุข ฯลฯ เราจักรู้แจ้งซึ่งจิตสังขาร ฯลฯ เราจักระงับจิตสังขาร ฯลฯ เราจักรู้แจ้งซึ่งจิต ฯลฯ เราจักยังจิตให้บรรเทิง ฯลฯ เราจักตั้งจิตไว้มั่น ฯลฯ เราจักปล่อยจิต ฯลฯ เราจักพิจารณาเห็นธรรมอันไม่เที่ยง ฯลฯ เราจักพิจารณาเห็นวิราคะ ฯลฯ เราจักพิจารณาเห็นนิโรธ ฯลฯ เราจักพิจารณาเห็นปฏินิสสัคคะ ฯลฯ
ประชุมสงฆ์ทรงบัญญัติสิกขาบท
                ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาครับสั่งให้ประชุมภิกษุสงฆ์ ในเพราะเหตุเป็นเค้ามูลนั้น เพราะเหตุแรกเกิดนั้น แล้วทรงสอบถามภิกษุทั้งหลายว่า ฯลฯ ดังนี้ จริงหรือ ภิกษุทั้งหลายทูลรับว่าจริง พระผู้มีพระภาคทรงติเตียนว่า   ดูกร ภิกษุทั้งหลาย การกระทำของภิกษุเหล่านั้น ฯลฯ แล้วทรงแสดงธรรมมีกกถาที่สมควร ที่เหมาะสมกับเรื่องนั้น แล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า เพราะเหตุนี้เราจักบัญญัติสิกขาบท แก่ภิกษุทั้งหลาย อาศัยอำนาจประโยชน์ 10 ประการ ฯลฯ

เรื่องพระฉัพพัคคีย์
                อุบาสกคนหนึ่งเป็นไข้ ภริยาเขาเป็นคนสวย พวกพระฉัพพัคคีย์มีจิตปฏิพัทธ์ในหญิงนั้น จึงดำริว่าถ้าอุบาสกสามียังมีชีวิตอยู่ พวกเราจักไม่ได้นาง ฉะนั้น พวกเราจักพรรณาคุณแห่งความตายแก่อุบาสกนั้น ครั้นดำริดังกล่าวแล้ว จึงเข้าไปกาอุบาสกนั้น แล้วกล่าวว่า ท่านเป็นผู้ทำความดีไว้แล้ว  ทำกุศลไว้แล้ว ไม่ได้ทำบาป ไม่ได้ทำชั่ว ท่านจักเข้าถึงสุคติโสกสวรรค์  จักได้รับบำเรอเพียบพร้อมอิ่มเอม
                ด้วยเบญจกามคุณอันเป็นทิพย์นั้น อุบาสกนั้นเห็นจริงดังนั้น เขาจึงรับประทานอาหารที่แสลง เกิดป่วยและถึงแก่กรรม ภริยาเขาจึงเพ่งโทษว่า พระสมณะเหล่านี้ ฯลฯ ภิกษุทั้งหลายได้ยินคนเพ่งโทษ ต่างก็เพ่งโทษติเตียน แล้วกราบทูลเรื่องนั้น แด่พระผู้มีพระภาค
ประชุมสงฆ์ทรงบัญญัติอนุบัญญัติ
                พระผู้มีพระภาค  รับสั่งให้ประชุมสงฆ์ในเพราะเหตุเป็นเค้ามูลนั้น เหตุแรกเกิดนั้น แล้วทรงสอบถามพระฉัพคัคคีย์ ๆ ยอมรับว่าจริง พระผู้มีพระภาคทรงติเตียนว่า ฯลฯ ทรงแสดงธรรมมีกถาที่สมควร และที่เหมาะสมกับเรื่องนั้น แล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า  เพราะเหตุนั้น เราจักบัญญัติสิกขาบทแก่ภิกษุทั้งหลาย  อาศัยอำนาจประโยชน์ 10 ประการ ฯลฯ พวกเธอพึงยกสิกขาบทนี้ขึ้นแสดงอย่างนี้
 

สิกขาบทวิภังค์
                บทว่า อนึ่ง ..... ใด ฯลฯ  บทว่าภิกษุ ความว่าที่ชื่อว่าภิกษุ ฯลฯ บทว่าจงใจ ความว่าภิกษุใดรู้อยู่
รู้ดีอยู่ พรากกายมนุษย์จากชีวิต การกระทำของภิกษุนั้น เป็นความตั้งใจพยายามละเมิด ที่ชื่อว่ากายมนุษย์ ได้แก่จิตแรกที่เกิดขึ้น คือปฐมวิญญาณที่ปรากฏขึ้น ในท้องมารดาตราบเท่าถึงกาลที่ตายอัตภาพ ในระหว่างนี้ชื่อว่ากายมนุษย์ บทว่าพรากจากชีวิต ความว่า ตัดทอน บั่นทอนซึ่งอินทรีย์คือชีวิต ทำความสืบต่อให้กำเริบ บทว่า แสวงหาศัตรา ฯลฯ ได้แก่ ดาบ หอก ฉมวก หลาว ฆ้อน หิน มีด ยาพิษ หรือ เชือก ฯ
บทภาชนีย์
    มาติกา
                ทำเอง ยืนอยู่ใกล้ สั่งทูต สั่งทูตต่อ ทูตไม่สามารถ ทูตไปแล้วกลับมา  ที่ไม่ลับสำคัญว่าลับ ที่ลับสำคัญว่าไม่ลับ ที่ไม่ลับสำคัญว่าไม่ลับ ที่ลับสำคัญว่าลับ พรรณนาด้วยกาย พรรณนาด้วยวาจา พรรณนาด้วยกาย และวาจาพรรณนาด้วยทูต พรรณนาด้วยหนังสือ หลุมพราง วัตถุที่พิง การลอบวาง การนำรูปเข้าไป การนำเสียงเข้าไป การนำกลิ่นเข้าไป การนำรสเข้าไป การนำโผฏฐัพพะเข้าไป การนำธรรมารมณ์เข้าไป กริยาที่บอก การแนะนำ การนัดหมาย การทำนิมิต
    มาติกาวิภังค์
        สาหัตถิกประโยค ทำเอง
                    คำว่า ทำเอง คือฆ่าเอาด้วยกาย ด้วยเครื่องประหาร ที่เนื่องด้วยกาย หรือที่ซัดไป ยืนอยู่ใกล้คือยืนอยู่ ณ ที่ใกล้ว่า จงยิงอย่างนี้ จงประหารอย่างนี้ จงฆ่าอย่างนี้
        อาณัตติประโยคสั่งทูต
                    ภิกษุสั่งภิกษุ ว่าจงปลงชีวิตบุคคลชื่อนี้ ต้องอาบัติทุกกฏ ภิกษุผู้รับคำสั่งเข้าใจว่าบุคคลนั้นแน่ จึงปลงชีวิต ต้องอาบัติปาราชิกทั้ง 2 รูป ถ้าปลงชีวิตบุคคลอื่น ผู้สั่งไม่อาบัติ ผู้ฆ่าอาบัติปาราชิก ผู้รับคำสั่งเข้าใจว่าบุคคลอื่น แต่ปลงชีวิตบุคคลนั้น อาบัติปาราชิกทั้ง 2 รูป ผู้รับคำสั่งเข้าใจว่าคนอื่น และปลงชีวิตคนอื่นนั้น ผู้สั่งไม่อาบัติ ผู้ฆ่าอาบัติปาราชิก
        สั่งทูตต่อ
                    ภิกษุสั่งภิกษุว่า จงบอกแก่ภิกษุชื่อนี้ว่า จงไปบอกภิกษุชื่อนี้ว่า ภิกษุชื่อนี้จะปลงชีวิตคนชื่อนี้ดังนี้ ต้องอาบัติทุกกฏ ผู้รับคำสั่งอาบัติทุกกฏ ผู้รับฆ่ารับคำสั่งผู้สั่งเดิม อาบัติกุลลัจจัย ผู้ฆ่าทำไม่สำเร็จ อาบัติปาราชิกทุกรูป ถ้าผู้รับคำสั่งผู้อื่นต่ออาบัติทุกกฏผู้ฆ่ารับคำ อาบัติทุกกฏ ผู้ฆ่าทำสำเร็จ ผู้สั่งเดิมไม่อาบัติ ผู้รับคำสั่งและผู้ฆ่าอาบัติปาราชิก
        ทูตไม่สามารถ
                    ภิกษุผู้รับคำสั่งแล้วมาบอกว่าตนไม่สามารถฆ่าได้ ผู้สั่งสั่งใหม่ว่าถ้าสามารถ เมื่อใดให้ฆ่าเขาเมื่อนั้น อาบัติทุกกฏผู้รับคำสั่งฆ่าคนนั้นสำเร็จ อาบัติปาราชิกทั้ง 2 รูป
        ทูตไปแล้วกลับมา
                    เมื่อผู้สั่งสั่งแล้วร้อนใจ แต่พูดไม่ให้ได้ยินว่า อย่าฆ่า ผู้รับคำสั่งฆ่าคนนั้นสำเร็จ อาบัติปาราชิกทั้ง 2 รูป ถ้าสั่งแล้วร้อนใจ พูดให้ได้ยินว่าอย่าฆ่าเลย ผู้รับคำสั่งพูดว่าได้สั่งให้อย่าฆ่าเลย ผู้รับคำสั่งรับคำว่าดีแล้ว งดเสีย ไม่อาบัติทั้ง 2 รูป
        ที่ไม่ลับสำคัญว่าลับ
                    ที่ไม่ลับ ภิกษุสำคัญว่าที่ลับพูดว่า ทำอย่างไรคนชื่อนี้พึงถูกฆ่า อาบัติทุกกฏ ที่ลับ สำคัญว่าไม่ลับ ที่ลับภิกษุสำคัญว่าไม่ลับ พูดว่า ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ที่ไม่ลับสำคัญว่าไม่ลับ พูดว่า ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ที่ลับภิกษุสำคัญว่าที่ลับ พูดว่า ฯลฯ อาบัติทุกกฏ
        พรรณนาด้วยกาย
                    ภิกษุทำกายวิกาลว่า ผู้ใดตายอย่างนี้ จะได้ทรัพย์ ยศ หรือไปสวรรค์ อาบัติทุกกฏ ผู้ใดคิดว่าเราจักตาย แล้วยังทุกขเวทนาให้เกิด ผู้พรรณาอาบัติถุลลัจจัย ถ้าเขาตาย ผู้พรรณนาอาบัติปาราชิก  ภิกษุกล่าวด้วยวาจาว่า ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ อาบัติปาราชิก ภิกษุทำวิการด้วยกายหรือด้วยวาจา ฯลฯ อาบัติกุกกฏ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ อาบัติปาราชิก
        พรรณนาด้วยทูต
                    ภิกษุสั่งทูตว่า ผู้ใดตายอย่างนี้ ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ผู้ใดทราบคำบอกของฑูตไปใช้ได้ชั่วคราว แล้วคิดว่าเราจักตาย แล้วยังทุกขเวทนาให้เกิด ผู้พรรณนา อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ ถ้าเขาตายผู้พรรณนาอาบัติปาราชิก ภิกษุเขียนหนังสือไว้ว่าผู้ใดตาย ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ อาบัติปาราชิก
        หลุมพราง
                    ภิกษุขุดหลุมพลางเจาะจงมนุษย์ไว้ว่าเขาจักตกตาย อาบัติทุกกฏ ผู้ใดตกแล้วได้รับ ทุกขเวทนาผู้ขุดอาบัติถุลลัจจัย ถ้าเขาตายผู้ขุดอาบัติปาราชิก ถ้าผู้ขุดไม่ได้เจาะจงว่าผู้ใดจะตกตายอาบัติทุกกฏ คนตกไปในหลุมพลางนั้น ผู้ขุดอาบัติทุกกฏ เขาตกไปแล้วได้รับทุกขเวทนา ผู้ขุดอาบัติถุลลัจจัย ถ้าเขาตาย ผู้ขุดอาบัติปาราชิก ยักษ์ เปรต สัตว์ดิรัจฉาน แปลงเพศ เป็นมนุษย์ตกลงไปในหลุมพรางนั้น ผู้ขุดอาบัติทุกกฏ มันตกไปแล้วได้รับทุกขเวทนา ผู้ขุดอาบัติทุกกฏ ถ้ามันตายผู้ขุดอาบัติถุลลัจจัย สัตว์ดิรัจฉานตกลงในหลุมพราง ตกไปแล้วได้รับทุกขเวทนา ผู้ขุดอาบัติทุกกฏทั้ง 2 กรณีถ้ามันตาย ผู้ขุดอาบัติปาจิตตีย์
        วัตถุที่พิง
                    ภิกษุวางศัตราไว้ในที่สำหรับพิง ทายาพิษไว้ ทำให้ชำรุด วางไว้ริมบ่อ เหว หรือที่ชัน ด้วยหมายใจว่าคนจักตายด้วยวิธีนี้ อาบัติทุกกฏ ถ้าเขาได้รับทุกขเวทนาเพราะการกระทำนั้น ผู้ทำอาบัติถุลลัจจัย ถ้าเขาตาย อาบัติปาราชิก
        การลอบวาง
                    ภิกษุ วางศัตราไวัใกล้ ๆ ด้วยตั้งใจว่า บุคคลจักตายด้วยของสิ่งนี้ อาบัติทุกกฏ เขาคิดว่าจักตายด้วยของสิ่งนั้น แล้วยังทุกขเวทนาให้เกิด อาบัติถุลลัจจัย ถ้าเขาตายอาบัติปาราชิก
        เภสัช
                    ภิกษุให้เนยใส เนยข้น น้ำมัน น้ำผึ้ง หรือน้ำอ้อย ด้วยตั้งใจว่า เขาลิ้มเภสัชนี้แล้วจักตาย ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ อาบัติปาราชิก
        การนำรูปเข้าไป
                    ภิกษุนำรูปซึ่งไม่เป็นที่ชอบใจ น่ากลัว น่าหวาดเสียว เข้าไปด้วยตั้งใจว่า เขาเห็นรูปนี้แล้วจักตกใจตาย อาบัติทุกกฏ เขาเห็นรูปแล้วตกใจ อาบัติถุลลัจจัย เขาตาย อาบัติปาราชิก ภิกษุนำรูปซึ่งเป็นที่ชอบใจ น่ารัก น่าจับเข้าไป ด้วยตั้งใจว่า เขาเห็นรูปนี้แล้วจักซูบผอมตายเพราะหาไม่ได้ ต้องอาบัติทุกกฏ เขาเห็นแล้วซูบผอมเพราะหาไม่ได้ อาบัติถุลลัจจัย เขาตาย อาบัติปาราชิก ภิกษุนำเรื่องซึ่งไม่เป็นที่ชอบใจ ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ อาบัติปาราชิก  ภิกษุนำเสียงซึ่งเป็นที่ชอบใจ ภิกษุนำกลิ่นซึ่งไม่เป็นที่ชอบใจ   ภิกษุนำกลิ่นซึ่งเป็นที่ชูใจ ภิกษุนำรสซึ่งไม่เป็นที่ชอบใจ  ภิกษุนำรสซึ่งเป็นที่ชอบใจ  ภิกษุนำโผฏฐัพพะซึ่งไม่เป็นที่ชอบใจ  ภิกษุนำโผฐฐัพพะซึ่งเป็นที่ชอบใจ ฯลฯ อาบัติทุกกฏ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ อาบัติปาราชิก
                    ภิกษุแสดงเรื่องนรกแก่คนผู้ควรเกิดในนรก ด้วยตั้งใจว่า เขาฟังเรื่องนรกแล้ว จักตกใจตาย อาบัติทุกกฏ ฟังแล้วตกใจ อาบัติถุลลัจจัย ตายอาบัติปาราชิก
                    ภิกษุแสดงเรื่องสวรรค์แก่ผู้ทำความดีด้วยตั้งใจว่า เขาฟังเรื่องสวรรค์แล้วจักน้อมใจตาย อาบัติทุกกฏ เขาฟังแล้วคิดว่าจักน้อมใจตาย แล้วยังทุกขเวทนาให้เกิดอาบัติถุลลัจจัย เขาตาย อาบัติปาราชิก
        กริยาที่บอก
                    ภิกษุถูกเขาถามแล้วบอกว่า จงตายอย่างนี้ ผู้ใดตายอย่างนี้ ผู้นั้นจะได้ทรัพย์ ยศ หรือไปสวรรค์ อาบัติทุกกฏ  เขาคิดว่าเราจักตาย แล้วยังทุกขเวทนาให้เกิด อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ เขาตาย อาบัติปาราชิก ภิกษุอันเขาไม่ถาม  แต่แนะนำว่าจงตายอย่างนี้ ฯลฯ  อาบัติทุกกฏ ฯลฯ  อาบัติถุลลัจจัย ฯลฯ  อาบัติปาราชิก
        การนัดหมาย
                    ภิกษุนัดหมายว่า จงฆ่าเขาเสียตามคำนัดหมายนั้น  ในเวลาเช้าหรือเวลาเย็น ในเวลากลางคืนหรือกลางวัน  อาบัติทุกกฏ  เพราะการนัดหมายนั้น ผู้รับคำสั่งฆ่าเขาสำเร็จ อาบัติปาราชิกทั้ง 2 รูป ฆ่าเขาได้ก่อนหรือหลังคำนัดหมายนั้น ผู้สั่งเดิมไม่อาบัติ ผู้ฆ่าอาบัติทุกกฏ  ภิกษุทำนิมิตว่า  เมื่อขยิบตา  ยักคิ้ว ผงกศรีษะ  ให้ท่านฆ่าเขาตามนิมิตนั้น  อาบัติทุกกฏ  ผู้รับสั่งฆ่าเขาสำเร็จตามนิมิตนั้น  อาบัติปาราชิกทั้ง 2 รูป ฆ่าเขาก่อนหรือหลังนิมิตนั้น  ผู้สั่งเดิมไม่อาบัติ  ผู้ฆ่าอาบัติ
อนาปัตติวาร
                ภิกษุไม่จงใจ ไม่รู้ ไม่ประสงค์จะให้ตาย วิกลจริต มีจิตฟุ้งซ่าน กระสับกระส่ายเพราะเวทนา อาทิกัมมิกะ เหล่านี้ไม่ต้องอาบัติ
วินีตวัตถุ
    อุทานคาถา
                รวม 99 เรื่อง
        เรื่อง พรรณนา
                    ภิกษุรูปหนึ่งอาพาธ ภิกษุทั้งหลายได้พรรณนาคุณแห่งความตายแก่ภิกษุนั้น ด้วยความกรุณา ภิกษุนั้นมรณภาพแล้ว ฯลฯ พวกเธอต้องอาบัติปาราชิกแล้ว
        เรื่อง นั่ง
                    สมัยนั้นภิกษุรูปหนึ่ง นั่งทับเด็กที่เขาเอาผ้าคลุมไว้บนตั่งตาย ฯลฯ เธอไม่ต้องอาบัติปาราชิก อนึ่งพวกเธอไม่พิจารณาก่อนแล้ว อย่านั่งบนอาสนะ รูปใดนั่งต้องอาบัติทุกกฏ
        เรื่อง สาก
                    ภิกษุรูปหนึ่ง ได้หยิบสากอันหนึ่งในสากที่เขารวมกันไว้
สากอันที่สองได้ล้มฟาดลงที่ศีรษะเด็กคนหนึ่งตาย ฯลฯ
                        พ. เธอคิดอย่างไร              ภิ. ข้าพระพุทธเจ้าไม่ได้จงใจ
                        พ. ภิกษุไม่จงใจไม่ต้องอาบัติ
        เรื่อง ครก
                    สมัยนั้น ภิกษุรูปหนึ่งได้เหยียบขอนไม้ที่เขานำมาทำครก เซไปทับเด็กคนหนึ่งตาย ฯลฯ ภิกษุไม่จงใจไม่ต้องอาบัติ
        เรื่อง พระผู้เฒ่า
                    1. บิดาและบุตรบวชอยู่ในสำนักภิกษุ  เมื่อเขาบอกภัตตากาลแล้วภิกษุผู้บุตร กล่าวกับผู้เป็นบิดาว่า พระสงฆ์กำลังคอยท่านอยู่แล้วดุนหลังผลักไป  ผู้บิดาได้ล้มลงถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่มีความประสงค์จะให้ถึงมรณภาพ  ไม่ต้องอาบัติ
                    2. บิดาและบุตรบวชอยู่ในสำนักภิกษุ ฯลฯ ภิกษุผู้บุตรมีความประสงค์จะให้ถึงมรณภาพ ฯลฯ เธอต้องอาบัติปาราชิก
                    3. บิดาและบุตรบวชอยู่ในสำนักภิกษุ ฯลฯ  ภิกษุผู้บุตรมีความประสงค์จะให้ถึงมรณภาพ ฯลฯ แต่ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง เนื้อติดคอ 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่ง ฉันอาหาร เนื้อติดคอ ภิกษุรูปหนึ่งได้ให้ประหารที่คอภิกษุนั้น เนื้อหลุดออกมาพร้อมโลหิต ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่มีความประสงค์จะทำให้ถึงมรณภาพ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ฉันอาหาร เนื้อติดคอ ภิกษุอีกรูปหนึ่งประสงค์จะให้ถึงมรณภาพ ได้ประหารที่คอ ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ เธอต้องอาบัติปาราชิกแล้ว
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ฉันอาหาร เนื้อติดคอ  ภิกษุอีกรูปหนึ่งประสงค์จะให้ถึงมรณภาพ
ได้ให้ประหารที่คอภิกษุนั้น ภิกษุนั้นไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ยาพิษ 2 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งได้บิณฑบาตเจือยาพิษแล้วไปสู่โรงฉัน ได้ถวายบิณฑบาตนั้นแก่ภิกษุทั้งหลายให้ฉันก่อน ภิกษุเหล่านั้นถึงมรณภาพแล้ว ฯลฯ ภิกษุไม่รู้ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่งประสงค์จะทดลองได้ให้ยาพิษแก่ภิกษุอีกรูปหนึ่งฉัน ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง สร้างที่อยู่ 3 เรื่อง
                    1. พวกภิกษุชาวเมืองอาฬวีช่ายกันสร้างวิหารที่อยู่ ภิกษุรูปหนึ่งอยู่ข้างล่างยกศิลาส่งขึ้นไป ภิกษุผู้อยู่ข้างบนรับไว้ไม่มั่น ศิลาจึงตกทับภิกษุผู้อยู่ข้างล่างถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุผู้ไม่จงใจ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุชาวเมืองอาฬวี ฯลฯ ภิกษุผู้อยู่ข้างบน ประสงค์จะให้ตาย ได้ปล่อยศิลาลงถูกภิกษุอยู่ข้างล่าง ถึงมรณภาพ ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. พวกภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ภิกษุอยู่ข้างบนประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ภิกษุอยู่ข้างล่างไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง อิฐ 3 เรื่อง
                    1. พวกภิกษุชาวอาฬวี ช่วยกันก่อฝาผนังวิหาร ภิกษุรูปหนึ่งอยู่ข้างล่างส่งอิฐขึ้นไป ภิกษุอยู่ข้างบนรับไม่มั่น ทำอิฐตกทับภิกษุผู้อยู่ข้างล่างถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่จงใจไม่ต้องอาบัติ
                    2. พวกภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ภิกษุผู้อยู่ข้างบนประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ภิกษุผู้อยู่ข้างบนประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ภิกษุผู้อยู่ข้างล่างไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง มีด 3 เรื่อง
                    1. พวกภิกษุชาวอาฬวี ช่วยกันทำนวกรรม ภิกษุรูปหนึ่งอยู่ข้างล่างส่งมีดขึ้นไป ฯลฯ มีดตกถูกภิกษุผู้อยู่ข้างล่างถถงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่จงใจไม่ต้องอาบัติ
                    2. พวกภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. พวกภิกษุ ชาวอาฬวี ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ไม้กลอน 3 เรื่อง
                    1. พวกภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่จงใจ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. พวกภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. พวกภิกษุชาวอาฬวี ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ร่างร้าน 3 เรื่อง
                    1. พวกภิกษุชาวอาฬวี ผูกร่างร้านทำนวกรรม ภิกษุรูปหนึ่งกล่าวกะอีกรูปหนึ่งว่า ท่านจงยืนผูกที่ตรงนี้ ภิกษุนั้นยืนผูก ณ ที่นั้น ได้พลัดตกลงมาถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่มีความประสงค์จะให้ตาย ไม่ต้องอาบัติ
                    2. พวกภิกษุ ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ พลัดตกถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. พวกภิกษุ ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ให้ลง 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่ง มุงวิหารเสร็จแล้วจะลง ภิกษุอีกรูปหนึ่งกล่าวว่า ท่านจงลงทางนี้ ภิกษุนั้นลงทางนั้นแล้วพลัดตกถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่มีความประสงค์จะให้ตาย ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ มีความประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ไม่มรณภาพ ฯลฯต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ตก 2 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่ง ถูกความกระสันต์บีบคั้น จึงขึ้นเขาคิชฌกูฏแล้วโจนลง
ที่เขาขาด ทับช่างสามคนหนึ่งตาย ฯลฯ ภ. เธอไม่ต้องอาบัติปาราชิก แล้วตรัสว่า อันภิกษุไม่ควรยังตนให้ตก รูปใดให้ตก ต้องอาบัติทุกกฏ
                    2. พวกฉฉพพัคคีย์ขึ้นเขาคิชฌกูฏ แล้วพากันกลิ้งศิลา ศิลานั้นตกทับคนเลี้ยงโคคนหนึ่งตาย ฯลฯ ภ.พวกเธอไม่ต้องอาบัติปาราชิก แต่ภิกษุไม่ควรกลิ้งศิลาเล่น รูปใดกลิ้งต้องอาบัติทุกกฏ
        เรื่อง นึ่งตัว 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งอาพาธ  ภิกษุทั้งหลายจึงให้ภิกษุรูปนั้นนึ่งตัว ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ ภิกษุไม่มีความประสงค์จะให้ตาย ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง อาพาธ ฯลฯ  ประสงค์จะให้ตาย ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ พวกเธอต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่งอาพาธ ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ อาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง นัยถ์ยา 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งปวดศีรษะ ภิกษุทั้งหลายได้นัยถ์ยาให้แก่ภิกษุนั้น ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ  ประสงค์จะให้ตาย ถึงมรณภาพ ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ  ประสงค์จะให้ตาย ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง นวด 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งอาพาธ ภิกษุทั้งหลายจึงนวดฟั้นภิกษุนั้น ๆ ถึงมรณภาพ ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ  ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ถึงมรณภาพ ฯลฯ  อาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ  ประสงค์จะให้ตาย ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ  ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ให้อาบน้ำ 3 เรื่อง
                    ใจความทำนองเดียวกับเรื่องนวด   ให้ทาน้ำมัน ให้ลุกขึ้น ให้ล้มลง ให้ตายด้วยข้าว ให้ตายด้วยน้ำมัน อย่างละ 3 เรื่อง
        เรื่อง หญิงมีครรภ์กับชู้
                    สตรีคนหนึ่งมีครรภ์กับชายชู้ นางได้บอกเรื่องนี้แก่ภิกษุกุลุปกะว่า ขอท่านจงรู้เภสัชที่ทำให้ครรภ์ตก ภิกษุนั้นรับคำ แล้วให้เภสัชนั้นแก่หญิงนั้นทารกตาย ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง หญิงร่วมสามี 2 เรื่อง
                    1. บุรุษคนหนึ่งมีภรรยา 2 คน ๆ  หนึ่งเป็นหมัน อีกคนหนึ่งมีปกติคลอด หญิงหมันได้เล่าเรื่องนี้แก่ภิกษุกุลุปกะว่า ท่านจงรู้เภสัชที่ทำให้ครรภ์ตกแก่นาง ภิกษุนั้นรับคำแล้วให้เภสัชนั้นแก่หญิงนั้น ทารกตาย แต่มารดาไม่ตาย ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
                    2. บุรุษคนหนึ่ง ฯลฯ มารดาตายแต่ทารกไม่ตาย ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ฆ่าสองมารดาบุตรตาย
                    บุรุษคนหนึ่ง ฯลฯ  มารดาและบุตรตายทั้งสองคน ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง ฆ่ามารดาบุตรไม่ตาย
                    บุรุษคนหนึ่ง ฯลฯ มารดาและบุตรไม่ตายทั้งสองคน ฯลฯ  ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ให้รัด
                    หญิงมีครรภ์คนหนึ่ง ได้บอกแก่ภิกษุกุลุปกะว่า ท่านจงรู้เภสัชที่ทำให้ครรภ์ตก ภิกษุนั้น บอกว่า ท่านจงรัด  นางจึงรัดให้ครรภ์ตกไป ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง ให้ร้อน
                    ใจความทำนองเดียวกับเรื่องให้รัด
        เรื่อง หญิงหมัน
                    หญิงหมันคนหนึ่ง ฯลฯ ท่านจงรู้เภสัชที่ทำให้ดิฉันคลอดบุตร ฯลฯ  นางถึงแก่กรรม ฯลฯ ต้องอาบัติทุกกฏ
        เรื่อง หญิงมีปกติคลอด
                    หญิงมีปกติคลอดบุตรถี่คนหนึ่ง ฯลฯ ท่านจงรู้เภสัชที่ทำไม่ให้ดิฉันคลอดบุตร ฯลฯ นางถึงแก่กรรม ฯลฯ ต้องอาบัติทุกกฏ
        เรื่อง จี้
                    พระฉัพพัคคีย์ ยังภิกษุรูปหนึ่งให้หัวเราะ เพราะจี้ด้วยนิ้วมือ ภิกษุนั้นเหนื่อย หายใจออกไม่ทัน ถึงมรรภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
        เรื่อง ทับ
                    พวกภิกษุ ฯลฯ ช่วยกันทับภิกษุรูปหนึ่งฯลฯ ด้วยตั้งใจว่าจักลงโทษให้ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
        เรื่อง ฆ่ายักษ์
                    ภิกษุหมอผีรูปหนึ่ง ปลงชีวิตยักษ์ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ส่งไปสู่ที่มีสัตว์ร้ายและยักษ์ดุ 9 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งส่งภิกษุอีกรูปหนึ่งไปสู่วิหารที่มียักษ์ดุ พวกยักษ์ได้ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ พวกยักษ์ได้ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ พวกยักษ์ไม่ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
                    4. ภิกษุรูปหนึ่ง สั่งภิกษุอีกรูปหนึ่งไปสู่ทางกันดารที่มีสัตว์ร้าย ๆ ได้ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    5. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ สัตว์ร้ายได้ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    6. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ สัตว์ร้ายไม่ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
                    7. ภิกษุรูปหนึ่ง ส่งภิกษุอีกรูปหนึ่งไปสู่ทางกันดารที่ โจร ๆ ได้ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    8. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ  โจรได้ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    9. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ โจรไม่ปลงชีวิตภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง สำคัญแน่ 4 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่ง สำคัญว่าภิกษุผู้มีเวรแก่คนแน่ จึงฆ่าภิกษุนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ฯลฯ แต่ปลงชีวิตภิกษุอื่น ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง สำคัญว่าภิกษุอื่นแน่ แต่ปลงชีวิตภิกษุผู้มีเวรแก่ตน ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    4. ภิกษุรูปหนึ่ง สำคัญว่าภิกษุอื่นแน่ จึงปลงชีวิตภิกษุอื่น ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง ประหาร 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งถูกผีเข้า  ภิกษุอีกรูปหนึ่งให้ประหารภิกษุนั้น ๆ ถึงมรณภาพ ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่งผีเข้า ภิกษุอีกรูปหนึ่งประสงค์จะให้ตาย จึงให้ประหารภิกษุนั้น ๆ ถึงมรณภาพ  ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ผีเข้า ฯลฯ ภิกษุนั้นถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง พรรณาสวรรค์ 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งพรรณาเรื่องสวรรค์แก่คนผู้ทำความดี คนนั้นดีใจตาย ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ คนนั้นดีใจตาย ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ คนนั้นดีใจแต่ไม่ตาย ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง พรรณนานรก 3 เรื่อง
                    1. ภิกษุรูปหนึ่งพรรณนานรกแก่ผู้ควรเกิดในนรก คนนั้นตกใจตาย ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ คนนั้นตกใจตาย ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. ภิกษุรูปหนึ่ง ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ คนนั้นตกใจตายแต่ไม่ตาย  ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่อง ตัดต้นไม้ที่เมืองอาฬวี 3 เรื่อง
                    1. พวกภิกษุชาวอาฬวี  จะตัดต้นไม้ทำนวกรรม ภิกษุรูปหนึ่งพูดกับอีกรูปหนึ่ง ให้ยืนตัดฟัน ณ ที่แห่งหนึ่ง ต้นไม้ล้มทับภิกษุผู้ยืนตัด ณ ที่นั้นถึงมรรภาพ ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. พวกภิกษุ ฯลฯ มีความประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. พวกภิกษุ ฯลฯ ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ ไม่ถึงมรณภาพ ฯลฯ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
        เรื่องเผาป่า 3 เรื่อง
                    1. พระฉัพพัคคีย์เผาป่า  คนทั้งหลายถูกไฟไหม้ตาย ฯลฯ ไม่ต้องอาบัติ
                    2. พวกฉัพพัคคีย์  ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ คนทั้งหลายถูกไฟไหม้ตาย ฯลฯ ต้องอาบัติปาราชิก
                    3. พระฉัพพัคคีย์  ประสงค์จะให้ตาย ฯลฯ  คนทั้งหลายถูกไฟลวกแต่ไม่ตาย ฯลฯ
ต้องอาบัตถุลลัจจัย
        เรื่อง อย่าให้ลำบาก
                    ภิกษุรูปหนึ่งไปสู่ตะแลงแกง  ได้พูดกับเพชฌฆาตว่า อย่าให้นักโทษคนนี้ลำบากเลย  จงฆ่าด้วยการ
ฟันทีเดียวตายเถิด  เพชฌฆาตรับคำ  แล้วฆ่าด้วยการฟันทีเดียวตาย  ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง ไม่ทำตามคำขอของท่าน
                    ภิกษุรูปหนึ่ง  ฯลฯ  เพชฌฆาตพูดว่า  จักไม่ทำตามคำขอของท่าน  แล้วฆ่านักโทษนั้น ฯลฯ ต้องอาบัติทุกกฏ
        เรื่อง ให้ดื่มเปรียง
                    บุรุษคนหนึ่งมือและเท้าด้วน  หมู่ญาติเลี้ยง ดูไว้ภิกษุรูปหนึ่งได้พูดกับคนพวกนั้นว่า ท่านทั้งหลายอยากให้บุรุษนี้ตายหรือไม่
                        ญ. อยากให้ตาย
                        ภิ. จงให้เขาดื่มเปรียง  คนพวกนั้นให้เขาดื่มเปรียง  คนนั้นตาย ฯลฯ  ต้องอาบัติปาราชิก
        เรื่อง ให้ดื่มยาดองโลณะโสจิรกะ
                    บุรุษคนหนึ่ง  ฯลฯ  ภิกษุณีรูปหนึ่งพูดกับคนพวกนั้นว่า  ฯลฯ
                        ภิ. จงให้เขาดื่มยาดองโลณะโสจิรกะ  คนพวกนั้นให้เขาดื่มยาดองดังกล่าว  บุรุษนั้นตาย  ต้องอาบัติปาราชิกแล้ว